Amerykański kolekcjoner książek John Blaney przez ponad 40 lat zbierał pierwsze wydania książek znanych pisarzy, tworząc kolekcję liczącą 3 tys. woluminów. W tym czasie zwrócił uwagę na fakt, że w dorobku wielu pisarzy można również znaleźć publikacje skierowane do dzieci; postanowił więc uzupełnic swoje zbiory o tego typu książki (które, co nie bez znaczenia, cechowały się niższą ceną, niż publikacje dla dorosłych) i stworzyć z nich osobną kolekcję. Zanim pandemia koronawirusa zamknęła światowe muzea i galerie na cztery spusty, w nowojorskim Grolier Club otwarto wystawę prezentującą zbiory 88-letniego dziś Johna Blaneya. Obok najważniejszych dzieł amerykańskich pisarzy, kierowanych do dorosłych, swoje miejsce znalazły na niej także publikacje skierowane do młodszego czytelnika.

Książki dla dzieci znanych pisarzy

Niektóre nazwiska autorów książek dziecięcych, prezentowanych na wystawie, nie są zaskakujące. Wiedza tym, że James Joyce, obok „Ulissesa” i „Dublińczyków”, napisał również króciutką powiastkę „Kot i diabeł”, jest wśród miłośników literatury powszechna (książka ta ukazała się także w przekładzie na język polski). Ale czy wielu czytelników pamięta dziś o tym, że John Steinbeck, uhonorowany Nagrodą Nobla w roku 1962 roku, ma na swoim koncie utwór „The Red Pony”, traktujący o młodym chłopcu imieniem Jody, który otrzymuje kucyka w prezencie od swojego ojca? Dzieło to było tak popularne, że na jego podstawie w 1949 roku nakręcono western, w którym jedną z głównych ról zagrał słynny Robert Mitchum, legenda okresu złotej ery Hollywood.

Na zaprezentowanej przez kolekcjonera wystawie znajduje się również jedna z nowelek innego noblisty, Ernesta Hemingwaya. Bohaterem napisanej dla syna jednego z przyjaciół pisarza książeczki „A Good Lion” jest skrzydlaty lew. Zdecydowanie nie jest on przykładem dającego dobry przykład, modelowego bohatera opowiastek dla dzieci – lew udaje się bowiem w podróż z Afryki do Wenecji, aby... zamówić dżin z tonikiem.

Na wystawie wyeksponowano także mniej znane teksty Umberto Eco. Semiotyk i filozof, profesor uniwersytecki, a także autor powieści „Imię róży”, napisał również trzy książeczki dla dzieci – między inymi tę zatytułowaną „Generał i bomba”, wydaną we Włoszech w 1966 roku. Jej nietypowymi bohaterami są atomy, które uciekajac z tytułowej bomby, udaremniają wybuch wojny. Tym samym krzyżują plany złego generała, który w końcu zmuszony do podjęcia zatrudnienia jako hotelowy portier. W Polsce tekst ukazał się w zbiorczym wydaniu „Trzy Opowieści” w 2004 roku.

Przykładem pisarza, który napisał tylko jedną książkę dla dzieci, jest Kurt Vonnegut. Autor „Rzeźni numer pięć” stworzył melancholijną opowieść, zatytuułowaną „Słońce, księżyc, gwiazda”. Opowiada w niej o narodzinach Istoty, która zmieni losy świata. Co zobaczy, gdy po raz pierwszy po swych narodzinach otworzy oczy? Choć w książeczce nie pada imię Jezusa, wiemy, że to właśnie on jest jej bohaterem – Stworzyciel świata, który teraz ogląda go oczami człowieka.

Chociaż z wiadomych przyczyn wystawa w Grolier Club jest teraz zamknięta dla zwiedzajacych, wyeksponowane na niej zbiory można obejrzeć online. W serwisie flickr udostępniono wiele zdjęć pokazujących zestawienie najsławniejszych dzieł uznanych pisarzy wraz z ich mniej znanymi tekstami dla dzieci. 

Olga Tokarczuk pisała dla dzieci

Także wśród polskich twórców można wymienić tych, którzy pisali dla dzieci, choć kojarzeni są głównie z literaturą dla dorosłych. Już Bolesław Leśmian, czołowy przedstawiciel literatury dwudziestolecia międzywojennego, łączył pisanie poezji (w tym erotyków) z tworzeniem opowieści adresowanych dla dzieci. Przykładem mogą tu służyć takich jak „Przygody Sindbada Żeglarza” czy wznowione w 2017 roku przez wydawnictwo Dwie Siostry „Klechdy sezamowe” z ilustracjami Jana Lenicy. Z pisarzy nam współczesnych można wymienić na przykład prozaika Huberta Klimko-Dobrzanieckiego, autora nominowanego do Nagrody Nike dyptyku „Dom Róży. Krýsuvík”, na który składają się islandzkie ballady o starości i umieraniu. Spod jego pióra wyszła także opowieść „Korkociąg”, w której czytelnik śledzi losy tytułowego przedmiotu. Wędrujący z rąk do rąk korkociąg staje się nawet narzędziem zbrodni, a dramat podszyty jest tu sporą dawką humoru. Warto przypomnieć, że również noblistka Olga Tokarczuk wśród wielokrotnie nagradzanych powieści ma w swym dorobku także pozycję z gatunku literatury dziecięcej – choć stworzoną wraz z ilustratorką Joanną Concejo książkę „Zgubiona dusza” czytają, co widać w opiniach w naszym serwisie, również dorośli.

#czytamwdomu #kupujeksiazki

[aj]