Od momentu, kiedy po raz pierwszy usłyszałam o książce Jaya Ashera ,,13 powodów” bardzo chciałam ją przeczytać. Mój zapał nieco ostygł, gdy wszyscy zaczęli emocjonować się powstałym na jej podstawie serialem, nie lubię iść za tłumem. Jednak mimo wszystko pomysł na tę historię wciąż mnie intrygował i dlatego, gdy zobaczyłam tę powieść w szkolnej bibliotece, natychmiast ją wypożyczyłam. Przeczytanie jej zajęło mi niecały dzień. A czy urzekła mnie równie mocno jak innych czytelników? Moje uczucia są bardzo mieszane.

Hannah Baker, uczennica liceum, popełniła samobójstwo. Dlaczego zdecydowała się na tak desperacki krok? Odpowiedź kryje się w trzynastu taśmach magnetofonowych, które dostaje w przesyłce jej kolega ze szkoły, Clay Jensen. Na każdej z taśm Hannah przedstawia jeden powód, który popchnął ją do samobójstwa. Noc spędzona z taśmami sprawi, że Clay zacznie inaczej patrzeć na świat i ludzi wokół siebie.

Jakieś dwa lata temu przeczytałam inną książkę Ashera ,,Ty, ja i fejs”. Nie podobała mi się, akcja była nudna, bohaterowie mało przekonujący, a styl autora uznałam za ciężki i banalny. ,,13 powodów” też jest napisane nierówno, o ile fragmenty z narracją Hannah są napisane naprawdę dobrze i czyta się je płynnie, o tyle te z perspektywy Claya nudzą. Wiem, że punkt widzenia chłopaka też był ważny, ale mimo wszystko chwilami miałam ochotę pozbyć się tej części książki. Sama fabuła też chwilami wciąga bez reszty, a chwilami męczy i ma się ochoty przerzucić strony bez czytania. Przynajmniej ja miałam. Ale nie robiłam tego, bo chciałam zrozumieć, dlaczego Hannah popełniła samobójstwo i dlaczego zdecydowała się na swoiste oskarżenie w stronę ludzi ze swojego otoczenia.

Bez względu na styl pisania, powieść ta budzi naprawdę wiele kontrowersji. Przede wszystkim sam pomysł z wysłaniem kolegom i koleżankom taśm z wyłuszczonymi powodami, dlaczego Hannah zdecydowała się na odebranie sobie życia, sprawia wrażenie, że dziewczyna tak naprawdę nie cierpiała i nie nienawidziła swojego życia, tylko po prostu chciała się zemścić na ludziach, którzy, według niej, nie zachowywali się wobec niej tak jak powinni. Po przeczytaniu nie jestem w stanie powiedzieć, czy Hannah naprawdę nie widziała dla siebie już powodów do życia, czy po prostu była skrajną egoistką, która była gotowa do najbardziej szalonych i desperackich rzeczy, by zrobić na złość nielubianym ludziom. Trzynaście powodów też budzą zainteresowanie. Występuje tu zjawisko śnieżnej kuli, od błahych spraw, które prowadzą do prawdziwych tragedii. Z jednej strony, wiele z opisywanych w tej powieści rzeczy ma miejsce w prawdziwych szkołach(obmacywanie dziewczyn wbrew ich woli i bezczelne tłumaczenie się, że to tylko wygłupy, fałszywe przyjaźnie, wykorzystywanie innych, żeby poprawić własny wizerunek) i sama nie raz byłam świadkiem takich wydarzeń bądź ich doświadczyłam. Jednak nikt, kogo znam, nie odebrał sobie życia z takiego powodu. Mam wrażenie, że Hannah po prostu chciała umrzeć i szukała pretekstu, by przekonać siebie i innych, że jej życie nie ma sensu. Z pierwszymi powodami mogła się uporać, jak już kilka osób pisało. Niechcianego ,,adoratora” można spoliczkować, podglądacza zgłosić na policję, a fałszywych przyjaciół olać i poszukać innych. Natomiast w część powodów Hannah ewidentnie sama brnęła, by znaleźć wyjaśnienie dla swojego samobójstwa. A sytuacja z Jessicą… Tu główna bohaterka naprawdę mnie zdenerwowała, nie wyobrażam sobie, jak ta dziewczyna się poczuła, gdy jej bolesną tajemnicę poznało kilkanaście osób, a chwilę wcześniej została oskarżona o doprowadzenie innej osoby do śmierci. I znowu zgadzam się z cudzą recenzję, nie zdziwiłabym się, gdyby te taśmy doprowadziły do kolejnych samobójstw, zwłaszcza, że kilka osób z otoczenia Hannah nawet nie zdawało sobie sprawy, że ich zachowanie tak ogromnie ją rani.

A jednocześnie, powieść Ashera zwraca uwagę na to, jak mało wiemy o innych ludziach. Nie zastanawiamy się, jacy naprawdę i co ich boli, patrzymy powierzchownie. I chociaż nadal jestem skłonna powiedzieć, że nikt nie pomógł Hannah, bo ona po prostu na to nie pozwoliła, to jednocześnie ,,13 powodów” zmusza do zastanowienia jak z pozoru drobne gesty mogą zniszczyć drugiego człowieka. A także nad tym, czy warto wierzyć i rozpowiadać plotki. To także przygnębiający obraz przedmiotowego podejścia, jakiemu często padają nastolatki, które przez kolegów oceniane są poprzez fizyczną atrakcyjność i nieraz bywają dotykane czy w inny sposób napastowane na gruncie seksualnym, a dorośli patrzą na to przez palce, bo wychodzą z założenia, że młodzi chłopcy mają swoje potrzeby i muszą się wyszumieć.

,,13 powodów” to książka, która wywołała u mnie wiele sprzecznych emocji, i dlatego już na pewno warto ją przeczytać. Nie jest to arcydzieło, ale mimo wszystko skłania do zastanowienia, choćby nad intencjami autora. Chwilami współczułam Hannah i rozumiałam ją, by potem znowu zacząć się na nią wściekać. Jednak to drugie zdarzało się częściej. Mimo to nie odważę się ocenić tę powieść jako doskonałe studium samobójstwa ani jako opowieść o rozkapryszonej nastolatce. Każdy musi przeczytać i sam odpowiedzieć sobie na to pytanie.

,, Nie sposób wrócić do tego, co było kiedyś. Co nam się wydaje, że jest.
Tak naprawdę do nas należy jedynie… teraz.”

Od momentu, kiedy po raz pierwszy usłyszałam o książce Jaya Ashera ,,13 powodów” bardzo chciałam ją przeczytać. Mój zapał nieco ostygł, gdy wszyscy zaczęli emocjonować się powstałym na jej podstawie serialem, nie lubię iść za tłumem. Jednak mimo wszystko pomysł na tę historię wciąż mnie intrygował i dlatego, gdy zobaczyłam tę powieść w szkolnej bibliotece, natychmiast ją...