Gdy człowiekowi wali się całe życie, może dojść do przekonania, że jedyne, co mu pozostało, to wziąć broń i dokonać napadu na bank. Ale w dzisiejszych czasach nawet na bankach nie można już polegać, bo może się okazać, że napadamy na bank bezgotówkowy. Co wtedy? Wtedy spanikowany, niedoszły rabuś wpada do mieszkania wystawionego na sprzedaż, gdzie „niechcący” bierze za zakładników potencjalnych kupców. Gdy najgorszy przestępca na świecie trafia na najgorszych możliwych zakładników, rozpoczyna się historia, która zarówno bawi, jak i wzrusza, niesie smutek, ale też pocieszenie.

Już w drugim akapicie „Niespokojnych ludzi” Fredrik Backman zapowiada, że będzie to powieść o idiotach i rzeczywiście, nie sposób się z nim nie zgodzić, przynajmniej na pierwszy rzut oka. Trudno tu znaleźć kogoś, kto nie budziłby irytacji: od gadatliwej agentki nieruchomości, przez zimną, uszczypliwą Zarę, która ogląda mieszkania, żeby zobaczyć, jak żyją ludzie biedniejsi od niej, aż po kłótliwe pary i sfrustrowanych policjantów. Backman pokazuje nam cały katalog ludzkich wad i przywar. Oraz tego, co skrywa się pod nimi.

Autor od początku toczy z nami grę, już w pierwszym rozdziale podając zakończenie historii, aby następnie stopniowo wyjaśniać nam, jak do tego zakończenia doszło. Celowo zmienia temat, skupiając się raz na banku, raz na mieszkaniu, raz na moście, a nawet na króliku w łazience. Mogłoby to być irytujące, gdyby nie to, że z czasem wszystkie te puzzle składają się w złożoną układankę. W miarę jak odkrywamy powiązania między poszczególnymi bohaterami, z całej historii o napadzie wyłania się głębszy sens.

„Niespokojni ludzie” to historia o napadzie na bank i o zakładnikach. Ale również o relacjach: tych istniejących i tych, których brak. Obecnych, utraconych i oczekiwanych. O poczuciu winy i bezsilności, o samotności, samobójstwie, nałogu, kryzysach finansowych i kryzysach w związku. Losy bohaterów byłyby nieznośnie bolesne, gdyby nie zostały pokazane w typowej dla Backmana okraszonej humorem i lekko abstrakcyjnej formie. Tytułowi „niespokojni ludzie” są tacy jak my i jak ci, którzy nas otaczają: irytują, dopóki nie pozna się ich historii, ich bólu i straty. W zręcznych rękach Backmana historia o idiotach zmienia się w historię o ludziach, którzy desperacko starają się przetrwać, stojąc na skraju załamania. Niesie smutek równoważony przez humor, otuchę i nadzieję.

Agnieszka Kruk