Pokój zamknięty na klucz, wizyty psycholożki-nimfomanki, pijana do nieprzytomności matka za ścianą – oto codzienność chorej psychicznie Klary Mars. Dziewczyna cały swój czas spędza na parapecie, płacze nocami, tkwiąc w oknie sypialni, w okularach przeciwsłonecznych. Trzyma je na nosie, delektując się podwójną ciemnością.

Klara postrzega świat inaczej niż inni. Co więcej, widzi rzeczy, których inni w ogóle nie widzą, na przykład Pająka, jej jedynego towarzysza i partnera w rozmowach. Pewnego dnia pod okno pokoju Klary trafia Alicja. I sytuacja diametralnie się zmienia. Z pomocą nowej, otwartej i towarzyskiej koleżanki Klara może wreszcie poczuć się akceptowana; może przekonać się, że życie to nie tylko udręka, ale i radość… Alicja proponuje jej też pewien osobliwy sposób na zarabianie pieniędzy (pełnoetatowość zostawmy dla ‘pełnoludzi’, jak mówi). Wydaje się, że wszystko zmierza ku lepszemu. Czy aby na pewno? Jaka jest cena wolności? Co na to Pająk i co ma do tego Bóg?

Kto lubi książki nieszablonowe, nieco surrealistyczne i dziwne, temu powieść „Piąte: nie zabijaj” Alicji Róg powinna przypaść do gustu. Z początku co prawda trudno się w nią wgryźć (przynajmniej ja miałam z tym trudności), drażnić może także sposób narracji, wszak na pewno warto poświęcić jej trochę uwagi. Bowiem im dalej w las, tym bardziej autorka się rozkręca – nagle okazuje się, że fabuła w gruncie rzeczy jest naprawdę interesująca. Miejscami nawet zaskakująca. A tego typu bohaterów trzeba po prostu oswoić.

Wszędzie unosi się odór szarej codzienności i zepsucia ludzkich dusz. Nie brak tu scen drastycznych, nie brak łez i krwi. Ale nie brak również pewnej dozy humoru, a także całkiem trafnych i zgrabnie ubranych w słowa spostrzeżeń natury filozoficzno-egzystencjalnej (Czas posuwa życie ludzkie jak tanią prostytutkę przy autostradzie. Nie daj się zgwałcić, albo „Życie to zapałka. Płonie, a kiedy nim potrząśniesz, zdaje się szybciej kończyć. Inna sprawa, że potrząsając życiem, masz z tego więcej zabawy).

Może i gdzieniegdzie wkradły się jakieś infantylności czy niezgrabności, jednak w ogólnym rozrachunku trzeba docenić to, że Alicja Róg, debiutantka, postarała się napisać coś innego, coś wystającego ponad kreskę literackiej nijakości. Autorka potrafi zadziwić i wzruszyć. Potrafi też wkurzyć i zirytować - a lepsze to, niż niezdolność wywołania jakichkolwiek emocji, czyż nie?

Wielbicielom wszelakich nieoczywistości – polecam.

Marta Gęsigóra