Wiele opowieści poświęcono immanentnemu tragizmowi żywota artysty; mało kto zastanawia się jednak nad kłopotliwym położeniem człowieka, który artystą nie jest, ale uparcie odmawia przyjęcia tego faktu do wiadomości.
Ten właśnie szczególny przypadek ludzkiej tragedii ilustruje Beda Foltyn, samozwańczy kompozytor opętany manią stworzenia opery o biblijnej Judycie i pochłonięty bez reszty przez koncepcje Nietzschego. Ten ostatni element, pospołu z momentem powstania powieści (1938),czyni zresztą z „Ośmiu twarzy” przemyślnie zawoalowaną groźbę.
Skoro moralność niewolnicza nie ma do Foltyna zastosowania, zmierza on do celu po trupach, traktując swobodnie nie tylko drobnomieszczańską obyczajowość, ale i własność intelektualną. Przedni zmysł satyryczny Čapka rysuje bogaty portret ludzkich ułomności, a dzięki pomysłowej konstrukcji powieści nie tylko patrzymy na bohatera różnymi oczami, ale i zapoznajemy się z różnorodną galerią tychże oczu właścicieli.
A jednak nie sposób odłożyć tej zabawnej książeczki bez smutku. Choć Čapek nie zdążył jej ukończyć, jest ona skończona: ostatni (i znakomity) rozdział dopisała żona pisarza, epilog zaś samo życie. Karel Čapek zmarł na zapalenie płuc tuż po aneksji Czechosłowacji, jego brata zamordowali hitlerowcy tuż przed końcem wojny. Wyrażona w „Ośmiu twarzach mistrza Foltyna” groźba ziściła się z zatrważającą dokładnością.

Wiele opowieści poświęcono immanentnemu tragizmowi żywota artysty; mało kto zastanawia się jednak nad kłopotliwym położeniem człowieka, który artystą nie jest, ale uparcie odmawia przyjęcia tego faktu do wiadomości.
Ten właśnie szczególny przypadek ludzkiej tragedii ilustruje Beda Foltyn, samozwańczy kompozytor opętany manią stworzenia opery o biblijnej Judycie i...

Fikcyjna biografia tytułowego Foltyna, składająca się z opowieści osób, które miały okazję spotkać go na swojej drodze. Książka o tym, jak łatwo zatracić się w obsesjach i jak może się to skończyć. Lekkie czytadło na jeden wieczór, sprawnie skonstruowane.

Fikcyjna biografia tytułowego Foltyna, składająca się z opowieści osób, które miały okazję spotkać go na swojej drodze. Książka o tym, jak łatwo zatracić się w obsesjach i jak może się to skończyć. Lekkie czytadło na jeden wieczór, sprawnie skonstruowane.

Osiem relacji. Osoby, które autor prosi o zwierzenie, dzieli niemal wszystko - zawód, wiek, podejście do życia. Sędzia okręgowy z widokami na poezję w latach szkolnych, szorstki doktor z wykształceniem chemicznym, gospodyni domowa z bogatej rodziny mieszczańskiej, inteligentny i wykształcony pracownik opery, sędziwy profesor muzyki... Łączy ich jedno - mieli swego czasu to szczęście (mówiąc "szczęście", mam na myśli "potworna złośliwość losu") spotkać tytułowego mistrza Foltyna, człowieka opętanego wizją stworzenia opery pt. "Judyta".

Przez kolejne relacje (uszeregowane wg spotkań z bohaterem, zaczynając od jego lat szkolnych) oraz dwie notatki autora czytelnik stopniowo obserwuje losy tytułowego bohatera i tworzy sobie jego obraz. Choć mniej-więcej po trzeciej relacji klaruje nam się już pogląd na Foltyna, nie chcę niczego o jego charakterze zdradzać, by nie psuć czytelnikom zabawy.

Czapek jest zaprawionym pisarzem i to od razu widać. Bez problemu tworzy wiarygodne postacie, czy to matki wspominającej siebie w latach szkolnych jako głupiutką, naiwną gąskę, czy korepetytora z głębokim szacunkiem i oddaniem dla muzyki.

Książka jest krótka (te 150 stron łyknięte jak ostryga w jeden wieczór) i stanowi ciekawy eksperyment literacki. Choć w tytule jest osiem, uwierzcie, Foltyn miał jedną, wyjątkowo wyrazistą twarz. I myślę, że warto jej się dokładnie przyjrzeć. Ku przestrodze.

Osiem relacji. Osoby, które autor prosi o zwierzenie, dzieli niemal wszystko - zawód, wiek, podejście do życia. Sędzia okręgowy z widokami na poezję w latach szkolnych, szorstki doktor z wykształceniem chemicznym, gospodyni domowa z bogatej rodziny mieszczańskiej, inteligentny i wykształcony pracownik opery, sędziwy profesor muzyki... Łączy ich jedno - mieli swego czasu to...