„Gdy apaszka bogactw już miała dość, sprzykrzył jej się apasz zbój<br />
sprowadziła cały rój wywiadowców na melinę w ciemną noc<br />
tam go skuli w kajdany podczas snu, i na stryczek poszedł zbój po zgon<br />
nie patrząc na jej śmiech, cicho szeptał on:<br />
<br />
Dla Ciebie chciałem żyć, dla Ciebie też kraść<br />
Dla Ciebie walczyć z całym światem<br />
Dla Ciebie gdy czas przyszedł zgadzam się paść i chylę kark przed katem<br />
Ty byłaś wiarą moją i Bóstwem mym, bez Ciebie świat był szary<br />
sprzedałem duszę dla Ciebie swą, duszę hardą, duszę złą”<br />
<br />
<br />
<br />
Dziwi mnie zbieżność tej piosenki z historią życia Aleksandra Barana. Oczywiście nie zgadza się wszystko dosłownie, ale główny wątek jest ten sam. Paulinka zdradziła swojego kochanka i wydała go na władzom. Zdążyła zdobyć dzięki niemu niemałe bogactwo, a gdy stał się dla niej niewygodny, po prostu go porzuciła. Książka nie tylko kończy się tragicznie, ale jest taką od samego początku. <br />
<br />
Z moich opisów poprzednich części, można odnieść wrażenie, iż cała trylogia jest o miłości umiejscowionej w gangsterskich realiach. Ale w momencie gdy skończyłem czytać trzeci tom, zmieniam zdanie. Ona jest o ciężkim losie złodziei. Nie sposób czytając tą powieść, nie sympatyzować z głównymi bohaterami. Nie sposób czytać zakończenie tej historii i nie czuć smutku dla ich losu. <br />
<br />
Mińsk w latach 1918/1919 przeżył dwie okupacje, niemiecką i rosyjską. Każda z nich była utratą wolności, lecz dopiero terror machiny bolszewickiej doprowadził do tragedii żyjących tam ludzi. „Nikt nie da nam zbawienia” jest świetną kroniką tamtych lat i odzwierciedleniem nastrojów jakie panowały wśród społeczeństwa. Niektórzy, wierząc w hasła równości klasowej, oczekiwali Rosjan z otwartymi rękami, niektórzy nie dali się omamić populistycznymi hasłami i słusznie obawiali się ich.<br />
<br />
Finał panowania bolszewików w Mińsku, wypartych przez wojska polskie, był jednak katastrofalny. Masowo zabijani obywatele, konfiskata mienia prywatnego, głód, wyroki bez sądów i ogólne bezprawie. Jak wiadomo był to niestety przedsmak tego, co się tam miało wydarzyć po II Wojnie Światowej.<br />
<br />
Tak jak książka nie jest tylko o miłości, tak nie traktuje tylko o Olku i Pawci. Bohaterów jest wielu, ale z uwagi na fakt, że zdradziłem zakończenie historii dwójki kochanków, chcę zostawić w tajemnicy losy pozostałych.<br />
<br />
Jedynym pozytywnym aspektem tej powieści, jest fakt, że kundel Miły, znalazł w końcu przystań. Tam z pewnością będzie traktowany godnie.<br />
<br />
Autor na wstępie mówi, że połowa zdarzeń opisanych przez niego w trylogii wydarzyła się naprawdę, a reszta choć fikcja, nie wzięła się z próżni. Ciekawą, w świetle tego stwierdzenia, jest rola wysłannika Moskwy, brawurowo zagrana przez Filipa Łysego.<br />
<br />
Gorąco polecam.<br />

„Gdy apaszka bogactw już miała dość, sprzykrzył jej się apasz zbój<br />
sprowadziła cały rój wywiadowców na melinę w ciemną noc<br />
tam go skuli w kajdany podczas snu, i na stryczek poszedł zbój po zgon<br />
nie patrząc na jej śmiech, cicho szeptał on:<br />
<br />
Dla Ciebie chciałem żyć, dla Ciebie też kraść<br />
Dla Ciebie walczyć z całym światem<br />
Dla Ciebie...