Pozostaniemy dziś w kręgu sądowych procesów, gdyż proponuję Wam lekturę, której osią jest również sprawa zabójstwa - o zbrodnię oskarżony zostaje somalijski marynarz Mahmood Mattan. Kombinator, złodziejaszek, ale - jak twierdzi - nie morderca.

“Szczęśliwcy” Nadify Mohamed to inspirowana prawdziwymi wydarzeniami, wstrząsająca opowieść o zbrodni, rasizmie i uprzedzeniach systemu sprawiedliwości.

Powiem szczerze, że ciężko mi było wejść w tą historię i sam początek tej książki wspominam dosyć karkołomnie, cieszę się jednak, że temu pierwszemu wrażeniu nie dałam się pokonać.

Walijskie Tiger Bay nie zachwyca, wzdłuż doków, łatwo trafić i na złodziei, i na pastorów, na uliczników grających w kości i szejków, lichwiarzy i ich dłużników. Nasz bohater oswoił już nieco tę starą, okrytą złą sławą dzielnicę..

Kiedy wieczorem zabita zostaje żydowska sklepikarka, córka jej siostry jako sprawcę wskazuje Somalijczyka, i to wystarczy, by uwaga policji skupiła się na Mahmoodzie. On się tym jednak początkowo nie przejmuje, wierzy w praworządność sądu i liczy na sprawiedliwy wyrok.

Czytelnik, z każdą kolejną stroną, ma co do tego coraz większe wątpliwości - śledztwo toczy się niedbale i w obcym języku, przybywa świadków nęconych nagrodą pieniężną, a adwokat marynarza sam nazywa go przed sądem „dzikusem”. Do mężczyzny zaczyna docierać, że o wyroku może przesądzić wyłącznie kolor jego skóry.

Z kart powieści, z obrazków tego procesu wyłania się coraz większy kontrast między tym, co rozumiemy jako dążenie do prawdy, a tym, czym jest motywowane działanie pod tezę. Czy można kogoś skazać na podstawie przynależności klasowej, rasowej? Najwyraźniej tak.

Powieść Nadify Mohamed daje nam wgląd w myślenie społeczeństwa europejskiego lat 50. XX wieku, wskazuje fakt, że pojęcie sprawiedliwości nie dotyczy wówczas jeszcze wszystkich. W losach somalijczyka odnajdziemy niegodziwość, bezprawie i dyskryminację, a także bezsilność tych, którzy nie mają szans w walce o własną godność. Autorka nie wybiela swojego bohatera, pozwala nam jednak spojrzeć na codzienność z perspektywy człowieka innej religii, kultury, koloru skóry, który - wciąż “obcy”- pozostaje na marginesie społeczności.

“Szczęśliwcy” to lektura niełatwa, choć świetnie napisana - stylem, który doskonale oddaje zarówno język, jak i klimat tamtych czasów, co zdecydowanie lepiej pozwala zrozumieć bohatera. Niestety, Mahmood nie ma żadnych szans z systemowym rasizmem.

Książka Nadify Mohamed to poruszająca powieść, która zostaje w głowie na dłużej, każąc zastanowić się nad kondycją świata, który wciąż nie zawsze stoi po stronie słabszych i odrzuconych. Polecam.

Powieść nominowana do Nagrody Bookera 2021.

Pozostaniemy dziś w kręgu sądowych procesów, gdyż proponuję Wam lekturę, której osią jest również sprawa zabójstwa - o zbrodnię oskarżony zostaje somalijski marynarz Mahmood Mattan. Kombinator, złodziejaszek, ale - jak twierdzi - nie morderca.

“Szczęśliwcy” Nadify Mohamed to inspirowana prawdziwymi wydarzeniami, wstrząsająca opowieść o zbrodni, rasizmie i uprzedzeniach...

Czy ja wiem? Dość mozolnie mi się to czytało, odpychało mnie mocno. To opowieść o zbrodni sądowej, o skazaniu niewinnego człowieka. Ostatnie dwie godziny lektury trochę mnie wciągnęły, ale nawet nie: zaledwie dało się dokończyć. To jakaś historia jest, ale czy opowieść wybitna? Ja tego na sobie nie doświadczyłam.

Czy ja wiem? Dość mozolnie mi się to czytało, odpychało mnie mocno. To opowieść o zbrodni sądowej, o skazaniu niewinnego człowieka. Ostatnie dwie godziny lektury trochę mnie wciągnęły, ale nawet nie: zaledwie dało się dokończyć. To jakaś historia jest, ale czy opowieść wybitna? Ja tego na sobie nie doświadczyłam.

Co daje Wam najwięcej szczęścia?

Walijskie Tiger Bay wyłania się ze smogu i z morskiej mgły. Z jadłodajni bucha oleisty smród, a z okien domów unoszą się kłęby marihuanowego dymu. Spacerując wzdłuż doków, łatwo trafić i na złodziei, i na pastorów, na uliczników grających w kości i szejków, lichwiarzy i ich dłużników. Niektórzy potrafili oswoić tę starą, okrytą złą sławą dzielnicę. Inni za życie tutaj musieli zapłacić najwyższą cenę. W 1952 roku ofiarą brutalnego morderstwa pada żydowska sklepikarka. O zbrodnię zostaje oskarżony somalijski marynarz Mahmood Mattan. Mężczyzna zachowuje spokój – może ukradł w życiu kilka zegarków, ale nie jest mordercą, więc wierzy w sprawiedliwy wyrok. Śledztwo toczy się jednak niedbale i w obcym języku, przybywa świadków skuszonych nagrodą pieniężną, a adwokat Mahmooda nazywa go przed sądem „dzikusem”. Do mężczyzny zaczyna docierać, że o wyroku może przesądzić wyłącznie kolor jego skóry.

Początkowo myślałam, że będzie to typowy kryminał, który bazuje na prawdziwej historii. Wątek morderstwa, poszukiwanie sprawcy. Pierwsze kartki były mało wciągające, ale patrząc przez pryzmat całej historii – autorka nie spieszyła się z historią. Pozwoliła bohaterowi ją opowiedzieć i pokazać jak odmienny kolor skóry skazuje niewinnego człowieka na więzienie. Autorka stworzyła opowieść, która porusza nie tylko zewnętrzne aspekty, ale również te najbardziej ukryte i osobiste.

Główny bohater to postać bardzo charyzmatyczna. Nie godzi się z postawionymi zarzutami. Wierzy w sprawiedliwość sądów. „Szczęśliwcy” to nie tylko historia jednostkowa, lecz również społeczny portret Somalii w czasach trudnych wyborów politycznych i społecznych. Nadifa Mohamed z głębokim zrozumieniem analizuje skomplikowane relacje etniczne, konflikty i próby przetrwania w świecie pełnym niepewności. Pokazuje jak człowiek może zostać niesprawiedliwie oceniony tylko dlatego, że wygląda inaczej.

Co daje Wam najwięcej szczęścia?

Walijskie Tiger Bay wyłania się ze smogu i z morskiej mgły. Z jadłodajni bucha oleisty smród, a z okien domów unoszą się kłęby marihuanowego dymu. Spacerując wzdłuż doków, łatwo trafić i na złodziei, i na pastorów, na uliczników grających w kości i szejków, lichwiarzy i ich dłużników. Niektórzy potrafili oswoić tę starą, okrytą złą sławą...

Szczęśliwcy opowiadają historię Mahmooda- Somalijczyka, marynarza, który chce żyć według własnych reguł, jednak społeczeństwo w 1947 roku jest pełne obiekcji względem jego koloru skóry i pochodzenia. To historia inspirowana prawdziwymi wydarzeniami, tym bardziej jest przejmująca. Mahmood żeni się z białą dziewczyną, co nie jest standardem. Przeciwni są temu jej rodzice. Nieprzychylnie na nich patrzą także sąsiedzi. Mimo tego, para chce żyć na własnych warunkach. Mają trzech synów, mieszkają w małym mieszkanku w Walii.
W 1952 roku dochodzi do morderstwa sklepikarki.
Mimo poszlakowego postępowania, oskarżony zostaje o nie właśnie Mahmood i zostaje wsadzony do więzienia. W jego sprawie ludzie kłamią i mataczą, jednak policja jest bezwzględna i uważa, że to właśnie on stoi za tym czynem. Sąd także się do tego przychyla, ława przysięgłych uznaje winę naszego bohatera i skazuje go na śmierć.. czy jest szansa, że specjalny zespół trzech najlepszych sędziów w Wielkiej Brytanii inaczej rozpatrzy jego sprawę i go ułaskawi? Tego musicie się już sami dowiedzieć.
Jest to trudna lektura, bowiem czujemy się bezbronni przed oskarżeniami wymierzonymi tak naprawdę w kolor skóry i uprzedzenia rasowe.
Jednocześnie jest to przejmująca, piękna opowieść o chęci życia, o marzeniach i kreowaniu własnej drogi.

Szczęśliwcy opowiadają historię Mahmooda- Somalijczyka, marynarza, który chce żyć według własnych reguł, jednak społeczeństwo w 1947 roku jest pełne obiekcji względem jego koloru skóry i pochodzenia. To historia inspirowana prawdziwymi wydarzeniami, tym bardziej jest przejmująca. Mahmood żeni się z białą dziewczyną, co nie jest standardem. Przeciwni są temu jej rodzice....

Brytyjski Somalijczyk, ojciec trójki dzieci, były marynarz, złodziej Mahmood Mattan został oskarżony o zabójstwo sklepikarki Lily Volpert.Pomimo braku jednoznacznych dowodów wskazujących, że odpowiada za ten haniebny czyn, został jako ostatni powieszony w więzieniu w Cardiff 3 września 1952 roku. Jak już powszechnie wiadomo wymiar(nie)sprawiedliwości pozbawił życia niewinnego człowieka. Autorka fabularyzuje trudną historię zarówno Mattana, jak i Volpert. Kobieta ma w fabule zmienione nazwisko na Volacki.Pochyla się nad dekolonizacją. Rekonstruuje z niezwykłym zaangażowaniem proces sądowy. Powieść bogata w kontrasty, dojmująco smutna. Mohamed bardzo realistycznie oddaje doznania postaci, ale czyta się "Szczęśliwców"z dużą dozą suspensu. Obejmuje tu bardzo wiele obszarów i problemów, nad którymi po dziś dzień należycie się nie pochylono w debacie publicznej. Portretuje multikulturowe walijskie społeczeństwo. Wielopłaszczyznowo podchodzi do zawoalowanych dróg bohaterów, ich rozterek, bólu, strachu oraz codzienności ich najbliższych, zmuszonych zmierzyć się m.in z ostracyzmem. Doceniam szeroki kontekst społeczno-polityczny. Uniwersalny sznyt. Eksponuje z troską, jak długa może być droga do ukazania prawdy o tych wydarzeniach.Kreśli zdania o prześladowaniu, moralnej deprawacji, różnicach klasowych, uprzedzeniach, anihilacji człowieka i istocie wolności. Werbalizuje o rasie, która w tej sprawie miała ogromny wpływ na decyzję ławy ( białych) przysięgłych. Ma talent do przedstawienia mechanizmów przemocy. Ogrom tu kafkowskich sytuacji, scenicznych poruszeń. Nie brak sprzęgania się z nieuniknionym. Nie mogę Wam zagwarantować miłej, relaksującej rozrywki. Niesprawiedliwość została odmieniona przez przypadki. Szykujcie się na kaskady emocji i refleksje po. To pretekst do rozmowy przede wszystkim na temat systemowego rasizmu. Nominacja do Nagrody Bookera 2021 oraz Nagrody Literackiej Costa w pełni zasłużona.
Przekład Agata Kozak

Brytyjski Somalijczyk, ojciec trójki dzieci, były marynarz, złodziej Mahmood Mattan został oskarżony o zabójstwo sklepikarki Lily Volpert.Pomimo braku jednoznacznych dowodów wskazujących, że odpowiada za ten haniebny czyn, został jako ostatni powieszony w więzieniu w Cardiff 3 września 1952 roku. Jak już powszechnie wiadomo wymiar(nie)sprawiedliwości pozbawił życia...

Początek. Ciężki. Nierówny. Mało wciągający. Trochę o niczym. Trochę o byle czym. Byle by było. Trochę na siłę.
Ruszyło dopiero od szóstego rozdziału, kiedy rzeczywiście zaczęło się coś dziać. Śmierć kobiety. Szybka. Cicha i niespodziewana.
Kto zabił? Kto poniesie tego konsekwencje?
Historia od tego wydarzenia zaczęła nabierać rozpędu i było już lepiej. Natomiast nie ukrywam, że tej książki nie czyta się łatwo i przyjemnie. To jest raczej jedna z tych powolniejszych lektur, ale trzyma odpowiednie napięcie (ale dopiero w późniejszych rozdziałach). Powoli odkrywały się karty. Jedna za drugą ukazując nowe poszlaki i nowe dowody.

Autorce udało się stworzyć opowieść, która porusza nie tylko zewnętrzne warstwy rzeczywistości, ale również te najbardziej ukryte i osobiste.

Główny bohater Mahmood Mattan to postać bardzo charakterystyczna. Z wielkim temperamentem i zawiadacką charyzmą. Zostaje mu postawiony zarzut morderstwa. Dlaczego właśnie jemu?
Czy uda mu się oczyścić swoje imię?
Najlepsze fragmenty książki to zdecydowanie te, które działy się podczas pobytu w więzieniu. Mogliśmy razem z Mattanem doświadczyć niesprawiedliwości i potępienia.

„Szczęśliwcy” to nie tylko historia jednostkowa, lecz również społeczny portret Somalii w czasach trudnych wyborów politycznych i społecznych. Nadifa Mohamed z głębokim zrozumieniem analizuje skomplikowane relacje etniczne, konflikty i próby przetrwania w świecie pełnym niepewności.

Jestem rozdarta w mojej ocenie, z jednej strony była to naprawdę ciekawa fabuła, a z drugiej rozlazła się na wiele niepotrzebnych stron. Niby ok, bo się rozkręciło, ale nie trafi do moich ulubionych. Jak dla mnie to taka średniawka. Musicie sami sprawdzić, bo ja ani nie odradzam, ani nie zachęcam.

Początek. Ciężki. Nierówny. Mało wciągający. Trochę o niczym. Trochę o byle czym. Byle by było. Trochę na siłę.
Ruszyło dopiero od szóstego rozdziału, kiedy rzeczywiście zaczęło się coś dziać. Śmierć kobiety. Szybka. Cicha i niespodziewana.
Kto zabił? Kto poniesie tego konsekwencje?
Historia od tego wydarzenia zaczęła nabierać rozpędu i było już lepiej. Natomiast nie...