Ten rok obfituje u mnie w zaskoczenia literackie i odkrywanie nowych autorów. Na początku miałam niezwykle udane spotkanie z prozą Milana Kundery, które powoli przeradza się w miłość i zachwyt do tego czeskiego autora, a teraz walczę ze swoim uwielbieniem do drugiej autorki – Zeruyą Shalev. Jej „Ból” całkowicie rozłożył mnie na łopatki i już po przewróceniu ostatniej strony wiedziałam, że prędzej czy później wrócę do jej powieści. No to było zdecydowanie prędko jak na mnie.

„Los” to historia dość podobna do „Bólu”. Shalev ponownie porusza w niej wątki polityczne, tworząc z nich jednak delikatnie utkane tło dla dramatów swoich postaci, a tych naszykowała dla nas co niemiara. Bo kto chce sięgnąć po prozę Shalev, musi sobie uświadomić jedno – serce na pewno będzie miał złamane, jeszcze zanim dotrze do ostatniej strony.

Gdy ojciec Atary umiera, ta postanawia zbadać rodzinną tajemnicę, która została pogrzebana głęboko pod kurzem wspomnień. A dokładniej pierwszego małżeństwa swojego ojca, które miało pozostać tajemnicą. Ale co jeśli to spotkanie, które miało podziałać jak terapeutyczne zabliźnienie wszelkich ran, zadziała jak katalizator do tragedii? Gdy los ruszy kostki domina, żadna z kobiet nie będzie mogła ich zatrzymać. Będą mogły jedynie stać i przysłuchiwać się odgłosom upadających kolejno kostek.

„Tylu ludzi w tych czasach umarło i żyło dalej, żyło i umierało dalej na całym wielkim i strasznym świecie. Najokrutniejsze ze wszystkich stuleci, przepełnione niegodziwością, bólem i cierpieniem”.

Shalev to mistrzyni pisania o rzeczach i uczuciach prostych i oczywistych w sposób, który odrywa skórę od kości. Każde słowo, każdy przecinek i każda kropka zostały postawione w dokładnie zaplanowanym miejscu. W jej prozie nie ma miejsca na żaden przypadek, po prostu od początku do końca subtelnie łamie serca. Nie wiem, czy jestem w stanie wskazać drugą taką autorkę, która potrafi złamać mnie na zaledwie kilku stronach.

„Los” to opowieść o dwóch rodzinach, których losy splotły się lata temu, i historii Izraela, a zwłaszcza jej mroczniejszych zakątków. Nie jest to jednak proza historyczna, to podobnie jak w „Naszych winach” jedynie tło, które ewoluuje za plecami bohaterów. Jest interesujące, ale w żaden sposób nie przykrywa doskonale wykreowanych przez pisarkę postaci. To one błyszczą najjaśniej w prozie Shalev i to dzięki nim ta historia jest tak wyjątkowa.

Czy Shalev jest moją nową ulubioną autorką? Mogę już chyba powiedzieć, że tak. Po przeczytaniu dwóch jej książek na spokojnie i bez wyrzutów sumienia czy obaw mogę ją dołączyć do tej małej grupy pisarzy i pisarek. I zdecydowanie mogę zbierać kolejne jej dzieła, wiedząc, że ta autorka raczej mnie nie zawiedzie.

Kinga Kolenda