Poświęcony epoce hellenistycznej uaktualniony trzeci tom „Historii starożytnych Greków” według mnie jest najlepszą częścią cyklu. Wynika to w dużej mierze z faktu, że chronologicznie jest to ta epoka, którą zajmuje się od lat Ewa Wipszycka, autorka ponad 90% treści niniejszego podręcznika. To, co Autorka pisze o sprawach przez nią samą badanych (hellenizm) ma większy walor niż to, co pisze o epokach wcześniejszych (okres klasyczny). Co do samej treści, to w książce ukazana została szeroka panorama świata greckiego od ekspedycji Aleksandra po podbój rzymski. Całość dzieli się na dwie części: pierwsza poświęcona jest osobie wielkiego Macedończyka i jego wyprawie, druga natomiast reszcie epoki hellenistycznej. Pierwsza została napisana na potrzeby drugiej edycji niniejszej publikacji, natomiast w części drugiej nie ma zbyt wielu różnic w porównaniu z wydaniem pierwszym. To pewien mankament, bowiem od jego ukazania się minęło już ponad dwadzieścia lat. Spora część książki powstała więc w oparciu o nie najnowsze ustalenia badawcze, co przynajmniej w przypadku Azji Mniejszej i państwa Seleukidów nieco dezaktualizuje tok wykładu. To jednak marginalia, nowsze odkrycia nie zrewolucjonizowały bowiem postrzegania całej epoki do tego stopnia, by do treści trzeciego tomu „Historii starożytnych Greków” należało się z tego tytułu czepiać.

Jakie więc tematy omawia duet Wipszycka & Bravo w niniejszej pracy? Zasadniczo podział części drugiej (gdyż pierwsza poświęcona Aleksandrowi jest jednolita) oparty jest o schemat geograficzno-problemowy, a więc kolejne rozdziały dotyczą bądź to poszczególnych obszarów czy nacji (Egipt, Seleukidzi, Azja Mniejsza, Grecja i Macedonia, Żydzi), bądź konkretnych zagadnień (wojskowość, religia, miasta greckie, kultura, sprawy ustrojowe. Część drugą książki otwiera rozdział o wojnach diadochów, gdyż tylko do końca tych konfliktów sukcesyjnych można było utrzymać ciągłą narrację obejmującą wszystkie rejony ówczesnej oikoumene. Wydaje się, że podział zastosowany przez duet Autorów jest słuszny, gdyż próba utrzymania ciągłej, niepodzielnej narracji wprowadziłaby do podręcznika dużo chaosu. Narracja dotycząca historii wydarzeniowej bazuje w głównej mierze na książce E. Willa i stoi na dobrym poziomie. Bardzo dobrym pomysłem Autorów (znanym już od czasu publikacji pierwszego tomu) jest zamieszczenie osobnych podrozdziałów opatrzonych kwalifikatorem „sprawa dyskusyjna”. Czytelnik zostaje w nich wprowadzony w zagadnienia budzące wątpliwości i kontrowersje, co pozwala zapoznać się z tym, co naprawdę ciekawe w badaniu starożytności. Mimo dużej objętości i całej masy zawartej w niniejszym tomie „Historii starożytnych Greków”, jest to lektura napisana w miarę przystępnie bez odejścia od wysokiego poziomu merytorycznego. Znakomita lektura dla tych, którzy chcą poznać epokę po podbojach Aleksandra. Książka ma pewne wady, ale z racji szerokości ujęcia nie ma na chwilę obecną konkurencji na polskim rynku wydawniczym.

Tomasz Babnis

Poświęcony epoce hellenistycznej uaktualniony trzeci tom „Historii starożytnych Greków” według mnie jest najlepszą częścią cyklu. Wynika to w dużej mierze z faktu, że chronologicznie jest to ta epoka, którą zajmuje się od lat Ewa Wipszycka, autorka ponad 90% treści niniejszego podręcznika. To, co Autorka pisze o sprawach przez nią samą badanych (hellenizm) ma większy walor...