Rudowłosa dziewczyna i ciemnowłosy chłopak wpatrują się w niebo, leżąc na trawie – gdy Wydawnictwo Czwarta Strona pokazało zdjęcie, które miało zdobić debiut wyłoniony na drodze konkursu, Klaudia Bianek wiedziała już w głębi duszy, jaka jest historia pary ze zdjęcia. Do tej pory bezimienni, dla niej stali się Leną i Alanem, przyjaciółmi z dzieciństwa, rozdzielonymi przez los i złączonymi ponownie na progu dorosłości. Gdy wydawnictwo ogłosiło wyniki konkursu na najlepszy debiut, para z okładki stała się Leną i Alanem dla wszystkich czytelników.

Okrzyknięty jako „najlepsza powieść roku” tytuł skupia się na losach nastoletniej Leny – dziewczyna wraz z babcią i synkiem mieszka na wsi w domu pod lasem, chroniąc się przed światem, który zdążył ją poważnie skrzywdzić. Młoda samotna matka spędza dni na zajmowaniu się domem i prowadzeniu spokojnego, prostego życia z bliskimi. Gdy do zaprzyjaźnionego sąsiada przyjeżdża z wizytą od dawna niewidziany wnuk, Lena natychmiast przenosi się wspomnieniami do lat beztroskiego dzieciństwa, które spędziła w towarzystwie Alana, swojego najlepszego przyjaciela. Teraz Alan jest przystojnym młodym mężczyzną, który zostawił za sobą w wielkim mieście złamane serce i problemy rodzinne. Szukając schronienia w domu, który niegdyś był dla niego bezpieczną przystanią, Alan próbuje stanąć na nogi. Dawna przyjaźń szybko odżywa, zaczynają dochodzić do głosu również inne silne uczucia. Jednak on pozostawił w wielkim mieście całe swoje dotychczasowe życie, do którego zamierza wrócić, ona z kolei boryka się z samotnym macierzyństwem i tajemnicami, z których zbudowała swoją skorupę. Czy jedno lato może zamienić się w całą przyszłość, a może na zawsze pozostanie tylko ostatnim wspólnym wspomnieniem?

„- Wiesz, co teraz czuję? – zapytał cicho, a ja uniosłam głowę, patrząc mu w oczy. – Czuję, że właśnie teraz zaczyna się coś dobrego…”*

New Adult jest kategorią stworzoną w odpowiedzi na potrzeby czytelniczek, które już wyrosły z literatury młodzieżowej i bolączek nastoletnich bohaterów, ale nie mogły znaleźć wspólnego języka z dylematami dojrzalszych bohaterów literatury obyczajowej, którzy pozakładali rodziny, często mierzyli się z wyzwaniami życia w wieloletnim związku i wychowywaniem dzieci. New Adult wraz z bohaterami w studenckim wieku wkracza w dorosłość z odwagą: traktuje o cielesności, nie stroniąc od pikantniejszych scen, przepracowuje traumy i błędy z przeszłości oraz pochyla się nad planami na życie. „Jedyne takie miejsce” z pewnością wpisuje się w ten nurt, stawiając bohaterów na progu dorosłości i obarczając ich dylematami, które mogą zadecydować o przyszłości. „Newadultowa” jest przede wszystkim postać Leny, która jako nastolatka została samotną matką, na dodatek nieraz poturbowaną przez los. W porównaniu ze swoimi rówieśniczkami z tej półki, Lena nie zaczyna od nowa. Jako samotna matka skupia się na wychowywaniu syna i pomaganiu babci w zajmowaniu się domem. Obserwujemy dziewczynę, która żyje prosto i skromnie, niczym w bańce ukryta przed światem, powtarzając dzień za dniem. W baśniowej wersji byłaby Kopciuszkiem, który czeka na uwolnienie przez księcia; przepiękna, ale nieświadoma swojej urody, otoczona naturą, niewinna i wrażliwa, stanowi swoiste antidotum dla wielkomiejskiego „dworskiego” życia księcia. Jego zjawienie się burzy utworzoną rutynę i nadaje jej życiu dynamizm. Nowoczesna disneyowska baśniowość (że tak pozwolę to sobie określić) „Jedynego takiego miejsca” nie kończy się na kreacji głównej bohaterki. Można by dyskutować, na ile takie nawiązania były celowe a inspiracja świadoma, a na ile są one owocem interpretacji i skojarzeń, ale jest to zabieg, który niestety nastręcza też problemów. Dla czytelników szukających bardziej realistycznego podejścia do historii miłosnej problemem będą uproszczenia, pewne przemilczenia i schematy, obecne również w „Jedynym takim miejscu”. Bo chociaż nie mamy do czynienia ze złą wiedźmą, to jak najbardziej obecny jest podział dobro to piękno a zło to brzydota, w tym fizyczna, co szczególnie uwypuklono w jednej ze scen podczas wizyty u weterynarza. Nie da się ukryć, że historia jest nieskomplikowana i toczy się torem, który łatwo przewidzieć. Autorka stara się to nadrabiać, wykorzystując lubiany przez New Adult motyw spotkania po latach, połączony z przyjaźnią z dzieciństwa, która w okresie dorastania przekształca się w nowe uczucie i z ich pomocą skupia się na wykreowaniu relacji pełnej delikatności, ale i powoli odkrywanej pasji.

„To było chyba jedyne znane mi miejsce, gdzie stare zwyczaje nigdy się nie starzały, a tradycje nie ulegały przeterminowaniu”.*

Obecne w „Jedynym takim miejscu” są także silne wpływy polskiej powieści obyczajowej, w domyśle przeznaczonej dla starszych czytelniczek. Widać to chociażby w portrecie Alana, który często przechodzi z mentalności typowo „newadultowego” studenta, czerpiącego garściami z życia, chłopaka zupełnie zagubionego, do refleksji godnych mężczyzny o dziesięć czy nawet dwadzieścia lat starszego, który marzy o ustatkowaniu się i rodzinie. Postawa Alana i jego pragnienia zdecydowanie częściej spotykamy w dojrzalszej odsłonie gatunku, co splata się również z pewnym zachowaniem postaci drugoplanowych i epizodycznych, jeśli chodzi o miłość. W tradycyjnym New Adult kibicujący parze zazwyczaj widzą w nich po prostu dobraną parę, która ogniście flirtuje ze sobą, czuje ich przyciąganie, z kolei w obyczajówkach bliscy, korzystając z życiowego doświadczenia, wymieniają porozumiewawcze spojrzenia i pchają parę w swoje ramiona, wygłaszając sentencje o przeznaczeniu i miłości aż po grób - i mimo że nie stroni od fizyczności, „Jedynemu takiemu miejscu” mentalnie bliżej do tego drugiego podejścia.

Wspomniane wpływy można dostrzec nie tylko w kreacji postaci, lecz także w całym świecie przedstawionym i klimacie. Wśród powieści obyczajowych popularny jest nurt, który objawia się w zamiłowaniu do opowieści o małych miasteczkach i wsiach, gdzie życie toczy się spokojnym torem, blisko natury i ukochanych osób, wypełnione małymi radościami. Często historię otwierają przenosiny głównej bohaterki do nowego miasteczka, podjęcie pracy w kawiarni albo cukierni, poznanie mieszkańców, ich radości i bolączki dnia codziennego, poszukiwanie miłość, a co za tym idzie – swojego miejsca na ziemi. W opozycji do małomiasteczkowego wytchnienia zestawia się życie w dużym mieście, gdzie króluje pośpiech, pobieżne relacje międzyludzkie i namnażające się problemy z pracą, gdzie trudno o zżycie właściwe dla małych społeczności. Lubiane są takie kojące elementy jak czas nieśpiesznie poświęcany na wspólne gotowanie, jedzenie i siedzenie przy stole wraz z bliskimi, na rozmowy, cieszenie się sobą, naturą i małym światem. Atmosfera spokoju i beztroski miesza się z melancholią oraz nostalgią, a wszystko po to, by czytelniczce zrobiło się lżej albo też cieplej na sercu. Można nazwać to balsamem dla duszy, można określić jako bańkę chroniącą od trudnej rzeczywistości. I tego również nie brakuje w „Jedynym takim miejscu”, w którym większość akcji rozgrywa się w bezpiecznej przystani bohaterów – dwóch domach stojących pod lasem, na obrzeżach miasteczka. W przypadku takich opowieści cała magia tkwi w kreowanej atmosferze, roztaczanym uroku, który ma za zadanie wkraść się prosto do serca.

„Jedyne takie miejsce” to urokliwa opowieść, przywodząca na myśl dzieciństwo i swojskie wakacje u babci na wsi. Rozgrzana słońcem wizyta na łonie natury, gdzie wszystko wydaje się prostsze. Debiut Klaudii Bianek to baśniowa, romantyczna i delikatna opowieść w nowoczesnym ujęciu, gdzie zamiast księżniczki i księcia mamy do czynienia z doświadczoną przez los dziewczyną ze wsi i przystojnym studentem z wielkiego miasta.

* cytaty pochodzą z książki „Jedyne takie miejsce” Klaudii Bianek

Natalia Karolak