„Decyzje zapadały ponad ich głowami i nie mieli nic do gadania. Ktoś ustalił, że to już nie jest Polska. Ziemia, którą znali i kochali, tak bliska i codzienna, przestała być ich ojczyzną. Ktoś za nich zdecydował, gdzie będą rodzić i wychowywać dzieci, a także umierać”.

Tak to już jest, że gdy ukazuje się kolejny tom znanej nam sagi, to z wielką przyjemnością bierzemy go do ręki. Zwyczajnie chcemy dowiedzieć się, co nowego słychać u naszych bohaterów. Ludzi, z którymi już zdążyliśmy się zżyć, których polubiliśmy – lub wręcz przeciwnie. Ciekawią nas ich dalsze losy, a także to, z jakimi problemami przyszło im się mierzyć.

Właśnie takie odczucia towarzyszyły mi, gdy przystępowałem do lektury trzeciego tomu cyklu „Lwowska odyseja” pod tytułem „Nowy początek” autorstwa Magdaleny Kawki. Ukazał się on nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka. Okładka swoim wyglądem nawiązuje do dwóch poprzednich, tworząc spójną serię. Na marginesie dodam, że wydawnictwo wydaje kilka bardzo dobrych sag. Losy konkretnych rodzin ukazane są na kanwie wielkiej historii, która ma to do siebie, że najbardziej dotyka zwykłych ludzi.

Nie inaczej jest w przypadku „Nowego początku”. Poznajemy dalsze losy rodziny Lindnerów. II wojna światowa dobiegła końca. Czy jednak na pewno? Pokój, który zapanował, nie był pokojem dla setek tysięcy Polaków, zamieszkujących wschodnie tereny II Rzeczypospolitej. Polska się odrodziła, ale w zupełnie nowych granicach. Lwów, ukochane miasto Lindnerów miał to nieszczęście, że do Polski już nie należał. Gustaw musiał zrobić to, co nieuniknione. Zostawił we Lwowie Oksanę z ich córeczką, a sam z całą rodziną ruszył na Zachód, na tak zwane Ziemie Odzyskane. Jednak jaka to była podróż. W bydlęcych wagonach, która trwała tygodniami. Z trupami tych, którzy umarli po drodze z wycieńczenia. Z niepewnością, czy w ogóle dojadą tam, gdzie zamierzali. Z wielodniowymi postojami na bocznicach, bez żadnych informacji. Z rosyjskimi żołnierzami, napadającymi na pociąg i gwałcącymi kobiety.

Jednak po kilku tygodniach tułaczki Gustaw, Marianna, Lilka i Michaś dotarli do celu swej podróży. Zamieszkali w poniemieckim mieście, w poniemieckiej kamienicy. Na stole zastali poniemieckie naczynia, ozdobione swastyką. Musieli tu żyć. Spróbować na nowo wszystko sobie poukładać. Musieli, ale nie chcieli. Lęk przed tym, że Niemcy wrócą lada chwila, był powszechny. Ludziom nie chciało się obsiewać pól, naprawiać zniszczeń w obejściach. Po co? – pytali siebie nawzajem, skoro za rok czy dwa to i tak nie będzie nasze. Sam Gustaw miał inne podejście. Urodzony optymista starał się znaleźć plusy nawet i tej sytuacji. Co innego jednak jego żona. Marianna nienawidziła nowego mieszkania, nowych mebli, nowego łóżka. Tęskniła za Lwowem, za poprzednim życiem, a tęsknota ta dosłownie zżerała ją od środka.

Ale przecież nie tylko ona cierpiała. Lilka każdego dnia nie przestawała myśleć o Oreście. Czy jej mąż żyje? Jeśli tak, to dlaczego do niej nie wraca? Tymczasem Orest gdzieś daleko w Bieszczadach walczy. Z kim walczy? O co walczy? Tego w końcu nie wie nawet on sam. Wie tylko, że wszędzie śmierć, trupy i bezprzykładne okrucieństwo.
Chociaż wojna się skończyła, los nie oszczędza rodziny Lindnerów. Muszą stawić czoła nowej rzeczywistości i problemom, o jakich nawet nie myśleli.

„Nowy początek” to bardzo udana kontynuacja „Lwowskiej odysei”. Tym razem autorka opisuje lata tuż po II wojnie światowej. Przesiedlenia na Ziemie Odzyskane, tęsknota za poprzednim życiem, konieczność zaczynania wszystkiego od nowa. Po raz kolejny przekonujemy się, że historia to coś więcej niż kolejne daty czy zawierane traktaty. Historia to ludzkie losy. Życie rodziny Lindnerów – jak tysięcy innych polskich rodzin – całkowicie się zmieniło. Musieli zostawić swoje ukochane miasto, swoje domy, wszystko to co znane i bliskie. W zamian czekała ich podróż w nieznane, w nieludzkich warunkach.

Magdalena Kawka kolejny raz udowadnia, że umie pisać piękne powieści z wielką historią w tle. Mnogość wątków i różnorakie ludzkie postawy sprawiają, że opowiadana historia jest bardzo autentyczna i zwyczajnie ciekawa. Mam nadzieję na rychły ciąg dalszy. Wam tymczasem polecam nie tylko „Nowy początek” ale także całą „Lwowską odyseję”.

Wojciech Sobański