„Jaką straszną rzeczą jest wojna.”

Cały czas czułam, że czytam prozę piękną, klasyczną, precyzyjną. Ale powieści nie czytało się łatwo. Nie poczułam też całkowitego zespolenia się ze światem powieściowym, tego swoistego „wessania się” w świat powieści. Miałam wrażenie, że tylko obserwuję, a nie współodczuwam. Doceniam tę powieść, ale spokojnie, chłodno i z respektem.

Powieść opisuje trzy dni i trzy noce, wyrwane z historii wojny domowej w Hiszpanii i zatrzymane w czasie. Za najlepsze w powieści uważam: opowieść Pilar o zdobyciu pewnego miasteczka i historię oddziału El Sorda. Cała groza wojny przebiła z tych opisów.

Lubiłam też wątek romantyczny. Był to obraz miłości przypadkowej, nagłej, pełnej namiętności, nie pozwalającej na zawahanie, kształtującej się pośpiesznie w cieniu wojny i zagrożenia. Taki romantyzm, zawsze, do mnie przemawia.

Przyznaję jednak, że choć z przyjemnością czytałam opisy scen romantycznych, to raziła mnie postać Marii. Powinnam współczuć dziewczynie, tak ciężko doświadczonej przez wojnę. Tymczasem, Marię uważam za postać nieprawdziwą, tj. uważam, że jej charakter, realnie, nie mógłby istnieć. Gdzie był jej dramat kobiety zgwałconej i pozbawionej złudzeń? Gdzie był jej strach przed miłością, już nie mówiąc o seksie? Gdzie była jej – choćby minimalna – niechęć do mężczyzn, po tym co przeżyła? Naiwność jest urocza u dzieci, natomiast u kobiety dorosłej i skrzywdzonej, naiwność jest ostatnią cechą charakteru.

Uważam, że autor stworzył za to genialną postać Pabla. To pomieszanie w nim tchórzostwa i odwagi, okrucieństwa i patriotyzmu – to była prawdziwa mieszanka wybuchowa. Pablo nie wzbudzał sympatii, ale był postacią najprawdziwszą, był dzieckiem okrutnej rewolucji. Uśmiechnęłam się kiedy powiedział: „Jestem gotów na to, co dzień przyniesie”.

Czasami nie rozumiałam głównego bohatera Roberta Jordana, bo zaprzeczał sam sobie. Z jednej strony powtarzał, że tylko wykonuje rozkazy i odczuwał zbliżającą się klęskę. A z drugiej strony miał pełną świadomość swoich wyborów i z odwagą podejmował działanie. Czyli z jednej strony był fatalistą – bo uważał, że wszystko zostało już rozstrzygnięte, a z drugiej strony wierzył w ideały, wbrew wszystkiemu odczuwał nadzieję i podejmował działanie, by zmienić przeznaczenie. Z całą mocą polubiłam go dopiero na końcu, kiedy nagle powiedział: „Uważam, że życie jest bardzo ciekawe”. W kontekście całej sceny, wydarzeń przeszłych i przyszłych, było to oświadczenie, które zdefiniowało mi bohatera.

Zakończenie jest moce i poruszające.

Polecam tę powieść, bo jest wartościowa. Ale czy zachwycająca? Na to pytanie każdy musi sam sobie odpowiedzieć.

„Jaką straszną rzeczą jest wojna.”

Cały czas czułam, że czytam prozę piękną, klasyczną, precyzyjną. Ale powieści nie czytało się łatwo. Nie poczułam też całkowitego zespolenia się ze światem powieściowym, tego swoistego „wessania się” w świat powieści. Miałam wrażenie, że tylko obserwuję, a nie współodczuwam. Doceniam tę powieść, ale spokojnie, chłodno i z...