W trzecim tomie szpiegowskiego serialu byłego oficera wywiadu PRL tytułowe następne pokolenie tak naprawdę przejmuje pałeczkę w rządzeniu światem dopiero pod koniec książki, kiedy to doprowadza do inwazji Sowietów na Afganistan. Oczywiście przewidując, że będzie to rosyjski Wietnam. Skąd już tylko krok do upadku imperium. Wystarczy jeszcze mała zawierucha w kraju satelickim, na przykład w Polsce, której obywatel został właśnie papieżem. Jednak o rewolucji Solidarności w tym tomie się nie dowiemy. Rozstajemy się z bohaterami w pierwszych miesiącach roku 1980.

A wcześniej, czyli w latach 1967-1980 trwa wyścig o władzę i pieniądze między, znanymi z poprzednich tomów, rodziną amerykańskich bogaczy Van Vertów i kilkuosobową, wspieraną przez grono współpracowników, międzynarodówką szpiegów, w której główną rolę grają Polacy, teraz zresztą aktywni w różnych krajach, łącznie z Izraelem i Rosją. Van Vertowie to źli faceci, którzy wyeliminowali kilkoro bliskich i przyjaciół naszych dzielnych wywiadowców i muszą za to ponieść zasłużoną karę. Ale niektóre ich pomysły przynoszą duże korzyści także drugiemu wielkiemu graczowi i ich sojusznikom, na czele z niejakim Jurijem Andropowem. Do takich posunięć należy przede wszystkim decyzja Richarda Nixona, podjęta z inspiracji seniora rodu Van Vertów, o zniesieniu wymienialności dolara na złoto i uwolnieniu jego kursu. Pieniądze służą nie tylko luksusowemu życiu, także kreowaniu wielkiej polityki. Nie było bowiem żadnego znaczącego wydarzenia na świecie, które by nie zostało sprokurowane, albo przynajmniej współtworzone przez którąś z grup wielkich graczy opisywanych w powieści.

Taki zarys fabuły książki wygląda trochę na parodię. Być może sam Makowski traktuje swoich bohaterów z lekkim przymrużeniem oka. Jeśli robi to poważnie, bazując na swoich doświadczeniach, oczywiście ma do tego prawo. I mógłby napisać ciekawą powieść sensacyjną. Pod warunkiem, że lepiej opanowałby warsztat. Aby opisy i nade wszystko dialogi w jego książkach nie przypominały bardziej przemówień i deklaracji niż normalnych obserwacji oraz rozmów żywych ludzi. Jest ponadto dobrym zwyczajem znanych autorów powieści sensacyjnych z elementami political fiction - a która książka szpiegowska ich nie zawiera - że w Posłowiu wskazują oni, które intrygi są jedynie wytworem ich wyobraźni, a które spiski rzeczywiście miały przebieg zbliżony do ich książkowych opisów. Aleksander Makowski tego nie robi, choć liczba i jakość intryg opisanych w każdym z tomów szpiegowskiej trylogii jest niemała. Osobiście chciałabym wiedzieć, na przykład, ile prawdy jest w rzekomej inspiracji antysemickiej czystki 1968 roku w Polsce przez wywiad izraelski, co miało służyć zasileniu szeregów izraelskiej armii przez polskich oficerów.

W trzecim tomie szpiegowskiego serialu byłego oficera wywiadu PRL tytułowe następne pokolenie tak naprawdę przejmuje pałeczkę w rządzeniu światem dopiero pod koniec książki, kiedy to doprowadza do inwazji Sowietów na Afganistan. Oczywiście przewidując, że będzie to rosyjski Wietnam. Skąd już tylko krok do upadku imperium. Wystarczy jeszcze mała zawierucha w kraju...