Książka ta stanowi rekapitulację słynnego Eksperymentu Stanfordzkiego, którego echa rozbrzmiały donośnie w 2005 roku zza krat irackiego więzienia Abu Grahib, gdy ujawnione zostały daleko posunięte i przerażające nadużycia strażników z rezerwy armii Stanów Zjednoczonych na zatrzymanych weń Irakijczykach. Przeprowadzony w roku 1971 eksperyment więzienny, którego animatorem był Zimbardo, jest podstawą wywodu autora, wniesiony w którym został wielce istotny wkład zarówno w dziedzinę psychologii społecznej, jak i w ogólną dialektykę Dobra i Zła.
Zło, zdaniem Zimbardo, oznacza gorsze postępowanie, pomimo lepszej wiedzy, które, jak peroruje, polega na egzekucji władzy poprzez intencjonalne krzywdy psychologiczne (harm) oraz opresję fizyczną (hurt) wobec ofiary, ku jej duchowej, bądź somatycznej destrukcji. Kontradykcyjnie wobec, przykładowo Dostojewskiego, widzącego w Złu konsekwencję wolnego wyboru, dla Zimbardo, który poddaje analizie zmienne psychologiczne i systemowe, jawi się ono skutkiem instytucjonalnych i organizacyjnych czynników, oddziałujących na psyche ludzką ku stymulacji patologicznych skłonności.
Zasadniczy problem, będący axis rozważań badacza, podjęty został w postaci Zła administracyjnego, czyli legalnych, występujących w normatywnych ramifikacjach prawnych, działań publicznych i prywatnych organizacji, które generują cierpienie, utratę zdrowia, a nawet śmierć, wskutek leżących u ich podstaw bezwzględnych, racjonalnych, pragmatycznych zasad realizacji celów, strategii rynkowych, kalkulacji zysków i strat, dyspozycji taktycznych warunkujących sukces. Z jednej strony nadużycia stanowią epifenomen fascynacji złem, jako metodą demonstracji siły, kontroli oraz dominacji, bądź kreatywną i absolutystyczną hegemonią nad ludźmi, czy naturą, z drugiej zaś wynikają z legitymizacji "wszelkich dostępnych środków" osiągnięcia korzyści, które osnute zostały nimbem tajności. Zło administracyjne, zatem przyjmuje różne oblicza - niehumanitarnych regulacji wojskowych, lecz także impersonalnych i bezlitosnych korporacji. We współczesnym świecie spostrzegamy coraz więcej paradoksów, wynaturzeń, zwyrodnień, które są jego konsekwencjami.
Zaproponowane przez Zimbardo zostały trzy ujęcia dynamiki tranzycji zmian przeciętnego człowieka w opanowanego przez Zło demona: dyspozycyjne, czyli personalne dysfunkcje aktorów, predylekcje sadystyczne; sytuacyjne, ergo behawioralna demoralizacja przez temporalny układ sił; systemowe, a zatem rozumienie holistycznych uwarunkowań danego wydarzenia, determinant ekonomicznych, politycznych i społecznych sensu largo chwilowego położenia jednostki.
Perspektywa psychologii społecznej, w opinii autora, oferuje odpowiedź na pytanie o etiologię przemiany dobrego człowieka w pana Hyde'a, pozbawionego wszelkich zahamowań, w środowisku pozaintoksykacyjnym. Przełożony został weń akcent na rolę społeczną, czyli zestaw scenariuszy behawioralnych, która rodzi postępowanie dysfunkcyjne.
Książka Zimbardo stanowi równocześnie zachętę do postawy heroicznej, jedynej słusznej reakcji wobec Zła. Nie wystarczy tylko opór werbalny, lecz najistotniejsze jest działanie. Ponieważ w okoliczności kontaktu ze Złem wstępujemy niejednokrotnie nagle, niespodziewanie, zaskoczeni i nieprzygotowani, heroizm wymaga szybkich i stanowczych decyzji, zdecydowanych wyborów oraz konsekwentnego i niezłomnego, aktywnego sprzeciwu. Ludzie, na których spadło odium przyzwolenia Zła, najczęściej ulegli apatii, w kluczowej sytuacji wyboru pomiędzy słabością, a siłą wykazali bierność i spolegliwość. Jest również ta praca bardzo wymownym i jednoznacznym ostrzeżeniem przed ekspansją prerogatyw państwa wraz z dyspersją swobód obywatelskich ludzi, w myśl znamiennego twierdzenia Lorda Actona "władza deprawuje, władza absolutna deprawuje absolutnie". Zniewolone przez żądzę władzy, pragnienie kontroli, a także bezwarunkowej dominacji podmioty, w sprzyjających okolicznościach zewnętrznych i makrouwarunkowaniach formalno-prawnych, czynią zło bezmyślnie, nie ukierunkowawszy swych działań na żaden konkretny cel, po prostu "bo mogą".
Wszystkim zainteresowanym wykładami prof. Zimbardo, jak również ciekawym problematyki Dobra i Zła w ujęciu psychologii społecznej polecam tę książkę, a także dobry suplement dla niej w postaci filmu "Cicha Furia".

Książka ta stanowi rekapitulację słynnego Eksperymentu Stanfordzkiego, którego echa rozbrzmiały donośnie w 2005 roku zza krat irackiego więzienia Abu Grahib, gdy ujawnione zostały daleko posunięte i przerażające nadużycia strażników z rezerwy armii Stanów Zjednoczonych na zatrzymanych weń Irakijczykach. Przeprowadzony w roku 1971 eksperyment więzienny, którego animatorem...