Antropologia sądowa to pojęcie, które coraz częściej gości na ekranach telewizorów czy kartach powieści. Każdy, kto choć trochę interesuje się tym tematem, słyszał o Temperance Brennan czy Davidzie Hunterze – antropologach, którzy na dobre zagościli na bibliotecznych półkach. Także producenci filmowi oferują nam szeroki wachlarz seriali, w których możemy podziwiać antropologów w akcji. Niestety często ich praca zaburzona jest przez literackie czy też filmowe prawa, które odbierają im autentyczność, pokazując czytelnikowi czy też widzowi to, co najbardziej fascynujące.

W rzeczywistości życie antropologa to nie wartka akcja i szkielety wprost krzyczące swą historię. To przeważnie wielogodzinna i żmudna praca, często w niesprzyjających warunkach, i powolne odkrywanie sekretów, które skrywają zmarli. Jeśli zatem chcielibyście poznać antropologię sądową od tej prawdziwej strony, to powinniście bez wahania sięgnąć po książkę dr Emily Craig „Tajemnice wydarte zmarłym”, w której autorka zaprasza nas do swojego życia – życia antropolożki sądowej.

Dr Emily Craig zabiera nas do antropologicznego świata, opowiadając nam swoją historię. Wszystko zaczęło się od fascynacji kośćmi jelenia znalezionymi w dzieciństwie. Następnie ścieżka zawodowa zaprowadziła ją do kliniki ortopedycznej Hughston, gdzie przez kilkanaście lat pracowała jako ilustratorka medyczna. Pewna sprawa pchnęła ją do tego, aby rozpocząć studia doktoranckie na Uniwersytecie Stanowym Tennessee, gdzie pod czujnym okiem doktora Williama Bassa, założyciela Trupiej Farmy, odkrywała tajniki antropologii. Po otrzymaniu dyplomu objęła stanowisko antropologa sądowego w Kentucky i na dobre zanurzyła się w świecie zmarłych.

W „Tajemnicach wydartych zmarłym” autorka opisuje autentyczne sprawy, w które była zaangażowana. Krok po kroku wprowadza nas w tajniki bycia antropologiem. Dowiemy się, jak ciężka to praca i ile wymaga poświęceń. Razem z nią przyjrzymy się pojedynczym przypadkom, które za każdym razem budzą różnego rodzaju emocje i stanowią nie lada wyzwanie. Dowiemy się sporo o oddziaływaniu ognia na ciało i kości, kiedy autorka opowie nam historię z Waco, gdzie zginęło 80 osób w pożarze i trzeba było je zidentyfikować. Spojrzymy wzrokiem antropologa na skutki wybuchu bomby w budynku federalnym w Oklahoma City. W ostatnim rozdziale autorka przybliży nam miejsce jednej z największych tragedii – zamachu na World Trade Center. Zobaczymy, jak wyglądała praca antropologów i anatomopatologów, którzy przez dwadzieścia cztery godziny na dobę próbowali odnaleźć ciała tych, co zginęli, i je zidentyfikować. Pokaże także, jak wielkie emocje i poświęcenie towarzyszyły tej pracy.

Dr Emily Craig opisuje swoją pracę jako powołanie i pasję. Pokazuje, że zawód antropologa to zajęcie, któremu trzeba podporządkować życie. To praca non stop, często w niesprzyjających czy też niebezpiecznych warunkach. To walka ze swoimi słabościami i pokonywanie barier mimo obrzydzenia czy strachu. „Tajemnice wydarte zmarłym” to książka pełna emocji, z którymi każdego dnia musi radzić sobie antropolog, aby rzetelnie wykonywać swoją pracę. To umiejętność zapanowania nad nimi i podejścia do zwłok jak do obiektu, który może opowiedzieć swoją historię. Oczywiście należy traktować je z należytym szacunkiem, ale to właśnie obiektywizm i brak emocji pozwala odkryć tajemnice, które one skrywają. Podkreśla także, że antropolog sądowy nie jest samotnym bohaterem, lecz członkiem zespołu, który razem pracuje nad rozwiązaniem sprawy. To właśnie dzięki dobrej współpracy z detektywami, policjantami, anatomopatologami, entomologami, odontologami czy ekspertami z innych dziedzin udaje się rozwiązać tajemnice zmarłych, nadać im imiona, a także złapać sprawców.

Temat, który poruszyła dr Emily Craig, nie należy ani do łatwych, ani do przyjemnych, a mimo to autorce udało się nadać mu odpowiedni wydźwięk, który sprawia, że książkę pochłania się błyskawicznie. Z zapartym tchem słuchamy opowieści dr Emily, w których przeplatają się zarówno medyczne sformułowania, jak i wesołe anegdotki, które rozładowują napięcie. Choć mamy do czynienia z ludzkimi tragediami, to jednak wiedza, którą autorka nam przekazuje, jest fascynująca i chciałoby się jeszcze więcej. Razem z nią czujemy satysfakcję z rozwiązanej sprawy, a także zdajemy sobie sprawę, ile to wymaga poświęcenia i czasu. To historia o kobiecie w męskim świecie, o emocjach i zmarłych, którzy mają tyle do powiedzenia.

„Tajemnice wydarte zmarłym” to lektura obowiązkowa dla wszystkich, którzy interesują się tematem antropologii sądowej. Czy to za sprawą ciekawości, czy też pragnienia wybrania takiej ścieżki zawodowej – książka Wam się spodoba. Ta pozycja rzuci Wam światło na tę trudną profesję, bez ubarwień literackich i filmowych. Naprawdę warto.

Agnieszka Zwolska-Szydłowska