Mam wrażenie, że błędem jest oceniać książkę zaraz po przeczytaniu - niejednokrotnie dopiero po pewnym czasie widzę, że oceniłem ją za wysoko. Tę chyba oceniłem za nisko - jest wybitna, nie rewelacyjna. Zostaje w pamięci na długo.

Miesiącami zastanawiałem się, czy mam coś do dodania ponad to, co o niej powiedział Krzysztof Czyżewski - szef Fundacji "Pogranicze" i jej wydawca. Może jednak dwa zdania dodam, ponieważ oprócz wyjątkowo szczerej rozmowy dorosłego syna z ojcem (nota bene ludzi o przeciwstawnych charakterach: gdy jeden bał się pań swawolnych, drugi tylko tych cnotliwych), która jest najważniejsza i zahacza o absolut (choć autor stroi pełne ironii miny), książka niesie sporo zabawnych, życiowych anegdot, historycznych informacji (co ma wspólnego tatarak z Tatarami?) oraz obyczajowych smaczków (z Chorwacji i Czech). Poza tym gdzie jeszcze można by się dowiedzieć, na dodatek pomiędzy jednym piwem a drugim i z widokiem na obnażony biust kelnerki w praskiej knajpie na peryferiach, o tylu i takich technicznych (samoloty) i zoologicznych ciekawostkach? Nie poznałbym też najgorszych koktajli z czasów socjalizmu (nie zabraknie i "Polskiej flagi"), które są najlepsze na natychmiastowy zjazd. Postanowiłem odtworzyć te koktajle w warunkach domowych. A kiedyś powtórzę marszrutę obu panów, zwiedzając praskie peryferie - pewnie Pragę C, jeśli nie Z. A to CZechy właśnie.

Jednego jednak nie mogłem pojąć i zaakceptować. Zdaję sobie sprawę, że nie ma w polszczyźnie takiego rejestru językowego, jakim jest "obecná čeština" - język mówiony, używany przez wszystkich bez wyjątku Czechów - prostych i wykształconych - którym się jednak nie pisze... Hakl nim pisze. Domyślam się więc, że wkładanie panu doktorowi i wykładowcy uniwersyteckiemu frazy "jakżem był" i co chwila "co nie" w usta, to rozpaczliwa próba znakomitego skądinąd tłumacza, by oddać ten klimat. Mnie to jednak razi, razi niezmiernie, zwłaszcza, gdy w tym samym zdaniu ten sam człowiek czyni odniesienia do tybetańskiej Potali, "Wyspy umarłych" Böcklina, gdy bohaterowie zastanawiają się, ile może ważyć mityczne stworzenie - architheutis dux (kałamarnica olbrzymia)...Czuję tutaj dysonans nawet przyjmując, że rozmowa toczy się po części "po pijaku". W każdym razie ja się jeszcze nie spotkałem z takim regresem językowym u wykształconego człowieka.
Ale kiedy narrator w tekście "wyznaje TĄ kiczowatą zasadę", to mam już pretensje nie do tłumacza, a do korekty książki.

Mam wrażenie, że błędem jest oceniać książkę zaraz po przeczytaniu - niejednokrotnie dopiero po pewnym czasie widzę, że oceniłem ją za wysoko. Tę chyba oceniłem za nisko - jest wybitna, nie rewelacyjna. Zostaje w pamięci na długo.

Miesiącami zastanawiałem się, czy mam coś do dodania ponad to, co o niej powiedział Krzysztof Czyżewski - szef Fundacji "Pogranicze" i jej...