Książka "Kukiz. Grajek, który został graczem i inne" to zbiór czterech reportaży, które otwierają nową serię "Reportaż Polski" warszawskiego wydawnictwa Fabuła Fraza wcześniej znanego z opublikowania tekstów polskich reporterów i dziennikarzy śledczych w tomiku pod tytułem "Ekspress Reporterów".

Pierwszy w zbiorze jest reportaż tytułowy. Andrzej Stankiewicz kreśli w nim sylwetkę Pawła Kukiza, zaczynając od przejawów młodzieńczego buntu, opisuje karierę muzyka, aktora i polityka. Kukiz jawi się tu jako człowiek pełen sprzeczności, chaotyczny w działaniach i niekonsekwentny w poglądach. Widać to było już wtedy, gdy wyrażał siebie tylko jako muzyk, najpierw wykrzykując protest songi w Jarocinie z włosami postawionymi na cukier, by po iluś tam latach zaśpiewać melancholijną pieśń w duecie z Ireną Santor. Jedni poczytują to Kukizowi za zdradę buntowniczych ideałów, inni za objaw dojrzałości. Ale jak odczytać fakt, że autor tekstu „Skóry”, piosenki-hymnu przeciw wszelkim przejawom dyskryminacji, tak ostro i wrogo nastawiony jest do problemu uchodźców? Jak tłumaczyć, że ten sam człowiek, którego ciągano po sądach za tekst obrazoburczego utworu pt. „ZCHN zbliża się”, sympatyzuje z narodowcami? Paweł Kukiz, kiedyś programowo antysystemowy, teraz stał się tego systemu częścią, zajmując trzecie miejsce w wyborach prezydenckich i parlamentarnych. Można jego poglądy podzielać lub odrzucać, ale nie da się nie zauważyć jak spektakularny sukces odniósł jako polityk i to w ciągu zaledwie roku. Jest to swoisty fenomen, a reportaż Stankiewicza jest próbą opisania tego fenomenu.

„Człowiek, który złapał Eichmanna” autorstwa Karoliny Przewrockiej to opowieść o Rafim Eitanie, też polityku, ale jakże innym od Kukiza. Eitan to przede wszystkim wieloletni agent Mosadu, Żyd, który wytropił i doprowadził przed sąd Adolfa Eichmanna – głównego koordynatora i wykonawcę planu ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej. Nie dziwi więc, że tej właśnie operacji poświęcona jest większość reportażu. Następny sukces Eitan odniósł likwidując członków palestyńskiej organizacji odpowiedzialnej za zamach na izraelskich sportowców podczas igrzysk w Monachium w 1972 roku. Potem był doradcą rządowym do spraw terroryzmu, a jeszcze później biznesmenem. Podejmował kontrowersyjne decyzje, działał nieszablonowo, zarzucano mu nawet stosowanie nazistowskich metod nacisku (podczas pierwszej intifady) – jemu, człowiekowi, który poświęcił życie zwalczaniu nazistów i innych przejawów terroru. Eitan, dla Izraelczyków, jest bohaterem, człowiekiem który współtworzył historię ich kraju. Ale my, czytając opowieść Przewrockiej, nie możemy oprzeć się wrażeniu, że Eitan jest pozbawiony skrupułów. W wywiadzie udzielonym autorce nie używa nawet słowa „zabić”, on nikogo nie zabił- on „eliminował”, bo taką miał pracę. A emocje, owszem, umie wyrażać, ale w sztuce, bo jego pasją i sposobem odreagowania jest rzeźbiarstwo.

Trzeci jest reportaż Małgorzaty Rostowskiej o księdzu, „który zrzucił sutannę”, moim skromnym zdaniem, najciekawszy w zbiorze. Proszę nie liczyć na łzawe romantyczne historie, dramatyczny coming out czy wstydliwy przychówek. Problem księdza Pawła jest znacznie głębszy i poważniejszy. Z opowieści byłego kapłana wyłania się najpierw obraz seminarium, przypominającego oddział psychiatryczny. Klerycy poddawani są intensywnym, wielce wątpliwym, ale za to przymusowym terapiom, które mają ich wyleczyć z grzechu międzypokoleniowego, a później wysyłani są do różnych wspólnot charyzmatycznych i wystawiani na dalsze eksperymenty. Ich osobowość, duchowość, a nawet wiara są już tak zniszczone, że po święceniach nie radzą sobie z posługą kapłańską, zagubieni i pogrążeni w głębokiej depresji. A zwierzchnicy wymagają od nich czynnego uczestnictwa i zaangażowania w coś, co bardziej przypomina widowisko niż uczestnictwo we mszy świętej. Czeka ich tylko bolesne rozczarowanie.
Zbiór dopełnia reportaż Romana Kubiaka zatytułowany „Parszywi z Banditenstadt”. Jest to powieść o byłych żołnierzach Armii Krajowej i Konspiracyjnego Wojska Polskiego. Odmówiono im laurów, salw honorowych i miejsca na Powązkach. Ukrywają się lub zmieniają tożsamość w strachu przed tropiącą ich bezpieką, nawet żony dowiadują się o ich przeszłości będąc już wdowami. Kiedyś patrioci, później bandyci. Większość z nich umiera za wcześnie i przeważnie na serce. Nie da się żyć w nieustającym strachu.

Niewielka książeczka, czterech dziennikarzy i cztery opowieści. Co je łączy? Każdy z bohaterów wypełnia jakąś misję i każdy przeżywa rozczarowanie. Poświęca swoje ideały, marzenia, emocje, człowieczeństwo i spokój ducha, z różnym skutkiem. Warto poznać ich losy, ich dążenia oraz powody utraty nadziei czy wiary i w ludzi i w siebie.

Książka "Kukiz. Grajek, który został graczem i inne" to zbiór czterech reportaży, które otwierają nową serię "Reportaż Polski" warszawskiego wydawnictwa Fabuła Fraza wcześniej znanego z opublikowania tekstów polskich reporterów i dziennikarzy śledczych w tomiku pod tytułem "Ekspress Reporterów".

Pierwszy w zbiorze jest reportaż tytułowy. Andrzej Stankiewicz kreśli w nim...