Jak wskazuje tytuł – akcja powieści rozgrywa się podczas jednej letniej nocy 1942 r. w portugalskiej stolicy, która przygotowuje się na nadejście nazistowskiej fali. Gdy „zaleje” ona tą ostatnią bramę, przez którą uciekają do wolnego świata wrogowie Trzeciej Rzeszy, nikt nie będzie mógł już czuć się wolny.

„Noc w Lizbonie” przedstawia rozmowę dwóch nieznajomych mężczyzn, którzy spotkali się przypadkowo w porcie obserwując statek odpływający wkrótce do Nowego Jorku. Statek, który jawi się niczym mityczna arka ratująca na swoim pokładzie wybranych szczęśliwców zabierając ich do lepszego świata. Jeden z mężczyzn oddał by wszystko, by móc się na nim znaleźć wraz z ukochana kobietą. Nie ma jednak ani pieniędzy, ani wizy, pomijając już fakt, że wszystkie bilety od dawna są wyprzedane. Tylko cud mógłby sprawić, że uda im się uciec z Europy. I wszystko wskazuje na to, że tak się stanie, bo cud im bardziej niemożliwy, tym bardziej prawdziwy. Drugi mężczyzna, przedstawiający się jako Schwarz chcę odstąpić nieznajomemu dwa bilety, gdyż jak twierdzi nie są mu już potrzebne. W zamian nie oczekuje nic poza towarzystwem podczas tej trudnej dla niego nocy i możliwości opowiedzenia komuś swojej historii, by ocalić ja od zapomnienia. Tak zaczyna się ta specyficzna znajomość i wyjątkowa noc, która dla obu nieznajomych będzie miała ogromne znaczenie.

Historia opowiedziana przez Remarque mocno wciąga, mimo iż już na jej początku przyczyna rezygnacji z ucieczki do Ameryki, a co się z tym wiąże koniec historii Schwarza, wydaje się być oczywisty. Ciekawi jednak to, co było przedtem – jak wyglądało życie emigranta na obczyźnie, który musiał odnaleźć się i przeżyć w nowej i często absurdalnej rzeczywistości, kiedy z jednej strony nie otrzymywał pozwolenia pobytu w nowym kraju, ale i zabraniano mu wyjazdu z niego. Intryguje również skomplikowana i niebezpieczna podróż, którą musiał odbyć, by w końcu móc znowu poczuć się wolnym człowiekiem, kiedy to każdego dnia wykradał losowi kawałeczek szczęścia oddalając się od nazistowskich prześladowań. Dzisiaj, kiedy Europę ponownie po II Wojnie Światowej dotknął największy kryzys migracyjny, ten temat wydaje się być jeszcze bardziej aktualny. Myślę, że po lekturze „Nocy w Lizbonie” nie jedna osoba inaczej – i chyba przychylniej – spojrzy na coraz częściej spotykanych na swej drodze uchodźców i ich problemy.

Właściwie to czytałam „Die Nacht von Lissabon”, gdyż zdecydowałam się na oryginalną niemiecką wersję – bez „ingerencji” i interpretacji tłumacza przekładającego na „swój” język treść książki. Podobało mi się, że widzę, jak autor chciał opisać te trudne wydarzenia, jakich słów i określeń użył – zdecydowanie jest to wartość dodana do treści. Chyba miałam przez to również wrażenie, że słucham opowieści samego Remarque, który opowiadał mi o swoich osobistych doświadczeniach związanych życiem na emigracji – losie obywatela bez ojczyzny, wiecznego wygnańca. Uczucia towarzyszące zbiegom z ojczyzny opisane przez autora były takie wyraźnie odczuwalne! Jego historia pełna emocji – dramatyczna, przejmująca, wstrząsająca zrobiła na mnie ogromne wrażenie i na długo pozostanie w mojej pamięci.

„Noc w Lizbonie” to ostatnia książka pisarza wydana za jego życia. Myślę, że jest to dość symboliczne i wymowne podsumowanie jego twórczości przed ostateczną podróżą, która miał wkrótce odbyć.

Jak wskazuje tytuł – akcja powieści rozgrywa się podczas jednej letniej nocy 1942 r. w portugalskiej stolicy, która przygotowuje się na nadejście nazistowskiej fali. Gdy „zaleje” ona tą ostatnią bramę, przez którą uciekają do wolnego świata wrogowie Trzeciej Rzeszy, nikt nie będzie mógł już czuć się wolny.

„Noc w Lizbonie” przedstawia rozmowę dwóch nieznajomych mężczyzn,...