To książka bez dwóch zdań ponura.
Nie tylko jednak dlatego, ze dość w sumie bezlitośnie rozprawia się z marzeniami o spokojnym życiu w dorzeczach Odry, Wisły i Warty, lecz przede wszystkim ponieważ pomieszczone w niej rzeczowe, poparte zaiste imponującą bibliografią analizy momentu dziejowego w którym znalazł się nasz nieszczęsny, kłótliwy ludek są ostatecznie tylko głosem wołającego na puszczy.
I co może jest nieco dziwne w przypadku kraju posiadającego tak skomplikowane położenie geograficzne i traumatyczna historię nie jest to jeden z licznych intelektualnych wkladow do toczącego się stale strategicznego dyskursu, będącego dla Sterników Narodu kompasem na tych burzliwych wodach. Nie. To w naszym piśmiennictwie nisza, która przez dekady wzbudzala zainteresowanie głównie u uczestników grup rekonstrukcyjnych, harcerzy i innych niespełnionych militarystów. Lub po prostu oszołomów. Zreszta i dziś kiedy Historia znów puka do naszych okien jest to nadal wydawniczy unikat.
Co więcej nie zrobi nam się wcale weselej kiedy w trakcie czytania tezy pana Jacka będą się w naszych głowach nieubłaganie konfrontować z realna polityką państwową. Przypomnimy sobie choćby kiedy spolem z naszymi europejskimi przyjaciółmi próbowaliśmy walczyć o demokracje na Białorusi lub kiedy nasze służby znalazly się niespodziewanie w awangardzie wojny z huaweiem. Służby, które jeszcze kilka lat temu zostały sromotnie ograne przez gang kelnerów.
Wreszcie bardzo mało zabawnie jest wychowywać potomstwo w kraju gdzie niemal cała klasa polityczna podzieliła się na frakcje; berlińską i waszyngtońską i miast szukać kompromisu w obliczu nadciągającej pożogi toczy wojnę domową na którą lekkomyślnie zmobilizowała potężne oddzialy pospolitego ruszenia. Co prawdopodobnie dobije i tak już biedne zasoby poczucia wspólnoty i kapitału zaufania. O nieba! Jak nisko upadli politykierzy nad Wisłą. Jak niewiele w nich odpowiedzialności i politycznego wizjonerstwa. Jak niewiele intelektualnej niepodległości.
Zamiast tego będą pewnie kolejne narodowe ofiary całopalne, wychodźstwa, poklepywania po plecach przez cynicznych aliantów, pokolenia o złamanych życiorysach. Na koniec kiedyś tam jakieś kolejne pomniki i celebracje.

To książka bez dwóch zdań ponura.
Nie tylko jednak dlatego, ze dość w sumie bezlitośnie rozprawia się z marzeniami o spokojnym życiu w dorzeczach Odry, Wisły i Warty, lecz przede wszystkim ponieważ pomieszczone w niej rzeczowe, poparte zaiste imponującą bibliografią analizy momentu dziejowego w którym znalazł się nasz nieszczęsny, kłótliwy ludek są ostatecznie tylko głosem...