Plutarch

- Pisze książki: klasyka, literatura piękna, powieść historyczna, biografia, autobiografia, pamiętnik, filozofia, etyka, historia
- Urodzony: 01.01.0050
- Zmarły: 01.01.0125
Jeden z największych pisarzy starożytnej Grecji, historyk, filozof-moralista oraz orator. Kształcił się w Akademii Platońskiej w Atenach u Ammoniosa z Egiptu oraz w Aleksandrii. Chociaż wiele podróżował, między innymi po Italii, Egipcie czy Azji Mniejszej, większość życia spędził w rodzinnym mieście Cheronei w Beocji i w Atenach, gdzie sprawował wiele urzędów, m.in. był prokuratorem Achai mianowanym przez cesarza Hadriana. W Cheronei został archontem i kapłanem w świątyni Apollina delfickiego. W swoim rodzinnym mieście założył placówkę wzorowaną na Akademii Platońskiej.
Plutarch propagował system filozoficzny z elementami platonizmu, stoicyzmu i neopitagoreizmu. Twierdził, że istnieje jedno, wieczne i niezmienne bóstwo, Logos (λόγος, co znaczy Rozum),które porządkuje Wszechświat i działa poprzez podległe mu bóstwa. Plutarch zwalczał zwolenników Epikura, którzy zaprzeczali nieśmiertelności duszy, opatrzności boskiej i wartości cnoty, rozumianej przez niego zupełnie inaczej niż współcześnie. Pogląd o boskiej naturze Logosu był stałym elementem teorii licznych greckich szkół filozoficznych.
Sławę przyniosły Plutarchowi żywoty pierwszych imperatorów Od Augusta do Witeliusza, z których zachowały się żywoty Galby i Othona. Jego najważniejsze dzieła to pisma moralne Moralia, które obejmowały ponad 70 rozpraw na różnorodne tematy - od traktatów filozoficznych po traktaty literacko-krytyczne - oraz pisma biograficzne Żywoty równoległe (Βίοι Παράλληλοι Bíoi Parálleloi),które powstały w latach 105 - 115, opisującego dzieje życia 46 znanych osobistości zestawianych parami Grek-Rzymianin np. Tezeusz-Romulus, Lizander-Sulla, Aleksander III Wielki-Juliusz Cezar. Każda para równoległego żywota kończyła się σύγκρισις synkrisis - porównaniem obu postaci. Tekst o pierwszej parze postaci, Epaminondas - Scypion, nie przetrwał do naszych czasów. Wśród biografii paralelnych znalazły się pojedyncze żywoty Aratosa i Artakserksesa. Żywoty należy jednak odczytywać z dużą dozą dystansu, gdyż Plutarch bardzo często zabarwia historię, jest bezkrytyczny wobec opisywanych postaci, a także zwraca dużą uwagę na wróżby i zabobony. Widoczne jest to przede wszystkim w księgach poświęconych Cezarowi i Aleksandrowi Wielkiemu. Zwłaszcza jeżeli chodzi o życie Aleksandra, Plutarch bardzo dużą uwagę przywiązuje do magii, a także do snów, jakie miewał Aleksander w czasie swych podróży, co stawia duży znak zapytania co do pewności niektórych faktów przez Plutarcha przedstawionych. Często koloryzuje swoje postacie, przypisując im niemalże boskie umiejętności. Pomimo tego, Żywoty są jednym z najważniejszych i najpopularniejszych dziś źródeł starożytnych.
- 143 przeczytało książki autora
- 505 chce przeczytać książki autora
Książki i czasopisma
Cytaty
Rozwijała się wtedy tragedia i przez współczesnych była sławiona jako słuchowisko i widowisko cudowne, ponieważ dzięki fabule i afektom wywołuje złudę, a jak mówi Gorgiasz, ten, kto oszukuje jest sprawiedliwszy od tego, kto nie oszukuje, a ten, kto daje się oszukać, jest mądrzejszy od tego, kto się nie daje.
Rozwijała się wtedy tragedia i przez współczesnych była sławiona jako słuchowisko i widowisko cudowne, ponieważ dzięki fabule i afektom wywo...
Rozwiń Zwiń(...) przeznaczenia, jak się okazuje, nie tyle przewidzieć nie można, ile raczej uniknąć.
(...) przeznaczenia, jak się okazuje, nie tyle przewidzieć nie można, ile raczej uniknąć.
Tylko prawdziwa cnota tym pełniejszy ma blask, w im pełniejszym występuje świetle i ludzie prawdziwie szlachetni niczym tak nie zyskują sobie czci u tych, których trzymają z dala od siebie, jak u swych najbliższych przez codzienne z nimi współżycie.
Tylko prawdziwa cnota tym pełniejszy ma blask, w im pełniejszym występuje świetle i ludzie prawdziwie szlachetni niczym tak nie zyskują sobi...
Rozwiń Zwiń