Kilka dni temu w recenzji „Kamień na kamieniu” pisałem:
„….Pamiętam, że Myśliwski dla mnie zaistniał „Traktatem o łuskaniu fasoli”, a potem było już tylko lepiej. Przypominam daty publikacji i moje noty: ‘Nagi sad’, PIW, Warszawa 1967 8 gwiazdek; ‘Pałac’, PIW, Warszawa 1970 - 3 gwiazdki; ‘Kamień na kamieniu’, PIW, Warszawa 1984 10 gwiazdek; ‘Widnokrąg’, Muza, Warszawa 1996 - 10 gwiazdek (brak recenzji); ‘Traktat o łuskaniu fasoli’, Znak, Kraków 2006 - 10 gwiazdek; ‘Ostatnie rozdanie’, Znak, Kraków 2013 - 10 gwiazdek; ‘Ucho Igielne, Znak, Kraków 2018 - nie czytałem.”
Myśliwski robi mnie mętlik w głowie, przerasta mnie, więc wspieram się opiniami innych. Na
https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/ksiazki/1767422,1,recenzja-ksiazki-wieslaw-mysliwski-ucho-igielne.read
Justyna Sobolewska kończy swoją recenzję słowami:
„….Okazuje się, że budujemy obraz swojego życia ze złudzeń, przeinaczeń. Taką summę życia bohatera przynosi nowa powieść Myśliwskiego, zamiast podsumowania dostajemy dekonstrukcję, na tym polega przewrotność. Co więc zostaje z życia? Opowieść. Jesteśmy, póki opowiadamy siebie. „Życie człowiek nosi w sobie. Nie opowie, to go nie ma”.”
Pozwolę sobie dodać skrajnie subiektywne wspomnienia. Z kolei Piotr Bratkowski zaczyna swój felieton: https://www.newsweek.pl/plus/kultura/ucho-igielne-nowa-powiesc-wieslawa-mysliwskiego-recenzja,artykuly,434053,1,z.html
„Jesteśmy wolni, dopóki sprawujemy kontrolę nad własnymi opowieściami, nawet gdy są one zafałszowane przez pamięć – zdaje się mówić Wiesław Myśliwski w swojej najnowszej powieści…”
90-letni Miłosz zaczynał najważniejsze (według mnie) dzieło swojego życia („Traktat teologiczny”) słowami:
„Takiego traktatu młody człowiek nie napisze…”
86-letni Myśliwski już to kryterium spełnia, więc jest również upoważniony do genialnych spostrzeżeń.
Myśl przewodnią wychwytuję już na pierwszych stronach:
„…..Wszystkie pytania, jakie w życiu sobie zadajemy, sprowadzają się do tego jednego, czy warto było?..”
I zaraz potem bezlitosne stwierdzenie:
„…Pustka, to coś najgorszego, co może nas spotkać. A zaradzić jej tylko można, żyjąc w czyimś życiu…”
A dalej truizm, lecz świetnie ujęty:
„….W dzieciństwie gdy się coś wryje w pamięć, nigdy już tej pamięci nie opuści. Człowiek odkrywając swoją obecność na świecie, jeszcze się wszystkiemu dziwi, a zdziwienie to korzeń pamięci. Niestety, wraz z latami korzeń usycha, tak że w końcu nic nas już nie dziwi….”
Ta książka to nieustająca rozmowa młodości ze starością, która prowadzi do ponurych wniosków, jak (s.342 – e-book):
„…Młodości tak przecież niedługo. Poza młodością cała reszta jest przymuszaniem się do życia, w najlepszym razie przyzwyczajeniem. Gdyby nie młodość, czym byśmy tę resztę karmili?..”
Ten cytat mógłby świadczyć o pesymizmie autora, lecz tak nie jest, to raczej ironiczna kontemplacja starca nad sensem życia w ogóle i bezlitosnym wpływem czasu na ludzkie spostrzeganie świata. Nad samotnością i osamotnieniem, lecz przede wszystkim o samorealizacji przez drugiego człowieka. Ta książka jest przede wszystkim dla starych, którzy mają już czas, by odnieść przedstawioną układankę do własnego życia, do pozornie niespójnych elementów rozrzuconych w czasie, a posteriori tworzących sensowną całość.
Czas na końcową refleksję (s.662,5):
„…Nie do uwierzenia wydają się wspomnienia na starość, zwłaszcza z dzieciństwa, młodości…. ….Co się kryje za tym, że jesteśmy tak nierozerwalnie przywiązani do czegoś, co nie wiadomo, czy było, lub czego nam życie poskąpiło, a z czego, mimo to, stworzyliśmy odniesienie do naszej tęsknoty. Do czego w takim razie tęsknimy?...”
10/10

Kilka dni temu w recenzji „Kamień na kamieniu” pisałem:
„….Pamiętam, że Myśliwski dla mnie zaistniał „Traktatem o łuskaniu fasoli”, a potem było już tylko lepiej. Przypominam daty publikacji i moje noty: ‘Nagi sad’, PIW, Warszawa 1967 8 gwiazdek; ‘Pałac’, PIW, Warszawa 1970 - 3 gwiazdki; ‘Kamień na kamieniu’, PIW, Warszawa 1984 10...