Różne oblicza samotności

Powieści Charlotte Link słynną z doskonale dopracowanych aspektów psychologicznych. Nie uświadczymy w jej książkach nagłej sensacji, zawrotnego tempa akcji czy też mnogiej liczby zwrotów fabularnych. Pozornie spokojna pod względem akcji fabuła niesie w sobie ogromną liczbę motywów, których wspólnym mianownikiem jest natura człowieka oraz wszelkie ludzkie relacje. Jednakże tym razem powieść „Obserwator” jest nie lada gratką dla stałych czytelników twórczości pani Link, gdyż autorka sprytnie połączyła w odpowiednich proporcjach zarówno część sensacyjno-kryminalną oraz obyczajowo-psychologiczną. Owszem można doszukać się kilku mankamentów zwłaszcza w części kryminalnej, lecz świetnie wykreowany obraz ludzkich motywacji oraz zachowań uzupełniają te braki. Jednym słowem powieść dla osób poszukujących interesujących wątków psychologicznych w książkach kryminalnych.

Londynem wstrząsa seria brutalnych morderstw. Bezbronne, samotne kobiety padają ofiarą sadystycznego i doskonale zorganizowanego mordercy. A wszystkie tropy prowadzą do dzielnicy, w której mieszka pewien samotnik.

Na wstępie wspomniałem, że w powieści można wyróżnić dwa różne aspekty, część kryminalną oraz psychologiczną. O ile pierwsza dostarcza nam, nie bójmy się użyć tego słowa, typowej rozrywki w postaci typowania kto zabija, ale również napędza fabułę, to z kolei część druga absorbuje czytelnika i zmusza go do chwili zadumy. W niektórych powieściach autorki łatwo wyznaczyć granicę między tymi aspektami. W przypadku „Obserwatora” granica ta nie istnieje lub jest znikoma, gdyż oba aspekty doskonale się uzupełniają.

Czasami jest tak, że niektórzy z nas chcieliby żyć życiem innych ludzi, bo mają więcej szczęścia, pieniędzy, lepszy samochód, dom, są piękniejsi czy mają jakieś cechy, których nam brakuje. Nieraz w ludziach tkwi przekonanie, że los innych jest o niebo lepszy, a będąc w ich skórze, robiliby wszystko lepiej albo przynajmniej byliby szczęśliwsi. Tymczasem pozory mylą. Widzimy jedynie to, co inni pozwalają nam zobaczyć lub co wymyka się pomiędzy starannie ułożonym scenariuszem dla otoczenia. Takim obserwatorem życia innych ludzi jest nasz główny bohater, Samson Segal. Co skłania człowieka do życia nie swym życiem. Cóż, jak w większości pytań o motywy człowieka, odpowiedź zazwyczaj jest złożona. Jednym z czynników jest wyalienowanie oraz samotność. Właśnie ta samotność jest głównym tematem powieści. Samotność ma różne oblicza. Może być indywidualnym wyborem lub też narzucona. Narzucona zwłaszcza w przypadku osób starszych, którzy zostają sami na stare lata a dzieci nie mają nawet czasu, żeby z nimi porozmawiać. Są oni tak osamotnieni i zamknięci w swoim świecie, że zdarza się, że ich śmierć zostaje zauważona dopiero po wielu dniach.

Jednakże wracając do naszego bohatera, który jednak prezentuje typ samotności z wyboru. Dość młody mężczyzna, bardzo nieśmiały i zakompleksiony ,który nie radzi sobie w życiu, gdyż nikt go nie zauważa. Jest on dla innych niewidzialny, co sprawia mu ogromny ból i zmusza do życia w swoim świecie. Często jedno zwykłe początkowe niepowodzenie w kontaktach międzyludzkich sprawia, że dana osoba coraz bardziej zamyka się w sobie i z wyboru zostaje outsiderem, któremu ciężko egzystować w społeczeństwie. Owszem z jednej strony można tak jak w przypadku głównego bohatera, zarzucić takim osobom, że zbyt łatwo się poddały, że nie manifestowały własnej osoby. Patrząc na to w ten sposób można przyznać rację. Jednakże w relacjach międzyludzkich ważna jest również druga strona. Czasami wystarcza po prostu wyciągnięta dłoń. Czyżby w pewien sposób autorka dawała nam znać, że nasza cywilizacja jest zbyt egoistyczna?

Link porusza w swojej książce sporo problemów społecznych i kładzie nacisk na znieczulicę. Wiele z opisanych zdarzeń nie miałoby miejsca, gdyby sąsiedzi, nauczyciele czy znajomi (nie wspominając o rodzinie) wyciągnęli pomocną dłoń albo chociaż nie udawali, że nic nie widzą. Te problemy dotyczą nas wszystkich i jest to zjawisko nagminne niestety. Każdy zamyka się w swoim otoczeniu i udaje, że reszta to nie jego problem. Smutne, ale prawdziwe. Kolejne potwierdzenie, że w naszych czasach los drugiego człowieka schodzi na dalszy plan.

Owiane tajemnicą, pełne zawiłości i nieporozumień śledztwo, a także stopniowanie napięcia, którego nie sposób nie wyczuć, stwarzają świetną atmosferę kryminału. Z jednej strony, nie możemy doczekać się rozwiązania, a z drugiej, zostajemy zaabsorbowani tym, co dzieje się w domach, w codziennym, zwykłym życiu bohaterów. Ich zmartwienia, obsesje, miłość, tęsknota i zagadki przeszłości nie zostają zepchnięte na boczny tor, lecz dostarczają nam różnorodnych możliwości interpretacji zdarzeń i wyciągania z nich własnych wniosków. Ludzie, których uznajemy za kompletnych szaleńców okazują się być zupełnie zwyczajni, a ci, których zdajemy się nie dostrzegać, wnoszą do sprawy więcej, niż mogło by się wydawać. Dodatkowo autorka zaskakuje czytelnika tożsamością mordercy, zwłaszcza jego typem, który rzadko jest spotykany w literaturze. Ponura zimowa aura Anglii sprzyja fabule, zwłaszcza końcowym kulminacyjnym momentom.

Jednakże w części kryminalnej powieści znalazła się przysłowiowa łyżka dziegciu. Jak wspomniałem na początku nie należy nastawiać się na galopującą fabułę, lecz w połowie powieści fabuła a wraz z nią śledztwo tak spowalnia, że wydaje się, iż stoi w miejscu. Można wówczas odnieść wrażenie, że autorka pisała wówczas strony aby je zapełnić, a nie aby coś wnieść do fabuły. Paradoksalnie wydłużenie momentu kulminacyjnego wieńczonego powieść raczej jej nie służy. Czytelnik po prostu czeka całą powieść na ten moment, a gdy się go niepotrzebnie odwleka wówczas może to być nużące. Autorka momentami usilnie kieruje wszelkie tropy na daną postać, co dla osób obeznanych z kryminałami, logicznym jest, że taka postać nie jest mordercą.

Podsumowując, powieść „Obserwator” pod względem psychologicznym jest bardzo dobra, angażuje czytelnika aż do ostatnich stron. Wykreowany świat jest skomplikowany, pełen niezgodności, a postaci stworzone w realistyczny sposób. Ewidentnie widać, że część kryminalna wymagałaby większego dopracowania, być może nie jest aż tak zapierająca dech, lecz i tak wraz z częścią psychologiczną tworzy interesującą powieść.

Różne oblicza samotności

Powieści Charlotte Link słynną z doskonale dopracowanych aspektów psychologicznych. Nie uświadczymy w jej książkach nagłej sensacji, zawrotnego tempa akcji czy też mnogiej liczby zwrotów fabularnych. Pozornie spokojna pod względem akcji fabuła niesie w sobie ogromną liczbę motywów, których wspólnym mianownikiem jest natura człowieka oraz...