Powrót krabów

Cykl Kraby mógłby posłużyć za doskonały punkt wyjścia badań nad społeczeństwem - i to na różnych płaszczyznach, jeśli weźmiemy pod uwagę kunszt literacki Guy`a N. Smitha.

Na terenach posiadłości lorda Cranlarich giną myśliwi i kłusownicy. Milioner, Bruce Mc Kechnie nie jest zadowolony z tego obrotu sprawy, tereń ów ma posłużyć za coroczne miejsce polowań śmietanki towarzyskiej. Odkrywa, że za morderstwa odpowiedzialne są gigantyczne kraby, które kilka lat temu zniszczyły kurort Shell Island. Stara się ukryć prawdę przed prowadzącym śledztwo inspektorem Broomhall`em i bratem jednej z ofiar, Johnem Raynaldem. Gdy ten drugi wdaje się w romans z kochanką lorda, Christine Blacklaw, kwestia ukrycia prawdy o krabach i wykorzystanie ich jako narzędzia zemsty staje się oczywista. Skorupiaki działają jednak według własnego planu i po raz kolejny przystępują do ataku na ludzi. Okolice jeziora Loch Merse spływają krwią.

Guy N. Smith wielokrotnie krytykowany, konsekwentnie kreuje swoje wizje makabry. Sprawia to, że obok jego książek nie można przejść obojętnie. Kto choć raz wciągał się w kiczowaty horror klasy C, zawsze będzie do niego wracał. Omawiana książka może stanowić kwintesencję jego stylu.

Największym minusem tej książki jest fakt, że zajmuje czwarte miejsce w chronologii zdarzeń. Nowa historia nie ma praktycznie żadnych wspólnych punktów z poprzednimi częściami. To jednak stanowi o wyjątkowości i prezentuje ją jako najlepszą z dotychczasowych.

Nie znaczy to, że książka jest w jakiś sposób wyjątkowa. Poprzednie tomy sprawiały wrażenie napisanych na kolanie, w których większość zdań przypominała nieudolnie położone szwy, mające połączyć konsekwencje mordu lub seksu. Tym razem jest bardziej przemyślana, wątki erotyczne zostały zepchnięte na margines, a ataki krabów nie są już tak częste i spektakularne. Pisarz stara się budować napięcie i zaskakiwać atakami potworów, dzięki czemu otrzymujemy przyzwoity horror klasy B, który wydaje się być idealnym czytadłem na dwie godziny.

Trzecia część krabiej sagi, "Powrót Krabów" (oryg. "Origin Of The Crabs") to prequel całego cyklu. Wbrew oryginalnemu tytułowi powieść niespecjalnie wyjaśnia "pochodzenie" krabów - coś tam półgębkiem wzmiankuje ruskie eksperymenty nuklearne - ale jest interesująca poprzez zmianę scenerii oraz ogólnego klimatu opowieści.

Akcja "Origin Of The Crabs" toczy się w małej szkockiej miejscowości Cranlarich, nad brzegami słonego (sic!) jeziora Loch Merse (tak, Guy wymyślił Tajny Podziemny Tunel łączący jezioro z morzem - brawo on!). Miejscowy lord, żądny tylko pieniędzy brutal zamienia swą posiadłość w ekskluzywny teren łowiecki. Wkrótce odkrywa on, że nad "jego" jeziorem pojawiły się - no jasne, Kraby, które zeżarły na dzieńdobry parę osób ze służby. Lorda dręczy dylemat znany ze "Szczęk" - czy, ujawniając zagrożenie, zaszkodzić powodzeniu swego budowanego z trudem imperium łowieckiego, czy też udawać niewiedzę i liczyć, że Kraby same sobie pójdą precz.
Lord naturalnie wybiera przemilczenie, co powoduje kolejną serię ataków Krabów i zgonów tak jego gości jak i personelu.
Podejmowane własnym sumptem próby usunięcia Krabów (obrzucenie jeziora podwodnymi ładunkami wybuchowymi) tylko pogarszają sytuację, potwory są bowiem (jak wiadomo) praktycznie niezniszczalne, za to, rozwścieczone, przypuszczają kontratak, w którym kompletnie niszczą rodową posiadłość lorda oraz wybijają resztę jego służby.
Jako, że mamy do czynienia z prequelem, jasne jest, że Ostateczna Walka, do której staje zdesperowany lord oraz brat jednej z ofiar Krabów, nie zakończy się powodzeniem...

Jak wspomniałem, główną zaletą "Origin Of The Crabs" jest zmiana tonacji opowieści. Zamiast znanej z poprzednich części wybuchowej mieszanki "Szczęk" i Godzilli otrzymujemy opowieść bardziej zbliżoną to tradycyjnego horroru. Odpowiadają za to - mroczne szkockie jezioro, bagniska, snujące się nocą mgły i kolejne znikające ofiary Krabów. To miła odmiana. Również nihilistyczny, ponury finał powieści jest na plus. Oczywiście to wciąż "Krul" Guy N. Smith, wciąż trudno czytaćje książczynki na poważnie, ale zabawa naprawdę wciąż udana. 5/10 plus 2 extra punkty - jeden za szkocką niesamowitość i, jeden, oczywiście, za nazwisko :-) łącznie - wiadomo 7/10

Radosny bezsens klasy C, jak nie niżej. Spokojne, senne brytyjskie miasteczko staje się nagle ofiarą ataku gigantycznej armii zmutowanych, absolutnie nieśmiertelnych krabów. Krwiożercza, nieznająca litości armia wychodzi z mórz, rzek i jezior siejąc śmierć i zniszczenie. Jej celem padają nie tylko ludzie, ale i domowy inwentarz, a nawet wszystkie wytwory ludzkiej działalności. Oczywiście, ich cel i geneza nie zostają przedstawione. Jako mały spoiler powiem, że żeby poznać odpowiedź na te zagadki, trzeba przebić się jeszcze przez dwa tomy. Brr... nie jestem w stanie sobie teraz wyobrazić, jak bardzo się nudziłem, że zdecydowałem się na przeczytanie czegoś takiego. Może to była zwykła masochistyczna ciekawość?
Jeżeli chodzi o kwestie techniczne, to wyglądają jeszcze gorzej niż fabuła. Próba przedstawienia grozy bohaterów (którzy zostają tak słabo zarysowani i tak szybko giną, że w sumie głównym bohaterem książki są tytułowe kraby) jest tak nieporadna, że prawie bawi. Co gorsza, przez całą akcję książki nie dzieje się nic nowego... Podsumowując, seria ,,Kraby" to najniższa światowa półka. Przez przypadek czytałem ją w złej kolejności, w dodatku w mojej kolekcji zabrakło drugiego tomu, a i tak nie miałem wrażenia, że coś przeoczyłem. Podejrzewam, że w brakującym tomie było to samo, co w pozostałych: dużo kiepskich opisów seksu rodem z powieści erotycznych, płaskie postaci głównych bohaterów, kiepskie opisy i brak jakiegokolwiek pomysłu - oto, czego można się spodziewać po serii. A ,,Powrót..." jest chyba najgorszy, ustępuje tylko pierwszej części. Jakieś zalety? Jest bardzo krótka.
Tylko dla masochistów i zaciekłych fanów gatunku.

Klik – klik – klik – to nie komputerowa mysz!

W prehistorycznych czasach, legendarne (w pewnych kręgach oczywiście) wydawnictwo Phantom Press zasypywało polski rynek horrorami, które (nawet przy sporej dawce dobrej woli) zakwalifikować można było co najwyżej do klasy B. To, co dziś nazywamy sequelami i prequelami było wśród nich standardem. Cykl „Kraby” Guya N. Smitha doczekał się wydania aż sześciu książeczek, których chronologia ukazywania się na rodzimym rynku była w dużej mierze radosną inwencją wydawcy. Napisany przez autora jako tom trzeci serii (u nas wydany zaś jako czwarty) jest w mojej opinii jednym z lepszych. Nawet biorąc pod uwagę, że jako prequel w sumie niewiele wnosił informacji o czasach, gdy „Kraby” dopiero przygotowywały się do wielkiej inwazji, którą zaserwowały czytelnikom w innych odsłonach serii.

Pewien szkocki lord jest właścicielem atrakcyjnego przyrodniczo obszaru, którego ważnym elementem jest jezioro, połączone podziemnym tunelem z morzem. Czerpie zyski z organizacji polowań dla bogatych myśliwych. Źródełku nieprzebranych zysków grozi jednak wyschnięcie, gdy w okolicy pojawiają się zmutowane kraby, żądne ludzkiego mięsa. Lord wychodzi z założenia, że upublicznienie wiadomości o ich istnieniu, zaszkodzi reputacji jego posiadłości, dlatego podejmuje walkę ze skorupiakami na własną rękę.
Jak wiedzą miłośnicy serii (a takich naprawdę nie brakuje – co znam z autopsji), wojna z klekoczącymi bohaterami serii stworzonej przez Guya N. Smitha, to w dużej mierze wydarzenie z udziałem bomb, samolotów, czołgów, armii, itp., itd. Książeczka o tytule przetłumaczonym jako „Powrót krabów” daje nam zaledwie eksplozję paru lasek dynamitu, co w porównaniu ze wspomnianym wcześniej rozmachem konfrontacji, jawi się jak skromne pierdnięcie zaledwie. Jednak kameralny klimat opowieści wychodzi jej na korzyść. Być może jedynie ze względu na odejście od wcześniejszego schematu, ale jednak. Tyle jeśli chodzi o różnice właściwie, bo poza tym dostajemy dokładnie to, za co fani lubią pozostałe części cyklu. Kolejne spektakularne sceny śmierci, w trakcie których wnętrzności fruwają, sceny seksu, w których zjawisko gry wstępnej nie istnieje, bohaterowie, których zachowań nie potrafiłby przewidzieć najlepszy psycholog, itp., itd.

Oryginalnie książka ma w tytule „Origin”, co powinno oznaczać, że książka, której akcja rozgrywa się chronologicznie przed wydarzeniami z innych tomów, powinna dać odpowiedź na pytanie, skąd kraby mutanty się wzięły. Powinna, ale nie daje. Bo trudno za takową odpowiedź wziąć jedyny akapit, mętnie sugerujący, że miały z tym coś wspólnego zabawy Rosjan z bronią masowego rażenia. Tyle, że osób mających wcześniej kontakt z twórczością Guya N. Smitha raczej to nie zdziwi. W przypadku tego twórcy to po prostu standard. Za takie rzeczy się go kocha.