Pamiętam, że kiedy byłem mały, chłonąłem reklamy jak szalony. Ich dynamika na ekranie jakoś do mnie przemawiała. Wiadomo, młody umysł chłonie takie rzeczy jak gąbka. Zastanawiam się jednak, czemu dziś tak rzadko udaje się stworzyć spoty, które zapadają w pamięć na dłużej. Zaskakują swoją kreatywnością i choć mają chwalić produkt, i tak ogląda się je z przyjemnością. Może ja zwyczajnie zdziadziałem z czasem, a może to technologiczny rozwój zebrał swoje żniwa?

Niewykluczone, ale po lekturze książki Agaty Jakóbczak mam wrażenie, że prawda leży pośrodku. Prezentowane przez autorkę kulisy pracy w reklamie w latach 80. i 90. sprawiają, że jest mi trochę smutno i źle z tym, że przynajmniej w tej ostatniej dekadzie nie miałem kilkunastu lat więcej. Wszystko przez to, że tak naprawdę początki reklamy to była istna partyzantka. Masz pomysł? Znakomicie, działaj, tu masz termin, i powodzenia. Brzmi niekonwencjonalnie, ale jakże ekscytująco zarazem.

Trudno nie zadumać się nad tym, jaką rangę miał przekaz promocyjny na starcie przekazu masowego i w okresie bardziej okrzepłego chwalenia mydła, powidła i nie tylko. Jeden dobrze dobrany slogan mógł sprawić, że z nieistotnej, kurzącej się marki powstawała istna potęga. Skoro już o kolosach mowa, to również wchodzenie na rynek firm zagranicznych miało posmak wielkiego ryzyka napędzanego jeszcze większym zyskiem.

Fascynujące, jak działał ten świat. I nie chodzi tu tylko o wspomniane firmy pragnące reklamy, ale i samych ludzi je tworzących. O tych amatorów, często ludzi z przypadku, którzy działali na wyczucie i uczyli się na popełnianych błędach. Także i oni przeistaczali się z ludzi z ulicy w znaczących graczy. Początki kapitalizmu były dobrym momentem by z pucybuta stać się milionerem, a że przy okazji wielu wytwórców pozbywało się zalegającego w magazynach towaru, nie było przegranych.

Jednak rynek ewoluował, a pierwsze szalone pomysły zaczęły się kruszyć pod naporem profesjonalizacji, nie wszystkie kariery rozbłysły, jak trzeba, ale trudno oprzeć się wrażeniu, że był to pociągający świat. Jak wspaniale było uczestniczyć w prekursorskich pracach, otwierać się na zupełnie nowe doznania. W przekazie Jakóbczak to świat egzotyczny, a przy tym jakże bliski. Niektórzy spośród wygranych się stoczyli, jak to w życiu bywa, ale w ryzyku jest metoda, a obietnica sukcesu zawsze nęci.

Porzućmy jednak na chwilę te rozważania i spójrzmy na materiały zza kulis. A w tej pozycji znajdziemy ich sporo. Począwszy od powstawania zupełnie nowatorskich pomysłów, przez problemy techniczne, po realizacje możliwe wyłącznie dzięki kreatywności, które dziś tworzymy w programie w mig, a wtedy wymagały one wielkich przygotowań. Także pod tym względem atrakcji jest cała masa, a poznawanie historii szlagierów reklamowych to czysta, przesycona humorem przyjemność.

„Transformersi” są trochę nostalgiczni, ale nic w tym złego. Zawsze to, co było, szczególnie pierwsze kroki, działa rozrzewniająco. To opowieść z zupełnie innego podwórka, które trudno sobie w rodzimych warunkach wyobrazić. Jednak wszystko to miało miejsce, a prowizorka dawała szersze spojrzenie. Agata Jakóbczak w punkt przedstawiła początki, rozwój i to, co widzimy dziś. Zrobiła to w lekki, ujmujący, a przy tym treściwy sposób, tak że przekazywaną wiedzę połyka się bez umiaru, a liczba anegdot i wspominek idealnie współgra z główną opowieścią i wzbogaca ją. To podróż nie za jeden, ale za wiele uśmiechów, która spodoba się fanom nie tylko powrotów do przeszłości, ale także fascynujących lektur spod znaku „niemożliwe, a jednak”.

Patryk Rzemyszkiewicz