Aleksy Riemizow to był pisarz genialny. W Polsce, z tego, co wiem, wydano tylko dwie jego książki - pierwsza, "Siostry krzyżowe", to najlepsza książka jaką w życiu czytałem (i to już kilka razy), nie było więc opcji, żeby ominąć drugi z jego tytułów.

Książka zawodzi tylko w jednym punkcie: nie jest genialną powieścią na miarę "Sióstr". To zbiór ludowych legend i opowiastek o charakterze religijnym. Są tu parafrazy biblijnych opowieści (Narodzenie, Męka, Zmartwychwstanie) są apokryficzne opowieści o Adamie, królu Dawidzie i Salomonie, o Judaszu. Znajdą się też ludowe bajania z wplecionymi w nie postaciami świętych, są legendy o smokach, o śmierci, o diabłach.

Jest u Józefa Czapskiego w zbiorze "Tumult i widma" esej "Cedr" poświęcony właśnie Riemizowowi. Malarz odwiedza w nim pisarza w jego małym i obskurnym paryskim mieszkanku. Tamten ślepnie, albo już nawet oślepł, ale mimo to dzień w dzień od rana dyktuje kolejne opowieści, kolejne historie, legendy i pieśni starych ziem ruskich. I pisze tam Czapski piękne zdanie o żywej opowieści, która nie poddaje się żelaznemu językowi czcionek.

I w tych Apokryfach Riemizowa elegancko to widać - autor zachowuje piękną i prostą ludowość i folklor, nie daje się zwieść pokusom pięknej literatury, jej złożonym konstrukcjom, skomplikowanej logice, na którą alfabet pozwala - Apokryfy to bezpośrednie odbicie przekazu ustnego. Jakby kalka z tego, co już nie słychać.

Niczego na świecie nie polecam bardziej, niż twórczości Riemizowa. Także w tym przypadku, choć trzeba brać pod uwagę, że krótkie 2-5 stronicowe teksty (dwa, może trzy teksty są wyraźnie dłuższe) o prostej, wziętej wprost z ludowości strukturze, jakie znajdujemy w "Opowieściach apokryficznych", dalece odbiegają od genialnego, kaskaderskiego wręcz popisu pisarskiego, jakim autor popisał się w "Siostrach krzyżowych".

Aleksy Riemizow to był pisarz genialny. W Polsce, z tego, co wiem, wydano tylko dwie jego książki - pierwsza, "Siostry krzyżowe", to najlepsza książka jaką w życiu czytałem (i to już kilka razy), nie było więc opcji, żeby ominąć drugi z jego tytułów.

Książka zawodzi tylko w jednym punkcie: nie jest genialną powieścią na miarę "Sióstr". To zbiór ludowych legend i opowiastek...