Życie po życiu (1975)

Klasyka i jak się zdaje na swój sposób książka pionierska. Garść podstawowych informacji z zakresu zjawiska NDE (near-death-experience): refleksje, wątpliwości i spekulacje. Wbrew tytułowi („Life After Life”) autor nie skupia się opisach zaświatów czy reinkarnacji, a tym co zdaje się być elementami momentu przejścia, zjawiskami towarzyszącymi duszy u progu „drugiej strony” – progu którego ostatecznie żaden z bohaterów publikacji nie przekracza, dzięki czemu (jeśli dawać im wiarę) – mogą przedłożyć nam swoje świadectwa. Moody nie upiera się że tak jest w istocie, po prostu pisze o tym z czym się stykał, jak do tego doszło, i jak się na to zapatruje. Zdecydowanie nie jest to pseudonaukowy bełkot, pseudo-ezoteryka w duchu New Age ani klucz do prawdy o sensie egzystencji. Nie jest to też materiał ściśle naukowy, ot – przemyślenia przelane na papier. Ciekawostka.

Nawet jeśli uznać opisywane w niej doświadczenia za figiel gasnącego umysłu*, stek niedorzeczności i zwykły efekt myślenia życzeniowego, naszej ogólnoludzkiej słabości, a jej fenomen tłumaczyć zapotrzebowaniem na tego typu treści u prostego zjadacza chleba (chcącego się jakoś oswoić z tym co nieuniknione, najchętniej w prostej formie i możliwe szybko), to jednak nie sposób wszystkiego zanegować.

Materiału w niej mało, tyle że starczyłoby na jeden obszerniejszy artykuł w jakimś kwartalniku, albo jeden rozbudowany rozdział. Jak na samodzielną publikację to zdecydowanie za mało, książeczka na jedną noc, góra dwa wieczory.

Moody starał się by całość była jak najprzystępniejsza, lekka w odbiorze, zrozumiała dla każdego. Niestety jest przez to bardzo skrótowa, nierozbudowana. Tłumaczenie ma sporo mankamentów, choć nie jest tragiczne.

.

Uwagi do wydania z 1992 (Limbus): kiepsko spolszczona przedmowa, tytuł podrozdziału Słyszenie – tłumaczenia dosłowne (brzmi b. dziwnie); „dolina cieni śmierci” – tj. dolina śmierci (kolejne tłumaczenie dosłowne). Str. 40 – całym spokojem (pełnym spokojem); str. 45 – tego (o tym); str. 52 – tak mówi (mówi tak/mówi); str. 55 – „osieroceni rodzice” – w angielskim oryginale jest to ujęte zapewne inaczej (tj. fakt że stracili potomstwo nie czyni ich sierotami); str. 60 – nie dającego (niedającego); str. 72 – nie spotykaną (niespotykaną); str. 76 – nie spełnione (niespełnione); str. 78 – wyciągnie się (wyjdzie); str. 82 – było ich udziałem (zaszło z ich udziałem); str. 86 – mowa jest o piłce nożnej, ale w USA jest to mało popularne... w oryginale zapewne nie było soccer a football (w domyśle amerykański); str. 97 – nie spotykany (niespotykany); str. 106 – Szaweł/Paweł nie tyle stał się orędownikiem chrześcijaństwa, co je wykreował – zrywając z tradycją żydowską stał się jednym z bardziej aktywnych popularyzatorów New Age tamtych czasów; str. 107 – nie uszkodzone (nieuszkodzone); str. 111, 113, 117, 118, 129 – „Tybetańska księga zmarłych” – UMARŁYCH; str. 147 – brakuje w wypowiedzi chorego spójnika „a”, ewentualnie można by w odpowiednim miejscu zamiast przecinka postawić myślnik + nie zmienione (niezmienione); str. 158 – nie znanych (nieznanych); + miejscami styl nieadekwatny do narracji oraz nieco dziwne wyrażenia (kilka przykładów). Tłumaczenie b. pośpieszne, robione pod presją czasu, nieco niestaranne (Irena Doleżal-Nowicka).

.

Codziennie tracę świadomość – nigdy nie jestem w stanie wychwycić momentu kiedy wszystko gaśnie, kiedy przychodzi sen. Jak każdy. Dwa razy w szpitalu anestezjolodzy usypiali mnie do zabiegu. Również wtedy nie zauważyłem momentu przejścia z jawy do groty Hypnosa.
Po wybudzeniu z narkozy pierwsze co przyszło mi na myśl to to że przez chwilę byłem martwy, że tak wygląda śmierć i umieranie: nicość, niebyt, NIC... i niemożliwy do uchwycenia moment kiedy znikamy. Stan sprzed narodzin. Byłoby miło gdyby to o czym czytamy w „Życiu po życiu” było prawdą.



* „Efekty tego typu są prawdopodobnie związane z zaburzeniami funkcjonowania mózgu, mającymi miejsce m.in. w stanie śmierci klinicznej, a wynikającymi z niedokrwienia kory mózgowej (w tym ośrodka snu i układu limbicznego odpowiedzialnego za emocje), niedotlenienia (na które wrażliwy jest ślimak odpowiedzialny za wrażenia słuchowe), zatrucia, zaburzeń poziomu neurotransmiterów, a więc naruszenia normalnej fizjologii mózgu. W momencie śmierci klinicznej szyszynka prawdopodobnie produkuje duże ilości DMT, jednej z najsilniejszych substancji psychoaktywnych. Za taką interpretacją przemawiają badania neuropsychologiczne, w których udaje się wywoływać podobne efekty poprzez stymulację magnetyczną (TMS) niektórych rejonów kory, głównie płatów skroniowych. Prawdopodobnie również do płynu mózgowo-rdzeniowego uwalniane są endorfiny co blokuje ból i daje radość.

Inne wyjaśnienie o charakterze biologicznym zostało zaproponowane przez George'a Wettacha. Opiera się ono na rozróżnieniu dwóch części mózgu: mózgu gadziego (reptilian brain), starszego ewolucyjnie, który może funkcjonować w niższej temperaturze i przy mniejszych dostępnych źródłach energetycznych oraz mózgu ssaczego (mammalian brain), reprezentowanego przez korę mózgową, bardziej złożonego, ale też bardziej delikatnego. Mózg ssaczy odpowiada za całościową świadomość i w normalnych warunkach dominuje nad mózgiem gadzim. W sytuacjach ekstremalnych (jak doświadczenie z pogranicza śmierci), gdy funkcjonowanie mózgu ssaczego jest ograniczone, tendencja ta odwraca się i zaczyna dominować mózg gadzi. Wszystkie doświadczenia z pogranicza śmierci da się wyjaśnić jako interakcję między mózgiem gadzim i ssaczym.

Inny model o charakterze biologicznym stworzyła Susan Blackmore. Według niej całość przeżyć związanych ze śmiercią kliniczną można wytłumaczyć nadmiernym wydzielaniem endorfin w sytuacjach kryzysowych (takich jak uszkodzenie lub niedotlenienie mózgu). Substancje te powodują zmniejszenie bólu, ale przy okazji wywołują wizje i euforię. Propozycję tę autorka przedstawiła w latach 80. XX wieku. W latach dziewięćdziesiątych zaś wyjaśnienie doświadczeń z pogranicza śmierci oparła na pojęciu modeli mentalnych. Jej zdaniem wszystko czego doświadczamy jest wynikiem modeli mentalnych – wpływają one na obraz i poczucie rzeczywistości. Bazując na informacjach odbieranych przez zmysły system wybiera do reprezentacji rzeczywistości taki model mentalny, na podstawie którego można najlepiej przewidywać zachowanie i który zapewnia najlepsze funkcjonowanie. Niestabilne i chaotyczne modele rzeczywistości są postrzegane przez jednostkę jako halucynacje lub fantazje. Przeżycia składające się na doświadczenia z pogranicza śmierci wydają się występować naprawdę, gdyż w trakcie osłabienia funkcjonowania mózgu reprezentują najbardziej stabilny z możliwych modeli ja.

Do świadomości, w wyjaśnieniu doświadczeń z pogranicza śmierci, odwoływał się także Todd Murphy. Według niego doświadczenie to działa niczym algorytm bazujący na procesach biologicznych, który zmienia stany świadomości. Murphy odwoływał się do teorii ewolucyjnych – jego zdaniem mechanizm selekcji naturalnej ułatwia powtórne narodziny, zaś panoramiczny przegląd życia jest procesem uczenia, w trakcie którego jednostka dokonuje przeglądu własnego życia i nabywa wiedzy, która zostanie wykorzystana po powrocie do życia, w celu lepszej adaptacji.

Również psychoanalitycy zaproponowali wyjaśnienie doświadczeń z pogranicza śmierci. Ich zdaniem przeżycia składające się na nie (np. wizje) pełnią funkcję mechanizmów obronnych, które mają zapobiegać nadmiernej traumie emocjonalnej. Kiedy świadomość niebezpieczeństwa utraty życia jest nie do uniknięcia, fantazje i marzenia pozwalają zapanować nad faktami, a więc dochodzi do triumfu złudzeń nad rzeczywistością. Pojawiają się fantazje regresywne w postaci panoramicznego przeglądu życia oraz fantazje o raju, jako metafora powrotu do stanu prenatalnej, oceanicznej rozkoszy. Wszystko to ma służyć obronie przed lękiem.

Większość badaczy jest zdania, że klasyfikowanie tego typu zjawisk jako paranormalne jest nieuzasadnione. Wątpliwości budzą jednak m.in. odczucia zmysłowe związane z obserwowaniem i zapamiętywaniem otoczenia przez osobę nieprzytomną. We wrześniu 2008 uruchomiono międzynarodowy projekt AWARE. Naukowcy z University of Southampton, wspólnie z zespołem ponad 30 lekarzy i naukowców, chcą dokładnie zbadać etiologię tych zjawisk. Badacze umieścili w salach na oddziałach ratunkowych obrazki, które można zobaczyć jedynie spod sufitu. Następnie mają zamiar przepytać osoby, które przeżyły zatrzymanie akcji serca o swoje wspomnienia z tego wydarzenia. Osoby, które będą twierdzić, że widziały z góry swoje ciało, będą pytane, czy pamiętają, co było na obrazkach. Badanie to ma rozstrzygnąć, czy świadomość istnieje niezależnie od mózgu, czy też wrażenia takie są jedynie »wytworem« mózgu”.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Do%C5%9Bwiadczenie_%C5%9Bmierci

+

„Śmierć kliniczna – stan zaniku widocznych oznak życia organizmu, takich jak bicie serca, akcja oddechowa czy krążenie krwi. Od stanu śmierci biologicznej różni się nieprzerwanym występowaniem aktywności mózgu, możliwej do stwierdzenia za pomocą badania elektroencefalograficznego (EEG). W niektórych sytuacjach u pacjenta znajdującego się w stanie śmierci klinicznej mogą zostać przywrócone oznaki życia.

Na skutek zatrzymania akcji układu krążenia i oddechowego zostaje zatrzymany dopływ tlenu do układu nerwowego, który jest najbardziej wrażliwy na jego niedobór. W takiej sytuacji już po upływie 3-5 minut zaczynają obumierać komórki kory mózgowej.

Przyjmuje się, że przywrócenie oznak życia poprzez reanimację jest możliwe jedynie przez pierwsze 4 minuty (wyjątkiem jest stan hipotermii, wtedy ten czas może sięgać nawet 20 minut, co wiąże się ze spowolnieniem metabolizmu) od wystąpienia śmierci klinicznej. Dłuższa przerwa w dostawie tlenu do komórek układu nerwowego kończy się częściowym lub całkowitym zanikiem funkcji kory mózgowej. Przywrócenie po tym czasie akcji układów krążeniowego i oddechowego może prowadzić do trwałego (nieuleczalnego) stanu wegetatywnego (Persistent Vegetative State – PVS), czasami mylnie utożsamianego ze śmiercią mózgu”.

https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Amier%C4%87_kliniczna

Życie po życiu (1975)

Klasyka i jak się zdaje na swój sposób książka pionierska. Garść podstawowych informacji z zakresu zjawiska NDE (near-death-experience): refleksje, wątpliwości i spekulacje. Wbrew tytułowi („Life After Life”) autor nie skupia się opisach zaświatów czy reinkarnacji, a tym co zdaje się być elementami momentu przejścia, zjawiskami towarzyszącymi duszy u...