Po Strindberga sięgnąłem, kiedy przeczytałem, że był on inspiracją dla Bergmana, który na jego wzór przedstawiał wojną damsko-męska (a przy niej jest zawsze dużo fajerwerków.. ). Co trzeba wiedzieć, czytając jego książki: jest chyba jednym z największych mizoginów w świecie literatury, jest zabójczo szczery ( w sensie: nie pomija żadnych szczegółów życia ludzkiego, w tym opisy bardzo intymnych chorób ) i pluje jadem oraz nienawiścią na lewo i prawo. Osobiście, nie chciałbym go poznać, ale wgłębianie się w umysł takiego człowieka należy do bardzo rzadkich doświadczeń.

To czy żona Strindberga była właśnie taka, jak opisał, można podważać lub nie — moim zdaniem była. Tylko że zapomniał wspomnieć o swoich grzeszkach, a to "mogłoby" zmienić odbiór tej postaci. Pisarz (prawdopodobnie) od wczesnego dzieciństwa był karmiony romantyczną wizją miłości, w której kobiecie trzeba paść do stóp i oddać wszystko, włącznie z życiem, a takie idealistyczne podejście w starciu z brutalną rzeczywistością kończy się jak osławione spotkanie "niepowstrzymanej siły z niewzruszonym oporem", bo prawda jest taka, że ludziom co nieco trzeba wybaczyć inaczej popadnie się w spiralę nienawiści, a jakie będą tego skutki — autor doskonale zaprezentował.

Ciepło rodzinnego domu jest tutaj mitem, o którym już nikt nawet nie pamięta. Życie małżeńskie to regularne piekło, wyścig na złośliwości i podłości, teatrzyk, który ma na celu jak największe upokorzenie ukochanej osoby, podporządkowanie jej sobie, wybielenie i zrobienie z siebie publicznej ofiary, jakby się było tym skrzywdzonym, a nie krzywdzącym. Chwyty, jakie zostały tutaj przedstawione podają w wątpliwość jakąkolwiek wiarę w "człowieczeństwo": poczynając od okradania współmałżonka, aż po robienie z niego wariata, głodzenie go, kończąc na sprowadzeniu psa, który jakby nigdy nic defekuje na całej powierzchni domu. Przy tym wszystkich takie błahostki jak zdrada wydają się niczym.

To, co Strindberg pokazuje, przypomina podróż Dantego do piekieł, tyle że nie ma żadnej Beatrycze (albo ona jest lucyferem) i nie ma żadnego nieba. Jest tylko marzenie, żeby się to skończyło, ale po każdej absurdalnej kłótni następuje równie absurdalne pogodzenie się stron i przeciąganie męczarni. Coś, co powinno scalać związek — dzieci, zaczyna go dzielić, ponieważ rodzina rozpada się na dwa przeciwstawne obozy. Szczególnie podkreśla to fakt, że córka, o której Strindberg pisał z uwielbieniem, po śmierci oczernia go w swoich autobiografiach. Przerażające jest to, że ludzie są w stanie żyć tak z dnia na dzień i nic z tym nie robić. A może nie da się już nic zrobić, może już za późno na odkupienie, może grzechy są zbyt wielkie, a brud zbyt lepki, żeby go zmyć? Chociaż nawet jeśli ktoś wydostanie się z tego osobistego piekiełka, to jest, moim zdanie, za późno. Człowiek tak zgorzkniały, aby powrócić do normalności, musiałby otrzymać pomoc kogoś, kto go kocha absolutnie i zrobi wszystko by pomóc mu wrócić do normalności, ale jak można się spodziewać, życie nie jest aż tak piękne.

Jaki morał? Jaka puenta? Nie brać całego bluźnierczego tonu Strindberga na poważnie, ponieważ on już jest "zniszczony" nienawiścią - nawet jeśli jego wersja jest prawdziwa, to on został tak dotknięty, że uogólnia zbyt mocno. W dodatku widać jak jego "pragnienie ideału" stało się toksyczną miłością, która ze wspomnianym obrazkiem niewiele miała wspólnego.

Po Strindberga sięgnąłem, kiedy przeczytałem, że był on inspiracją dla Bergmana, który na jego wzór przedstawiał wojną damsko-męska (a przy niej jest zawsze dużo fajerwerków.. ). Co trzeba wiedzieć, czytając jego książki: jest chyba jednym z największych mizoginów w świecie literatury, jest zabójczo szczery ( w sensie: nie pomija żadnych szczegółów życia ludzkiego, w tym...