"Kurica nie ptica – polsza nie zagranica" – to fonetyczna wersja znanego rosyjskiego przysłowia. Różnie można je interpretować nadając mu mniej lub bardziej sympatyczne zabarwienie ale w ustach cara – bodajże Aleksandra I a także jego różnej maści następców uzyskiwało ono rangę niemalże oficjalnej wykładni polityki zewnętrznej Rosji. Do dziś zresztą znaczna część rosyjskiego establishmentu upiera się, że kura to jednak nie ptak i rości sobie z tego tytułu prawa do ingerowania w sprawy sąsiadów. Na drugiej półkuli nie brakuje z kolei zwolenników tezy, że Kwezal to nie ptak (choćby dlatego, że nie śpiewa) więc jankeski porządek powinien święcić triumfy na terenie od Alaski do Ziemi Ognistej a już do Kanału Panamskiego to bez dwóch zdań. Wracając do kwezala. Legenda głosi, że ptak ten był duchowym przewodnikiem wodza indian Kiczu znanego jako Tecun Uman. Po jego śmierci w bitwie z konkwistadorami, ptak usiadł na zwłokach wojownika, jego pióra zabarwiły się na czerwono a on sam zamilkł z żalu i padł. Od tej pory nikt już nie słyszał jego śpiewu. Przez wielu uważany za najpiękniejszego ptaka na świecie, schwytany w niewolę wkrótce umiera. Tecun Uman jest narodowym bohaterem a kwezal od odzyskania niepodległości w I poł. XIX wieku jest symbolem Gwatemali, kraju którego historia jest typowa dla większości państw Ameryki Środkowej. Tam właśnie toczy się akcja piątej z kolei – wydanej w Polsce – powieści Duncana Falconera. Głównym bohaterem niezmiennie pozostaje John Stratton agent elitarnej brytyjskiej jednostki Special Boat Service. Skąd Brytyjczyk w Gwatemali w czasach zimnej wojny w oficjalnej operacji amerykańskiego rządu? Ano było trochę tak jak w słynnym Radio Erewań, ani operacja była do końca oficjalna, ani nie do końca amerykańskiego rządu, a w przypadku niepowodzenia akcji nie zginęliby amerykańscy chłopcy tylko jacyś „najemnicy z Europy”.
Działania CIA w Ameryce Środkowej do dziś stanowią jedną z brudniejszych i mroczniejszych kart amerykańskiej „walki o demokrację i powstrzymanie komunizmu”. Z jednej strony brutalne skrajnie prawicowe junty wojskowe, z drugiej mozaika ruchów rewolucyjnych od teologii wyzwolenia po maoistowskich partyzantów a w środku to co zwykle, rzezie ludności cywilnej, bezwzględna rywalizacja wywiadów, rabunkowa eksploatacja dóbr naturalnych i stojąca za tym wszystkim forsa wielkich koncernów i „małych” cynicznych kombinatorów.
Stratton otrzymał proste zadanie. Dostarczyć przesyłkę, zadbać aby adresat wiedział co z nią począć a następnie opuścić kraj. Robota góra na dwa dni. Został dłużej a po dwudziestu latach „wrócił” aby uregulować swoje prywatne rachunki. Nie przebaczył i nie zapomniał. Ani upływ czasu, ani odległość ani zajmowane stanowisko – nic nie jest w stanie przeszkodzić mu w misji, której kluczowym elementem są pióra z ogona kwezala - ptaka, który umiera w niewoli.
Tak autor jak i bohater jego książek znów są w wysokiej formie. Wiedzę o operacjach specjalnych Falconer posiadł samemu w nich uczestnicząc a jeśli dołożyć do tego sprawną narrację, wartką akcję i bohatera, którego można tak po prostu polubić to pozostaje dobrze bawić się przy lekturze. Śmiało można polecić ją nie tylko fanom tego typu literatury.

"Kurica nie ptica – polsza nie zagranica" – to fonetyczna wersja znanego rosyjskiego przysłowia. Różnie można je interpretować nadając mu mniej lub bardziej sympatyczne zabarwienie ale w ustach cara – bodajże Aleksandra I a także jego różnej maści następców uzyskiwało ono rangę niemalże oficjalnej wykładni polityki zewnętrznej Rosji. Do dziś zresztą znaczna część...