Legendy świętokrzyskie
Zagadnieniom legend, w których poszukuje się choćby ziarna prawdy, poświęcona jest książka „Legendy świętokrzyskie” – zbiór artykułów historyków, antropologów, etnologów, archeologów czy językoznawców. Po wyjaśnieniu pojęcia „legendy” oraz języka tych zazwyczaj ludowych opowieści badacze skoncentrowali się nad wyjaśnieniem historyczności legend najbardziej reprezentatywnych dla regionu świętokrzyskiego legend.
W części zatytułowanej „Wokół Kielc i Łyśca” znalazło się pięć artykułów rzucających nowe światło na legendarne wątki. Prócz wyjaśnienia pochodzenia nazwy Kielce ciekawe okazały się rozważania nad legendami związanymi z górą Łysiec. Najbardziej znane to opowieść o węgierskim królewiczu Emeryku, który według tradycji ofiarował Drzewo Krzyża Świętego czarnym mnichom z Łysej Góry. Nie mogło także zabraknąć rozważań nad świętokrzyską czarownicą oraz złymi mocami czyhającymi na dusze prawych chrześcijan i próbujących szkodzić Kościołowi. Jednak szatan zawsze przegrywał tę walkę, pozostawiając po sobie głazy z odciśniętymi czarcimi pazurami.
Odrębny dział poświęcono zbójom świętokrzyskim. O ile legenda o Madeju posiada nie tylko swą świętokrzyską wersję, o tyle zbój Kak to już wyłącznie miejscowy czarny charakter. W tutejszych lasach grasowali nie tylko legendarni zbóje, ale i całkiem autentyczni rozbójnicy, a najczęściej zwykli bandyci. Jeśli do tego dodamy, iż być może sam Kuba Rozpruwacz pochodził z tych stron, to włos się na głowie jeży...
W tomie opracowano też kilka wątków lokalnych. Jest zatem historia kapliczki umieszczonej wśród potężnych piaskowców na szczycie Góry Perzowej, będącej efektem zarazy i ludowej pobożności. Z kolei legenda o lochach chęcińskiego zamku znajduje potwierdzenie w badaniach archeologicznych i odkryciu szybów górniczych u podnóża zamczyska. Nie mogło także zabraknąć wątków tatarskich związanych z historycznym i turystycznym wizerunkiem Sandomierza. Ciekawa jest także interpretacja podania o Walgierzu Udałym, którego literacką wizję stworzył już sam Stefan Żeromski.
Uzupełnieniem tej pracy jest wydana równocześnie książka „Legendy i podania świętokrzyskie”. Jest ona swoista konfrontacją naukowego opracowania legend z ich obecną formułą. Na tom ten składa się 221 legend napisanych przez uczniów w ramach konkursu ogłoszonego przez Wojewódzki Dom Kultury w Kielcach.
Warto sięgnąć po omawiane pozycje, aby się przekonać, że legendy nie są jedynie zwykłymi bajkami i marketingowymi produktami dla turystów. To także echa dawnych wydarzeń, których ślady przetrwały do dziś w zbiorowej pamięci.
Redakcja: Krzysztof Bracha.
Materiały z konferencji, 23-24.10.2008 r., Wólka Milanowska.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 44
- 11
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
OPINIE i DYSKUSJE
Długo szukałem tej książki, ale warto było.
Długo szukałem tej książki, ale warto było.
Pokaż mimo toNa pewno to rarytas dla kieleckich regionalistów, ale nie tylko. Przedmiotem analiz tego tomu stały się, jak można było się spodziewać, legendy o powstaniu Kielc oraz o św. Emeryku. Jednak oprócz tego mamy również rozważania na pograniczu legend a słowiańskiej mitologii i religii. Do takich prac należy zaliczyć artykuły E. Gąssowskiej i K. Brachy o bóstwach czczonych na Łyścu. Ponowna analiza źródłowa zapoczątkowana przez S. Bylinę (a swój wkład ma również niewątpliwie z zupełnie innej beczki antropolog teatru L. Kolankiewicz) kontynuowana przez wymienioną dwójkę stawia w nowym świetle wiarygodność przekazów kazań średniowiecznych i Długosza na temat Łady, Jeszy, Nyi, Leli, Body i innych. Zwrócono uwagę na pewną niezależność przekazów źródeł oraz zaobserwowaną kontynuację w późniejszym folklorze, co każe traktować te bóstwa z całkowitą powagą. Dla wielu ciekawa zapewne okaże się weryfikacja legend chęcińskich w świetle tego, co wykazały badania archeologiczne i historyczne. Osobne artykuły poświęcono zbójowi Kakowi, zbójowi Madejowi, czy Wisławowi Pięknemu z Wiślicy. Moja rodzinna gwara świętokrzyska, niestety dziś niezbyt znana i popularna, choć zajęła poczesne miejsce w literaturze polskiej, doczekała się również na całe szczęście w książce analizy na przykładzie miejscowych legend. Ogólnie poziom tekstów raczej wysoki. Chwali się, że badacze podzielili między sobą tematy tak, że dają one wyczerpujący zarys legend świętokrzyskich, bez powtarzania wątków w różnych artykułach i bez luk, bo znany wątek nie został zagospodarowany.
Na pewno to rarytas dla kieleckich regionalistów, ale nie tylko. Przedmiotem analiz tego tomu stały się, jak można było się spodziewać, legendy o powstaniu Kielc oraz o św. Emeryku. Jednak oprócz tego mamy również rozważania na pograniczu legend a słowiańskiej mitologii i religii. Do takich prac należy zaliczyć artykuły E. Gąssowskiej i K. Brachy o bóstwach czczonych na...
więcej Pokaż mimo to