To jest książka, od której można oszaleć. Przeczucie czy wręcz pewność autorki (i współautorek - przecież wszystkie wysłuchane przez Aleksijewicz kobiety można tak nazwać, przecież mówią do nas wprost, swoimi słowami, bez wyszukanych metafor czy porównań), że wojna widziana z perspektywy dziewczyny, kobiety jest straszniejsza od wojny "męskiej" sprawdza się w stu procentach. Nie ma tu rzędów liczb mówiących o ilości karabinów, czołgów, ofiar czy zwycięzców, jest za to taka zwykła tęsknota za zapachem domu, mamy, za pięknym warkoczem, bolesne wspomnienia ciężaru przesiąkniętych krwią ubrań, krzyku dziecka czy szeptu umierającego męża. Nie da się tej książki czytać spokojnie, czasem wydaje się, ze w ogóle nie da się jej czytać. Zatykasz usta dłonią, żeby nie zacząć krzyczeć, boisz się zamknąć oczy, bo przecież masz tak rozwiniętą wyobraźnię, że widzisz te Marusie, Leny i Niny jak czołgają się w błocie i krwi. Żeby jeszcze tylko przeżyć kolejny dzień. Żeby dożyć do dnia zwycięstwa. A po nim... miało być tak cudownie, tak wspaniale, a tak często trzeba było jeszcze pozostać w wojsku. A potem znosić upokorzenia, wyzwiska, niechęć. Bo kobieta na wojnie to... wiadomo co.
I kiedy docierasz do ostatniej strony uświadamiasz sobie, że najgorsze jest to, co powiedziała ostatnia cytowana bohaterka: "Ludzie jak dawniej nienawidzą się nawzajem. Znowu się zabijają. To jest właśnie dla mnie niepojęte." Dla mnie też.

To jest książka, od której można oszaleć. Przeczucie czy wręcz pewność autorki (i współautorek - przecież wszystkie wysłuchane przez Aleksijewicz kobiety można tak nazwać, przecież mówią do nas wprost, swoimi słowami, bez wyszukanych metafor czy porównań), że wojna widziana z perspektywy dziewczyny, kobiety jest straszniejsza od wojny "męskiej" sprawdza się w stu...