Ta powieść przez lata obrosła legendą, do czego w niemałym stopniu przyczyniła się jej bardzo ograniczona dostępność na polskim rynku księgarskim.
Opowiedziana w niej historia rozgrywa się w latach 1911-1920, a Czarnyszewicz opisuje losy Polaków żyjących od pokoleń na terenach dzisiejszej Białorusi.
Cała opowieść przesiąknięta jest patriotyzmem, którego wyrazem jest tęsknota za wolną, wielonarodową Polską, tak naprawdę znaną tylko z rodzinnych przekazów. Opisywana dekada to historycznie okres wyjątkowo burzliwy ( I wojna światowa, obalenie caratu, rewolucja bolszewicka, powrót niepodległej Polski), ale ludziom w polskich zaściankach kolejne przesilenia polityczne nie odbierają wiary w powrót do wymarzonej Ojczyzny. Biedacy, nie mają pojęcia, że za moment traktat ryski pozbawi ich wszelkich złudzeń.
Niełatwo się to czyta, bo książka napisana jest w archaicznym stylu, językiem będącym mieszanką polskiego i białoruskiego. Nie ułatwia też tego jednostajne tempo narracji, które nie przyspiesza nawet podczas relacjonowania dramatycznych wydarzeń. Niewątpliwie mogą zachwycać barwne opisy tego regionu, jego krajobrazów i przyrody zmieniających się wraz z kolejnymi porami roku. I to jest dla mnie największy atut tej książki. Razi natomiast bardzo uproszczone, pompatyczne, momentami wręcz infantylne potraktowanie problemu patriotyzmu.
Nie żałuję tych kilku dni spędzonych nad tą książką i uważam, że warto ją przeczytać, choćby po to, żeby wyrobić sobie o niej własne zdanie, ale stawianie Czarnyszewicza w jednym szeregu z Reymontem czy zwłaszcza z Mackiewiczem to gruba przesada.

Ta powieść przez lata obrosła legendą, do czego w niemałym stopniu przyczyniła się jej bardzo ograniczona dostępność na polskim rynku księgarskim.
Opowiedziana w niej historia rozgrywa się w latach 1911-1920, a Czarnyszewicz opisuje losy Polaków żyjących od pokoleń na terenach dzisiejszej Białorusi.
Cała opowieść przesiąknięta jest patriotyzmem, którego wyrazem jest...