MARS, ATLANTYDZI I KOMUNIŚCI

Przed przystąpieniem do lektury "Aelity" postawiłem sobie zadanie, zrozumieć, dlaczego akurat ta książka jest dla rosyjskiej (radzieckiej) literatury SF tak ważna, że najważniejsza nagroda dla fantastów Rosji została nazwana jej imieniem.

Powieść ukazała się drukiem w 1922 roku. Zawiera ona szereg wtórnych pomysłów, zastosowanych przez takich autorów jak E. R. Burroughs ("Księżniczka Marsa"), J. Verne ("Z Ziemi na Księżyc") czy H. G. Wells ("Pierwsi ludzie na księżycu"). Mamy więc wyprawę kosmiczną, której wehikuł powstaje w chałupniczych warunkach postrewolucyjnego St. Petersburga (jakże mniej realistyczna wizja od Verne'owskiej, gdzie pocisk księżycowy powstaje dzięki mobilizacji znaczących środków finansowo-logistycznych). Mamy dwóch radzieckich kosmonautów-śmiałków, którzy dostają się na Czerwoną Planetę. Ten umierający glob stanie się kulisami dla diametralnie różnych przygód inżyniera Losa i rewolucjonisty Gusjewa. Ten pierwszy, jako naukowiec, stara się poznać i zanalizować marsjańską cywilizację, poznać jej historię i kulturę, przy czym zakochuje się na umór w atlantydzkiej (sic!) księżniczce-westalce (tytułowa Aelita). Gusjew, działa w międzyczasie bardziej "przyziemnie" i staje na czele rewolucji uciskanych warstw niższych Marsa, prawdziwych autochtonów planety. Tak, tak, proszę państwa! Obowiązkiem prawdziwego komunisty jest wcielenie każdej napotkanej cywilizacji do Związku Radzieckiego!

Czy i w jakim stopniu "Aelita" była sposobem A. Tołstoja (prawdziwego rosyjskiego grafa, walczącego początkowo z białymi Denikina przeciwko bolszewikom) na wkradzenie się w łaski czerwonych i umożliwienie mu powrotu z emigracji do ojczyzny, dzisiaj rozstrzygnąć nie sposób. Sam tekst jest raczej mało oryginalny, aczkolwiek nadal stosunkowo dobrze czytelny. Na uwagę zasługują pasaże, opisujące historię Atlantydy i jej mieszkańców, dosyć zręcznie powiązane z kolonizacją Marsa przez tą rasę. Wynik końcowy jest jednakże, nie można się czarować, szyty nieco zbyt grubą nicią.

"Aelita" to , jako jedna z pierwszych rosyjskich, pełnokrwistych powieści SF, pozycja ważna dla historii gatunku, ale dzisiaj, niestety, mało interesująca.

MARS, ATLANTYDZI I KOMUNIŚCI

Przed przystąpieniem do lektury "Aelity" postawiłem sobie zadanie, zrozumieć, dlaczego akurat ta książka jest dla rosyjskiej (radzieckiej) literatury SF tak ważna, że najważniejsza nagroda dla fantastów Rosji została nazwana jej imieniem.

Powieść ukazała się drukiem w 1922 roku. Zawiera ona szereg wtórnych pomysłów, zastosowanych przez takich...