„Będziemy się wzajemnie zabijać” – taką deklarację na polecenie nauczyciela piszą uczniowie klasy 3B gimnazjum w pierwszym dniu swojej „wycieczki”. Beztroska podróż autokarem zmienia się w koszmar na jawie, kiedy uczniowie dowiadują się, że w tym roku to oni wezmą udział w rządowym „programie”. 21 chłopców i 21 dziewcząt zostaje przewiezionych na wyspę, którą ma opuścić tylko jedno z nich. Ale przecież to niemożliwe, żeby piętnastoletni uczniowie nagle skierowali broń przeciwko kolegom z klasy, prawda? Na pewno znajdą jakiś sposób, połączą siły, sprzeciwią się władzy, uciekną – tak myśli Shūya Nanahara i wielu innych uczniów. Przynajmniej dopóki nie zaczną natrafiać na pierwsze ciała kolegów…

„Battle Royale” to najbardziej znana książka japońskiego pisarza i dziennikarza Koushuna Takamiego, zekranizowana w dwóch filmach fabularnych i trzech serialach mangi. Założenie jest proste: 42 uczniów zostaje umieszczonych na wyspie, gdzie mają się wzajemnie zabijać, aż zostanie tylko jeden. Każdy zawodnik dostaje plecak z mapą, podstawowymi racjami żywnościowymi i przypadkowo wybraną bronią: może to być karabin maszynowy, pistolet, nóż, ale też sierp, tasak czy kij. W tej grze plansza stopniowo staje się coraz mniejsza, w miarę jak kolejne obszary wyspy znajdują się w strefie zakazanej. Coraz mniej jest też pionków. Jak można się spodziewać, oznacza to dużo akcji, walk i brutalnych scen, tym silniej uderzających w czytelnika, że dotyczą one piętnastolatków. Ale nie wydaje mi się, żeby w książce najważniejsza była brutalność i przemoc. Te ekstremalne warunki powinny raczej skłonić do głębszych przemyśleń: co skłania człowieka, żeby kogoś zabić? Czy w takiej sytuacji można zaufać innym? Czy znajdzie się tu miejsce na współczucie, bezinteresowną pomoc, na przyjaźń i miłość?

W książce pojawia się tak wielu bohaterów, że mimo listy zamieszczonej na początku momentami trudno odróżnić od siebie japońskie nazwiska, zwłaszcza kiedy mamy do czynienia z uczennicami o imionach Yukie, Yukiko, Yumiko, Yūko i Yuka. Na szczęścia autor unika ciągłego przeskakiwania między nimi: skupia się na kilku głównych bohaterach, a do pobocznych przechodzi tylko w kluczowych dla nich momentach. W ten sposób pokazuje szeroki przekrój osobowości i dążeń: niektórzy są przerażeni i na skraju szaleństwa, inni żądni krwi, jeszcze inni nie tracą wiary w kolegów. Ich zachowanie nie jest przypadkowe, zazwyczaj wynika z tego, co przytrafiło im się w przeszłości. To z pewnością nie jest książka o bezmyślnym zabijaniu. Dla zachowania każdego z uczniów istnieje głębszy powód i to właśnie jest w tej powieści najciekawsze. To z pewnością nie jest książka o bezmyślnym zabijaniu. Zachowanie każdego z uczniów z czegoś wynika, ma głębszy powód, i to właśnie jest w tej powieści najciekawsze. Niestety, zagadką pozostaje dla mnie powód organizowania tej „gry” i to, że nie spotyka się ona z większym sprzeciwem społeczeństwa. Narrator udziela pewnych wyjaśnień, ale nie są one wystarczające. Chyba że chodzi po prostu o to, że w państwie totalitarnym rząd nie potrzebuje powodów, żeby przejmować władzę nad ludzkim życiem.

„Battle Royale” nie sposób nie porównać do „Igrzysk śmierci”, chociaż należy pamiętać, że książka Takamiego powstała wcześniej, więc jeśli już to ona służyła za inspirację Suzanne Collins, a nie na odwrót. U Collins z pewnością lepiej wyjaśniono powody organizowania igrzysk, a widzowie mieli pewien wpływ na losy uczestników. Z kolei Takami lepiej oddaje psychologiczny aspekt zachowań bohaterów, pokazując wiele odmiennych postaw i dążeń. Dzięki temu „Battle Royale” przemawia mocniej i prawdziwiej, nie tylko do młodzieży, ale i do dorosłych odbiorców.

Agnieszka Kruk