Od książki „Krąg pierwszy” A. Sołżenicyna nie można było się oderwać kiedy ukazała się po raz pierwszy w Polsce. Teraz, czytając ponownie, tak samo ściska za gardło, oburza, dołuje.
Ukazując w całej okrutnej postaci czasy stalinowskiego rygoru, A. Sołżenicyn akcję książki umiejscowił w „szaraszce”, instytucie naukowym-więzieniu, do którego trafiali uzdolnieni naukowcy z dziedziny fizycy, matematycy i z dziedzin pokrewnych. Głównym celem ich prac miało być wykonanie aparatury do podsłuchu, inwigilacji ludzi podejrzanych, czegoś co pozwoli reżimowi na szybsze wykrycie sprawcy. Ludzie tam przebywający byli skazani na długie odsiadywanie kary. Często mieli za sobą pobyt w łagrach, rozmaitych więzieniach i szaraszka była dla tych osób oddechem w odbywaniu kary.

Dostać wyrok w tamtych czasach było niezwykle łatwo. Nie godziłeś się iść na rękę władzy i być kapusiem, otrzymywałeś karę 10 lat, ale skoro uległeś i zgodziłeś się być kapusiem to również dostawało się 10 lat, bo skoro zgodziłeś się szpiegować, to znaczy, że jesteś elementem niepewnym i mogłeś wcześniej szpiegować obecną władzę. Ot, absurdy tamtego systemu.

Każdy z więźniów wiedział, że podpaść władzy się nie opłaca. A mimo to, starano się ich zastraszanie, agresje wobec skazanych, traktować z godnością na jaką jeszcze stać było człowieka w tamtych warunkach. I tylko ta niepewność co do przyszłości najbardziej dominowała myśli więźniów. Otrzymany wyrok bardzo często, pod byle pretekstem był przedłużany w nieskończoność.

Lecz czy ludzie piastujący wysokie urzędy byli pozbawieni obaw aresztowania? Czy w chwili aresztowania brano pod uwagę ich rangę?
Aresztowanie Innocentego Wołodina, rosyjskiego dyplomaty, pokazuje bezduszność urzędniczej machiny w której człowiek jest tylko numerem sprawy którą trzeba się zająć zgodnie z instrukcją postępowania.
Aresztowany nie jest już człowiekiem, teraz już podlega tylko pod rządy stalinowskiego reżimu, bezdusznej maszynie tamtych czasów.

W szaraszkach każda postać reprezentowała również postawy ludzi żyjących poza murami więzienia. Tak samo w ich zachowaniu dominował strach, niepewność o jutro, nieprzewidywalność swego losu.

Wiele osób młodego pokolenia będzie czytać tę książkę z niedowierzaniem, że coś takiego mogło mieć miejsce w czasach stalinowskich.
Wielu młodych nie przeczyta tej książki i na myśl im nie przyjdzie, że coś takiego ludzie przeżywali nie tak dawno temu….
A jednak to prawda, tak było!

Od książki „Krąg pierwszy” A. Sołżenicyna nie można było się oderwać kiedy ukazała się po raz pierwszy w Polsce. Teraz, czytając ponownie, tak samo ściska za gardło, oburza, dołuje.
Ukazując w całej okrutnej postaci czasy stalinowskiego rygoru, A. Sołżenicyn akcję książki umiejscowił w „szaraszce”, instytucie naukowym-więzieniu, do którego trafiali uzdolnieni naukowcy z...