Gdy blisko 60-letni Jorgos Dukarelis, profesor Uniwersytetu Ateńskiego, znany archeolog, powraca na wyspę Kufonisi na Cykladach, chyba się nie spodziewa, że wciąż jest pamiętany. A jednak mieszkańcy wyspy go rozpoznają. Może w ich pamięci zatarł się nieco czas zdarzeń, którymi Jorgos elektryzował niegdyś życie małego miasteczka, ale nie one same. Dzięki niemu mała wyspa Kufonisi zyskała archeologiczną sławę. Przed 20 laty kierował on niezwykle owocną misją wykopaliskową, w której odkryto nie tylko ruiny, ale i świetnie zachowane szczątki młodej kobiety. Ale i stał się bohaterem obyczajowego skandalu. Wdał się w romans z młodziutką studentką.

Emilios Solomou każe powrócić swemu dojrzałemu bohaterowi na wyspę, która odegrała tak zasadniczą rolę w jego życiu zawodowym i osobistym, by mógł on skonfrontować teraźniejszość z przeszłością. W obecnym, trudnym dla bohatera momencie życia, jest mu to niezwykle potrzebne. Jego żona zaginęła. Czy szuka jej na wyspie? Czy ona się tam pojawi? A może w tej przestrzeni zrozumie, co stało się przyczyną zniknięcia?

Samotny bohater odtwarza dla siebie i czytelnika przeszłość. Autor pozwala za sprawą mocno zdystansowanego narratora przyglądać mu się trochę jak eksponatowi, którego historię archeolodzy odtwarzają i racjonalizują. Narrator precyzyjnie, warstwa po warstwie, odsłania pędzelkiem ślady dawnego życia Jorgosa.

To zrozumiałe, że tytuł powieści odnosi się w sposób nader oczywisty do głównego bohatera. Czytelnik dostaje anatomiczny obraz zdrady, która odmienia życie bohatera. Problem ten sam w sobie niezbyt oryginalny nie został jakoś specjalnie twórczo potraktowany. Jednak nie wiąże się wyłącznie z romansami. Zdrady doświadczają i inne kluczowe dla historii postacie. Te współczesne, jak i sprzed wieków. Tym samym pojęcie zdrady nieco się rozszerza. Powieść zaś stawia pytania o to, czy świat ludzkich uczuć i emocji podlega przemianom w czasie? A miłość, niezmiennie, niesie ze sobą i szczęście, i gorycz? Euforię i cierpienie?

Specyfiką książki jest kreacja narratora, jego dystans względem świata i bohatera, których opisuje. Trzeba się do tego przyzwyczaić i zaakceptować. Podobnie jak leniwy tok opowieści, właściwy przestrzeni, w której się rozgrywa?

„Dziennik zdrady” wydany w II połowie 2015r. we wrocławskim wydawnictwie Książkowe klimaty został uhonorowany Europejską Nagrodą Literacką, powołaną przez Parlament Europejski w 2008 roku. Zdaniem komisarza UE do spraw edukacji, kultury, młodzieży i sportu Tibora Navracsicsa nagroda ,utalentowanym pisarzom pomaga pokonywać granice, zaś czytelnikom - cieszyć się bogactwem ich dorobku. Ma to kluczowe znaczenie, gdyż literatura otwiera umysł, co nam pozwala zbliżyć się do siebie i lepiej zrozumieć, co dziś wydaje się bardziej potrzebne niż kiedykolwiek przedtem. Polskimi laureatami nagrody są Jacek Dukaj („Lód”), Piotr Paziński („Pensjonat”) i Magdalena Parys („Magik”). Szukajmy więc w świecie powieściowym tego, co nas łączy i zbliża mimo odległości.

Justyna Radomińska