Łukasz Galusek

Album ten został wydany w 2008 dzięki wsparciu Rumuńskiego Instytutu Kultury. Autorami książki są Michał Jurecki (historyk kultury) i Łukasz Galusek (architekt),którzy wspólnymi siłami napisali również przewodnik po Rumunii wydany przez Bezdroża. Jakkolwiek przewodniki ukazujące sie nakładem Bezdroży zbierają skrajnie różne opinie, praca obu panów poświęcona Rumunii cieszy się uznaniem podróżników ze względu na wartość merytoryczną. Nie inaczej jest z albumem „Rumunia. Przestrzeń, sztuka, kultura”, który miałem okazję przestestować podczas mojego niedawnego pobytu w tym pięknym kraju. Przed wyjazdem obawiałem się czy oby rozmiary (i waga) albumu nie bedą stanowiły zbytniego obciążenia w mojej podróży. Tak się nie stało. Jego rozmiary okazały się idealnym kompromisem między wielkością i poręcznością (ponad 250 stron w formacie 19x25cm). Oprawa jest twarda, papier kredowy a typografia niebanalna (innymi słowy: przeciwieństwo toporności poligraficznej, w której przoduje PWN). Jedynym niedociągnięciem jakie rzuciło mi się w oczy w zakresie layoutu jest brak wyjustowania strony tytułowej każdego z podrozdziałόw. Nie jest to jednak duże „przewinienie”. Dużo poważniejszy wydaje mi się brak skorowidza, ktόry to skutecznie utrudnia odnalezienie interesujących nas informacji (bo niby skąd mamy wiedzieć, że opis Alby Iulii znajduje się w rozdziale „Stolica bez władcόw”?). Jeśli chodzi o zawartość merytoryczną albumu, prezentuje się ona bez zarzutu (choćby ze względu na kompetencje autorόw). Książka składa się z mapy głόwnych atrakcji Rumunii oraz nastepujących po niej, bogato ilustrowanych, partii opisowych, ktόrych lektura jest czystą przyjemnością. Kolejne rozdziały prowadzą nas przez rumuńskie uniwersum od czasów starożytnych po nam współczesne. Nie znajdziemy tu tak typowych dla tradycyjnych przewodników „suchych/nagich faktów” – domeną albumu jest bogato zarysowany kontekst, w który inkrustowane są budowle, ich twórcy oraz zdecydowanie eteryczny poziom narracji, który składa się na coś co nazywamy dziedzictwem duchowym. Album jest świetnym wprowadzeniem do kultury materialnej Rumunii – nie znajdziemy w nim zatem opisu atrakcji przyrodniczych jak choćby wąwozu Bicaz czy trasy Transfogarskiej. Trzeba mieć tego świadomość sięgając po pracę panów Jureckiego i Galuska. W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że album ten nie jest „zamiast” tradycyjnego przewodnika a raczej „obok” niego stanowiąc jego dopełnienie. Pozwala on lepiej zrozumieć historię kraju leżącego na peryferiach najpierw Imperium Rzymskiego a później świata zachodniego czy Imperium Osmańskiego co złożyło się na jego osobliwą i niezwykle ciekawą kulturę.