Dzieje dawnego Izraela

Świetnie udokumentowana historia Izraela, konfrontowana z biblijnymi źródłami. Znam autora z krótkiej, acz świetnej monografii o gladiatorach. Pozycja doskonała.

Świetnie udokumentowana historia Izraela, konfrontowana z biblijnymi źródłami. Znam autora z krótkiej, acz świetnej monografii o gladiatorach. Pozycja doskonała.

Michael Grant był angielskim popularyzatorem wiedzy o starożytności. Znany jest choćby ze swoich dzieł ,,Neron" czy ,,Miasta Wezuwiusza" cenionych u nas w latach 90. W kręgu zainteresowań Granta znajdowały się także dzieje Żydów co zaowocowało opracowaniem przez niego monografii Heroda Wielkiego czy niniejszej publikacji.

,,Dzieje Dawnego Izraela" to pozycja z zakresu syntez traktująca starożytne dzieje narodu żydowskiego w sposób całościowy począwszy od Abrahama i czasów biblijnych aż po II wiek n.e. i rzymskie rządy cesarskiej dynastii Antoninów.

Większa część dzieła Granta oparta jest na Biblii popartej materiałem archeologicznym i inskrypcjami. Mamy tutaj więc do czynienia ze swoistymi komentarzami do poszczególnych ksiąg Starego Testamentu, które oczywiście stanowią absolutną podstawę źródłową także dla historyków. Autor jednocześnie stara się więc zachować formę opracowania naukowego przy jednoczesnym korzystaniu z bogatej tradycji żydowskiej. Efektem jest całkiem przystępna narracja. I tak większy nacisk kładzie autor na postacie które możemy określić mianem historycznych jak pierwsi królowie Izraela (Dawid, Salomon). Grant przedstawia następnie rozpad królestwa na Izrael i Judeę w 930 roku p.n.e., losy obojga z nich, dalsze dzieje narodu mojżeszowego pod rządami asyryjskimi, babilońskimi, perskimi, ptolemejskimi, seleukidzkimi a w końcu rzymskimi. Jeżeli chodzi o czasy po podboju Judei przez Aleksandra Wielkiego czy szczególnie okres rzymski autor korzysta już z wielu źródeł historycznych by wymienić tu choćby Józefa Flawiusza czy Tacyta. Ta część pracy ma więc najszerszą podstawę źródłową. Wyjątkowo ciekawie aczkolwiek skrótowo przedstawiona została walka Żydów o wolność (powstanie Machabeuszy, wojna żydowska 66-73).

Oprócz historii politycznej autor często odnosi się do zagadnień natury religijnej. Wyjaśnia nam genezę Judaizmu jako wyznania monoteistycznego. Podejmuje opracowanie zagadnień związanych z przenikaniem się wierzeń kananejskich i mojżeszowych przez cały czas trwania i różne stadia wzlotów i upadków Izraela. Opisuje także działalność najważniejszych proroków judzkich w rodzaju Izajasza, Jeremiasza czy Ezechiela korzystając przy tym znowu z ksiąg Starego Testamentu. Czytamy o kształtowaniu się podstawowych zasad Judaizmu, początku budowania Synagog, powstaniu psalmów i ścierających się ze sobą frakcji Saduceuszy oraz Faryzeuszy.

Publikacja Granta daje nam jasny obraz cywilizacji żydowskiej wraz z jej dziejami politycznymi oraz aspektami społeczno-religijnymi. Całość czyta się bardzo dobrze a ilość przypisów nie jest przytłaczająca. Dzieje Dawnego Izraela mimo, że wydane po raz pierwszy w połowie lat 80 (w Polsce w 1991 roku)są nadal rzetelną pozycją popularną odnośnie tego tematu. Jeżeli ktoś szuka czegoś nowszego w sam raz będzie ,,Starożytny Izrael. Od Abrahama do zburzenia Świątyni Jerozolimskiej przez Rzymian" Hershela Shanksa, który stanowi właściwie jedyną sensowną alternatywę dla publikacji pana Granta.

Michael Grant był angielskim popularyzatorem wiedzy o starożytności. Znany jest choćby ze swoich dzieł ,,Neron" czy ,,Miasta Wezuwiusza" cenionych u nas w latach 90. W kręgu zainteresowań Granta znajdowały się także dzieje Żydów co zaowocowało opracowaniem przez niego monografii Heroda Wielkiego czy niniejszej publikacji.

,,Dzieje Dawnego Izraela" to pozycja z zakresu...

"Dzieje dawnego Izraela" Michaela Granta to niezbyt obszerna, a ciekawa książka o starożytnych dziejach narodu wybranego aż do zburzenia Drugiej Świątyni przez Rzymian w roku 70. Można by tę monografię nazwać swego rodzaju komentarzem do Starego Testamentu, ponieważ w dużej Autor omawia zagadnienia w oparciu o jego księgi często konfrontując je ze źródłami archeologicznymi lub pisanymi o proweniencji bliskowschodniej lub klasycznej. Skupia się przede wszystkim na problematyce politycznej i religijnej, w mniejszym stopniu bierze sobie za temat społeczeństwo i gospodarkę. Praca zawiera też trochę informacji z dziedziny krytyki biblijnej i kultury izraelskiej, choć z racji jej bardzo silnego związku z kultem Boga można ją przyporządkować do kategorii religijnej. Grant ma lekkie pióro i jego książki (a trochę ich na język polski przetłumaczono) czyta się przyjemnie. Dotyczy to także "Dziejów dawnego Izraela". Jeśli miałbym wskazać jakiś minus, to jest to stosowanie w polskim przekładzie rzadziej stosowanych wersji imion biblijnych, co wprowadza trochę chaosu w tekst. Istnieje trochę prac bardziej szczegółowych (że wymienię tylko "Żydów w okresie Drugiej Świątyni" Jerzego Ciecieląga),ale książka Granta wciąż stanowi dość dobre ogólne wprowadzenie do tej tematyki.

Tomasz Babnis

"Dzieje dawnego Izraela" Michaela Granta to niezbyt obszerna, a ciekawa książka o starożytnych dziejach narodu wybranego aż do zburzenia Drugiej Świątyni przez Rzymian w roku 70. Można by tę monografię nazwać swego rodzaju komentarzem do Starego Testamentu, ponieważ w dużej Autor omawia zagadnienia w oparciu o jego księgi często konfrontując je ze źródłami archeologicznymi...