Czytając bardziej ogólne opracowania dotyczące historii Rosji wyrobiłam sobie zdanie, że panowanie Mikołaja I to okres znienawidzonego i najbardziej reakcyjnego systemu, jaki w Rosji kiedykolwiek istniał - tak zresztą stwierdził sam Bazylow w swojej "Historii Rosji". Gdy zabrałam się za "Mikołaja I" Lincolna byłam zdziwiona, bo autor przedstawił mi troszeczkę inny obraz tego władcy. Na końcu możemy jednak przeczytać co sądzi na temat tej książki Wiktoria Śliwowska, autorka konkurencyjnego opracowania dotyczącego Mikołaja I:

"Jest rzeczą zaiste zdumiewającą, do jakiego stopnia fascynuje silna władza. Potrafi zauroczyć nawet po upływie wielu lat, mimo swych niezliczonych kompromitujących poczynań...
W. Bruce Lincoln nie jest pierwszym, który w sidła te - mimo stawianego oporu - zdaje się w jakiejś mierze wpadać. Mikołaj I miał swych apologetów za życia, miał ich także po śmierci".

Przeczytałam również książkę Wiktorii Śliwowskiej i jej opracowanie, przynajmniej moim zdaniem, lepiej oddaje ducha tamtych czasów.
W. Bruce Lincoln zakończy swoją książkę stwierdzeniem:

"Panowanie Mikołaja I było ostatnim okresem spokoju i bezpieczeństwa imperialnej Rosji. W pierwszych latach naszego wieku historyk rosyjski nazwie panowanie Mikołaja "apogeum samowładztwa". W latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku baronowa Maria Frederiks, która spędziła dzieciństwo na dworze cesarskim, napisała zabarwione tęsknotą epitafium Rosji mikołajowskiej:
"Tyle tylko wiem, że za Mikołaja Pawłowicza Rosja była potężna i szlachetna. On umiał zachować czar jej przeszłości. Jego rycerskość, niezłomność i odwaga przysporzyły jej jeszcze większej chwały. Wszyscy skłaniali głowy przed nim i przed Rosją!".

Śliwowska zarzuca Lincolnowi, że w jego pracy dominują dworskie opowieści, mówiące o dobroci i wrażliwości cara, o jego odwadze i szlachetności, poczuciu obowiązku i pracowitości i tak dalej. Po przeczytaniu ostatniego zdania z pracy Lincolna trudno oprzeć się wrażeniu, że prawdopodobnie miała ona sporo racji. Mimo to warto zapoznać się również z tym opracowaniem, żeby wyrobić sobie własne zdanie na ten temat.

Czytając bardziej ogólne opracowania dotyczące historii Rosji wyrobiłam sobie zdanie, że panowanie Mikołaja I to okres znienawidzonego i najbardziej reakcyjnego systemu, jaki w Rosji kiedykolwiek istniał - tak zresztą stwierdził sam Bazylow w swojej "Historii Rosji". Gdy zabrałam się za "Mikołaja I" Lincolna byłam zdziwiona, bo autor przedstawił mi troszeczkę inny obraz...