Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Jako pierwsza część tak zwanej "Sumy ateologicznej" Doświadczenie wewnętrzne dosyć zaskoczyło mnie jako czytelnika innych prac Bataille'a. Jak większość jego prac dotyczących erotyzmu, estetyki, socjologii lub teorii literackiej jest dosyć systematyczna i ostrożna w przekazie, tak ta jest czymś totalnie innym. Doświadczenie jest tutaj tylko i wyłącznie przez pierwsze dwa rozdziały jakkolwiek systematyczne. Potem przekształca się w swego rodzaju dziennik przeżyć autora na przestrzeni lat jak pisał i żył. Nie jest to oczywiście wada. Czyta się pracę bardzo dobrze, mimo iż materia jest ta sama to nigdy mi się nie nudziło podczas lektury. Nie mam żadnych szczególnych uwag do tej formy, co najwyżej taką że momentami mniej "ostrożny" czytelnik może zgubić się w myśli autora. Ale taki mógł być jego cel, autentyczna lektura którą czytelnik samemu przeżywa (trochę jak Deleuze opisywał jak pisarze czy etnolodzy mogli zrozumieć ciało-bez-organów, mimo braku obeznania w filozofii czy w psychoanalizie). Rozdział pierwszy i drugi omawia samo pojęcie "doświadczenia wewnętrznego". Autor próbuje oddzielić rozumienie przeżyć wewnętrznych od mistycznych. Wyszło to mu całkiem nieźle i idealnie uzupełnia inną jego pracę, Erotyzm, gdzie rozdzielenie sacrum i profanum w kwestii subiektywnych przeżyć nie było tak oczywiste. Potem przechodzimy do rozdziału trzeciego który jest swego rodzaju wprowadzeniem do dialektyki "przekraczania siebie" (która nie jest oczywiście związana z tą heglowską, choć ma pewien jego rdzeń). Tutaj pojęcie doświadczenia-granicy może zostać przedstawione czytelnikowi "w praktyce". Mamy dużo odniesień do mistyków i literatury, które trafiły w mój osobisty gust. Następnie mamy rozdział czwarty, postscriptum. Tutaj autor też omawia swoje związki z heglizmem i nietzscheanizmem. Wydaje mi się bardzo ciekawe że jako jeden z niewielu postmodernistycznych autorów, Bataille jako jedyny zwrócił uwagę na niezrozumienie przez Nietzschego Hegla (jako że ten nie miał z dziełami idealisty jakiegokolwiek kontaktu). Wydało mi się to bardzo ciekawe, gdyż na przykład Gilles Deleuze , inny francuski filozof który inspirował się Nietzsche, bardzo w mojej opinii niesłusznie podkreślał wyższość afirmatywnej krytyki Nietzschego nad negacją dialektyki pana i niewolnika. Bardzo mnie to oczywiście ucieszyło, że jakiś autor nie popadając w zauroczenie jednym albo drugim potrafił oddać wiele podobieństw między "walką o uznanie" Hegla, a afirmacją nadczłowieka. Nie znaczy to oczywiście że autorzy byli ze sobą zgodni, ale warto to mieć na uwadze gdy wypowiadamy się o tych wybitnych niemieckich filozofach. Rozdział piąty to krótkie prace liryczne i nie ma co dużo o nich powiedzieć. Ot. miła końcówka tekstu. Podsumowując, Doświadczenie wewnętrzne jest bardzo wielowymiarową lekturą. Może być lekturą filozoficzno-antropologiczną, taką która ujawnia nasze zwierzęce dążenia do sacrum w zsekularyzowanym świecie. Może to też być swego rodzaju autobiograficzna lektura, próba zrozumienia tego wybitnego, choć ewidentnie pokręconego i niespokojnego człowieka. Ta forma lektury szczególnie przypadła mi do gustu. No i oczywiście jest forma trzecia, jako ta religijna i mistyczna. To jednak, jak ktoś będzie dążył do przekraczania granic, dosięgania niemożliwego, już pozostawię praktykującym :)