"Popełniono przestępstwo w skali światowej, które niemal się powiodło; obalono i prawie rozdeptano przykazania ludzkości; prawo życia zostało oplute, zaćwiczone batem i rozstrzelane kulami; rabunek stał się legalny, morderstwo było zasługą, terror prawem..."

Przyszło mi się zmierzyć z trudną i mocno emocjonującą lekturą, niełatwo czyta się literaturę obozową. W głowie powstają obrazy, czarno - białe fotografie, które nie chcą zniknąć wraz z zamknięciem powiek. A jednak trzeba o tym czytać, trzeba o tym pamiętać, bo tak było. Podobnie jak Szkielet nr 509 z zapałem graniczącym z szaleństwem powtarzał do współwięźniów "nie zapomnijcie o tym", tak ja odebrałam te słowa osobiście, słyszałam jego słowa skierowane do mnie i do każdego czytelnika, który weźmie do ręki powieść Ericha Marii Remarque'a "Iskra życia".

Akcja powieści rozpoczyna się wiosną 1945 roku w obozie koncentracyjnym w Mellern w Niemczech, a historia ta rozpoczyna się słowami: "Szkielet nr 509 powoli uniósł głowę i otworzył oczy". Poznajemy mechanizmy rządzące obozem, sadystyczne praktyki nazistów, powoli zamierającą wolę walki o życie, wolę istnienia. Człowiek podporządkowany zostaje jedynie fizjologii. Rządzą głód i strach. Nie ma nadziei, wygasła także nienawiść, walka o skórkę od chleba staje się najważniejsza.

Kiedy nadlatują pierwsze samoloty aliantów, kiedy znajdujące się w dole sielskie miasteczko ginie wśród kłębów dymu i ognia, kiedy płonie wieża kościoła św. Katarzyny, wśród więźniów coś się zmienia. Nie można mówić o nadziei, to za wcześnie, ale pojawia się malutka ledwo się tląca iskierka, dziwne drżenie i ciepło w ciele. Skoro niezniszczalne dotąd miasteczko płonęło, może obóz też nie jest tak nienaruszalny jak sądzono? Pojawia się dawno utracona myśl:"chcę żyć, nie chcę umierać, nie teraz".

Oprócz więziennej, obozowej codzienności, mamy okazję poznać również życie w miasteczku, za drutami. I tak jak w obozie na pierwszy plan wysuwa się postać więźnia nr 509, tak za murami taką osobą jest komendant obozu SS-obersturmbannfuhrer Neubauer.

"Iskra życia" to proza ściskająca za gardło, w prostych słowach autor opisuje życie ludzi o których zapomniano, których upokarzano, ale nie upokorzono. Jest to również opowieść o powstającej jak Feniks z popiołów nadziei i woli życia.
Jakie obrazy pozostały mi w głowie po lekturze? Stosy trupów, płonące miasto, wyniszczeni na granicy życia i śmierci więźniowie, but esesmana kopiący w głowę więźnia zlizującego wodę z betonowej podłogi, oraz przelatujący nad obozem i machający skrzydłami amerykański samolot...

Remarque czas wojny spędził w USA, w książce zawarł wspomnienia ocalałych z Holocaustu. Obozową rzeczywistość pokazał w sposób bardzo rzetelny, mocny, nie ukrywając różnych ludzkich zachowań ani nikogo nie wybielając. Ku pamięci.

"Popełniono przestępstwo w skali światowej, które niemal się powiodło; obalono i prawie rozdeptano przykazania ludzkości; prawo życia zostało oplute, zaćwiczone batem i rozstrzelane kulami; rabunek stał się legalny, morderstwo było zasługą, terror prawem..."

Przyszło mi się zmierzyć z trudną i mocno emocjonującą lekturą, niełatwo czyta się literaturę obozową. W głowie...