Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Oto historia jakich wiele - młoda francuska studentka zakochuje się w zdecydowanie starszym mężczyźnie, co kładzie się cieniem na dotychczasowym związku z Bertrandem, jej rówieśnikiem. Nie robiłem sobie dużo nadziei, spodziewając się gatunkowej sztampy, ale bardzo pozytywnie się zaskoczyłem. I co ciekawe nie dlatego, że książka okazuje się jakaś mądrzejsza, bardziej złożona niż sugerowałby ten skrót fabuły, tylko z powodu jej własnej skromności. Autorka nie stara się nas przekonać, że jej dzieło zawiera prawdę objawioną, jako jedyna patetycznie ukazuje prawdziwe oblicze miłości - nie, jest po prostu całkiem zwyczajnie napisanym potokiem myśli głównej bohaterki, która przeżywa swoje uczuciowe przygody. Na swój sposób jest to odświeżające, bo zamiast postawić na wyszukane słownictwo czy niespodziewane zwroty akcji, przemawia do nas szczerym opisem ludzkich emocji i doświadczeń. Realnie umożliwia wcielić się w protagonistkę Dominikę; zrozumieć kiełkujące w niej przywiązanie, nawracające wahania nastrojów i wyrzuty sumienia, powody traktowania w dany sposób swoich przyjaciół. Podoba mi się też nihilistyczno-dekadencki klimat paryskich lat pięćdziesiątych, który łączy tę historię z bardzo subtelnym wydźwiękiem filozoficznym. Bohaterka pozostaje całkiem świadoma konsekwencji swoich czynów oraz zdaje sobie sprawę, że romanse pokroju tego, w który się wplątała, siłą rzeczy muszą skończyć się nieprzyjemnie, a mimo to w pełni się w niego angażuje, tłumacząc swoją postawę irracjonalną stroną człowieczeństwa. Innymi słowy, powieść Sagan jest świadoma własnej gatunkowej konwencji i, przynajmniej dla mnie, z sukcesem udowadnia jej związek z rzeczywistością. Możemy znać większość miłosnych mechanizmów, lecz i tak jesteśmy od nich uzależnieni, jakkolwiek byśmy nie starali stroić z siebie wielkich myślicieli czy ekscentryków. Skuteczność wymowy książki każe podejrzewać, że autorka zawarła tu naprawdę sporo siebie - wszystko wydaje się naprawdę zbyt szczere, aby opierało się wyłącznie na wyobraźni. Jeśli więc jesteście w nastroju na coś romantycznego, nie emanującego ckliwością, kiczem i wywoływaniem szoku, a stawiającego raczej na prostotę i mgliste rozmyślania na tle egzystencjalnym, stanowczo powieść mogę polecić. PS. Książkę czytałem w przedpotopowym wydaniu z lat siedemdziesiątych i nie jestem fanem tłumaczenia na polski francuskich imion. Dominika, Łukasz i Franciszka w paryżańskiej otoczce brzmią naprawdę dziwnie.