Droga do niewolności. Rosja, Europa, Ameryka

- Kategoria:
- pozostałe
- Tytuł oryginału:
- The Road to Unfreedom: Russia, Europe, America
- Wydawnictwo:
- Znak
- Data wydania:
- 2019-02-27
- Data 1. wyd. pol.:
- 2019-02-27
- Liczba stron:
- 416
- Czas czytania
- 6 godz. 56 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788324054923
- Tłumacz:
- Bartłomiej Pietrzyk
- Tagi:
- historia świata wolność zwycięstwo demokracja świat Rosja Europa Ameryka Ukraina faszyzm
Wierzyliście, że wolność jest dana raz na zawsze? Myliliście się.
Tracimy ją.
Tu, teraz.
Wierzyliśmy, że koniec zimnej wojny przyniesie ostateczne zwycięstwo demokracji i zapewni wolność przyszłym pokoleniom. Byliśmy naiwni. Autorytaryzm powrócił do Rosji i Putinowska oligarchia bogaczy znalazła sojuszników na całym świecie.
Nacjonaliści, separatyści, radykałowie i kasta najbogatszych z pomocą cyberarmii dyktatora z Kremla oraz chciwych zachodnich technokratów potrafią skutecznie zagospodarować niezadowolenie – wydawałoby się – dojrzałych i odpornych na populizm zachodnich społeczeństw. Pierwsze rosyjskie cele zostały osiągnięte: brexit osłabi Unię Europejską, a Donald Trump odwróci wzrok w najważniejszym momencie. Rodzi się pytanie, jaki będzie następny krok.
Timothy Snyder wskazywał te zagrożenia w swojej niezrównanej książce O tyranii. Dzięki doskonałej analizie zarówno współczesności, jak i historii przejrzyście uświadamia, dokąd zmierzamy: ku wolności czy oligarchii, ku indywidualizmowi czy totalizmowi, ku prawdzie czy fałszowi.
Którą drogą pójdziemy?
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Między nieuchronnością a wiecznością
Timothy Snyder to amerykański historyk znakomicie mówiący po polsku i wykładowca uniwersytetu Yale, który zasłynął kilkoma książkami dotyczącymi historii Europy Środkowo-Wschodniej i nowożytnych nacjonalizmów. Wśród jego publikacji warto wymienić takie tytuły, jak „Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem” (2011) czy „Czarna ziemia. Holocaust jako ostrzeżenie” (2015). W swojej najnowszej pozycji z niepokojem przygląda się współczesnym wydarzeniom i opisuje obecny kryzys demokracji.
„Droga do niewolności. Rosja. Europa. Ameryka” stanowi pogłębiony esej polityczny, historyczny i filozoficzny, poświęcony stopniowemu odchodzeniu od demokracji liberalnej w Rosji, a także podobnym niebezpiecznym tendencjom w Europie Środkowo-Wschodniej, Europie Zachodniej i USA. Książka przede wszystkim ukazuje, w jaki sposób myślenie w kategoriach nieuchronności i brak refleksji historycznej skutkują autorytarnym myśleniem w kategoriach wieczności.
Mówienie o – w najlepszym razie – naiwności tezy Francisa Fukuyamy „o końcu historii”, nie jest niczym nowym. Od kiedy tylko słynny amerykański politolog ogłosił ostateczny triumf liberalnej demokracji, od razu opisywano sygnały świadczące o zgoła przeciwnych tendencjach. Timothy Snyder doskonale ukazuje, w jaki sposób przekonanie o nieuchronności procesów dziejowych prowadzi do oddania pola demagogom rozumującym w kategoriach wieczności i autokratom wykorzystującym ten sposób myślenia, by umacniać swoją władzę.
Szczególnie dużo miejsca autor poświęcił na opisanie funkcjonowania władzy i propagandy w Rosji oraz ciągu wydarzeń, które doprowadziły do wybuchu wojny na Ukrainie. Timothy Snyder wychodzi od analizy filozofii Iwana Iljina, zmarłego w 1954 roku rosyjskiego faszysty, którą wykorzystuje Putin, by nadać swoim działaniom (anty)intelektualną podbudowę i uzasadnić uprzywilejowaną pozycję oligarchów. To retoryka skierowana ku prawdziwej lub zmyślonej przeszłości, wymagająca ciągłego podgrzewania emocji, wzmacniania resentymentów, służąca konsolidowaniu społeczeństwa poprzez konflikt.
Snyder opisuje, w jaki sposób w narracji najważniejszych rosyjskich polityków komunistyczne resentymenty w zaskakujący sposób łączą się ze „schizofaszyzmem”, tworząc niebezpieczną ideologię, która usprawiedliwia działania autorytarnego reżimu. Bardzo nieprzyjemne jest odkrywanie, że niektóre z metod stosowanych przez rosyjską administrację są wykorzystywane obecnie również w Polsce: ideolodzy Kremla opisywali wojnę na Ukrainie jako „wojnę ze zdemoralizowaną zachodnią cywilizacją i ekspansją homoseksualizmu” – w czasie kampanii wyborczej w Polsce celem nagonki prowadzonej przez środowiska rządowe również stał się ruch LGBT.
„Droga do niewolności” to w obszernych fragmentach książka historyczna. Autor przytacza kontekst historyczny wojny na Ukrainie i potrafi wytknąć absurdy prowadzonej na użytek propagandy polityki historycznej. Timothy Snyder rzetelnie (choć ograniczając się jedynie do wybranych wątków) analizuje również sytuację w krajach Zachodu: Brexit, finansowanie przez Rosjan inwestycji w nieruchomości Donalda Trumpa czy działalność Marine Le Pen.
Autor bardzo trafnie punktuje przy tym błędy w sposobie myślenia nacjonalistów („narodowców”),wskazując na fakt, że najważniejsze mocarstwa europejskie nie funkcjonowały nigdy w dłuższym okresie czasu jako państwa narodowe. Gdy imperia kolonialne upadły, to wspólnoty europejskie zapewniły im „miękkie lądowanie”. Współczesne nauczanie historii w szkołach bardzo często pomija fakt, że „naród” jest koncepcją stosunkowo nową, XVIII i XIX-wieczną. Warto tu dodać, że początkowo była to koncepcja lewicowa, emancypacyjna.
Dla polskich czytelników szczególnie interesujący może być fragment dotyczący działań Jarosława Kaczyńskiego oraz polityków Prawa i Sprawiedliwości. Timothy Snyder, opisując wpływ katastrofy smoleńskiej czy „afery podsłuchowej” na rzeczywistość polityczną, pokazuje, że doskonale rozumie sytuację w Polsce i potrafi ją uchwycić w całościowym kontekście.
Z pewnością można wskazać znacznie więcej czynników, które doprowadziły do tego, że Polska rozpoczęła wkraczanie na swoją własną „drogę ku niewolności” – jak na przykład znaczącą rolę „godnościowej” retoryki w połączeniu z programami socjalnymi – i opisać ten proces bardziej wyczerpująco. Nie można jednak mówić, by autor dopuścił się jakichkolwiek uproszczeń.
„Droga do niewolności” to, podobnie jak poprzednie pozycje Snydera, dzieło bardzo erudycyjne, bazujące na głębokiej wiedzy historycznej. W książce znajdziemy liczne nawiązania do filozofów i myślicieli, takich jak Hannah Arendt czy Zygmunt Bauman, a także do poezji Czesława Miłosza czy Paula Celana. Przede wszystkim jednak Timothy Snyder uważnie czyta tych, z którymi się nie zgadza. W jednym z rozdziałów bardzo celnie i przewrotnie przytacza cytat z Władimira Putina („Historia dowodzi, że wszystkie dyktatury, wszystkie autorytarne formy rządów przemijają. Nie przemijają tylko ustroje demokratyczne”),wykazując, że Rosja nie wypracowała mechanizmów sukcesji.
Choć trudno mi wyobrazić sobie, by tę książkę z entuzjazmem przyjął wyznawca teorii spiskowych dotyczących katastrofy smoleńskiej czy wyborca Trumpa, to z całą pewnością warto ją przeczytać, gdyż pozwala zrozumieć, w jaki sposób kształtuje się autorytaryzm, zawiera również ważne przestrogi na przyszłość.
Anna Michalska
Oceny
Książka na półkach
- 785
- 224
- 68
- 21
- 20
- 13
- 9
- 6
- 5
- 5
OPINIE i DYSKUSJE
Doskonała i niestety bardzo smutna diagnoza współczesnego świata. Snyder opowiada jak w XXI wieku staczamy się w odmęty nierówności i autokracji. Głównym oskarżonym jest Rosja. To ona wskrzesiła u siebie faszyzm i zaraża nim świat, pragnąc go zdestabilizować. Punktem wyjścia są dwie narracje, dwie filozofie: nieuchronności (którą posługują się głównie kraje kapitalistyczne - "nieuchronny" postęp) oraz wieczności (historia zatacza koło). Od filozofii i wytłumaczenia dlaczego Snyder przechodzi do faktów, pokazując jak Rosja rozpętała III wojnę światową, a Zachód się temu przyglądał i udawał, że nic się nie dzieje. Otrzymujemy kronikę wydarzeń na Ukrainie (do roku 2014),która chyba jako jedyna podjęła walkę z tymi zakusami.. Ostatni - chyba najsmutniejszy rozdział jest o USA. Najsmutniejszy, bo ukazuje, jak w najbardziej demokratycznym kraju na świecie ta demokracja ulega erozji i ciąży coraz bardziej ku oligarchii...
Najgorsze jest to, ze Rosji udało się to (przynajmniej udawało do 2022 roku) to, co sobie zamierzyła: rozwalanie demokracji i sianie niezgody w UE i USA. Bo czym innym był Brexit, wybór Trumpa, czy rosnąca popularność partii nacjonalistycznych w różnych krajach, w tym w Polsce. Ma teraz doskonałe ku temu narzędzie: internet, dający możliwość uprawiania propagandy na szeroką skalę (co pokazuje, że warto czytać książki, a wiedzę czerpać nie tylko z internetu). Śmieszne jest to, jak niektórzy polscy czytelnicy przyznają "tak, tak, Putin jest zły", ale już tego, co się dzieje na naszym własnym podwórku nie widzą, i nie umieją, czy też nie chcą połączyć kropek...
Doskonała i niestety bardzo smutna diagnoza współczesnego świata. Snyder opowiada jak w XXI wieku staczamy się w odmęty nierówności i autokracji. Głównym oskarżonym jest Rosja. To ona wskrzesiła u siebie faszyzm i zaraża nim świat, pragnąc go zdestabilizować. Punktem wyjścia są dwie narracje, dwie filozofie: nieuchronności (którą posługują się głównie kraje kapitalistyczne...
więcej Pokaż mimo toPozycja obowiązkowa.
Pozycja obowiązkowa.
Pokaż mimo toCieszę się, że przeczytałem tę książkę. Dzięki niej lepiej rozumiem znaczenie propagandy rosyjskiej w Polsce i na świecie i jej wpływ także na moje postrzeganie rzeczywistości. Lepiej rozumiem także cel, jaki zbrodniczy reżim Putina ma wobec Ukrainy i państw Europy środkowej. Drobny minus jest taki, że autor czasem powtarza niektóre treści.
Cieszę się, że przeczytałem tę książkę. Dzięki niej lepiej rozumiem znaczenie propagandy rosyjskiej w Polsce i na świecie i jej wpływ także na moje postrzeganie rzeczywistości. Lepiej rozumiem także cel, jaki zbrodniczy reżim Putina ma wobec Ukrainy i państw Europy środkowej. Drobny minus jest taki, że autor czasem powtarza niektóre treści.
Pokaż mimo toTimothy Snyder jest amerykańskim historykiem, profesorem uniwersytetu Yale. W swojej książce opisał momenty w historii współczesnej, w których rządzący dążyli/dążą do upadku demokracji. Poruszył temat ogromnego wpływu Rosji na wiele ważnych wydarzeń w Europie i Ameryce, przedstawiając masę przerażających faktów udowadniających postawione tezy.
Inteligentna, odważna, konkretna, wiele uświadamiająca i pomagająca nam zrozumieć aktualną sytuację na świecie książka, którą polecam każdemu! Nie ma tu zbędnej treści ani mało zrozumiałego bełkotu, są za to dobrze opisane powiązania między Rosją, a Ameryką i Europą. Autor wytłumaczył nam ogromny wpływ Rosji na różne wydarzenia, na przykład brexit Wielkiej Brytanii czy wybór Trumpa na prezydenta, opisał genezę i przebieg inwazji na Ukrainę w 2014 roku, a także przytoczył mnóstwo innych wydarzeń w Europie, którymi sterował Kreml. Zaskakujące i przerażające. Putin chciał za wszelką cenę podporządkować sobie cały świat i stworzył machinę, w której każdy element zdawał się działać wedle życzeń reżimowego władcy, doprowadzając do powolnego, niemal niezauważalnego powstania totalitaryzmu w poszczególnych krajach. Propaganda, manipulacje, a także wojna informacyjna toczona przez Moskwę jest ogromnym problemem na cały świat od lat, a autor świetnie opisał konkretne sytuacje, które to ukazały. Snyder wiele razy zacytował Putina oraz inne osoby z nim powiązane, co pomaga nam w jakiś sposób zrozumieć, o co im chodzi, jakie mają myślenie - po przeczytaniu tej książki aktualna agresja Rosji na Ukrainę oraz towarzysząca jej propaganda wcale nie dziwią. Autor poruszył i wytłumaczył dwie koncepcje - wieczności i niechronności (według mnie jednak ten temat był zbyt wiele razy powielany),historię sukcesji w Rosji, wyjaśnił związki między współczesną, a klasyczną kulturą rosyjską, między amerykańskimi, a ukraińskimi troskami, a także wiele innych. Mnóstwo faktów zostało krótko, zrozumiale opisane, bardzo dobrze wyjaśniają sytuację na świecie. Czego więc mogłabym się przyczepić? Zabrakło mi wspomnienia niektórych ważnych wydarzeń i trochę przeszkadzało częste wrzucanie wszystkich do jednego wora, ALE te wady są zbyt małe w porównaniu z ogromem dzieła, by brać je pod uwagę, jeżeli ktoś zastanawia się, by w ogóle po nie sięgnąć. Moim zdaniem książka jest zdecydowanie warta przeczytania, a nawet powinna być obowiązkowa.
Timothy Snyder jest amerykańskim historykiem, profesorem uniwersytetu Yale. W swojej książce opisał momenty w historii współczesnej, w których rządzący dążyli/dążą do upadku demokracji. Poruszył temat ogromnego wpływu Rosji na wiele ważnych wydarzeń w Europie i Ameryce, przedstawiając masę przerażających faktów udowadniających postawione tezy.
więcej Pokaż mimo toInteligentna, odważna,...
Pozycja obowiązkowa dla chcących poszerzyć swoją wiedzę o historii współczesnej szczególnie pod kątem aktualnych wydarzeń. Bardzo dobrze się czyta, nie ma tu historycznego bełkotu przez który trudno przebrnąć. Poleca osoba, która z historią w szkole była na bakier a już rozgląda się za kolejnymi publikacjami Snydera :)
Pozycja obowiązkowa dla chcących poszerzyć swoją wiedzę o historii współczesnej szczególnie pod kątem aktualnych wydarzeń. Bardzo dobrze się czyta, nie ma tu historycznego bełkotu przez który trudno przebrnąć. Poleca osoba, która z historią w szkole była na bakier a już rozgląda się za kolejnymi publikacjami Snydera :)
Pokaż mimo toOdważna i prawdziwa historia współczesna według Snajdera to się po prostu czyta. Moje klimaty
Odważna i prawdziwa historia współczesna według Snajdera to się po prostu czyta. Moje klimaty
Pokaż mimo toKsiążka , w której można przeczytać o tym, co dzieje się we współczesnym świecie, a na co bardzo często nie zwracamy uwagi.Że wolności nie dostaliśmy na zawsze. Znajdziemy informację jak powoli i praktycznie niezauważalnie zmienia się ustrój w poszczególnych krajach. Z demokracji powoli przechodzi się do totalitaryzmu. Powstaje też władza imperialna, która z czasem wyjdzie z ukrycia, burząc wszystko, do czego dążyła dotąd większość społeczeństw.
Książka , w której można przeczytać o tym, co dzieje się we współczesnym świecie, a na co bardzo często nie zwracamy uwagi.Że wolności nie dostaliśmy na zawsze. Znajdziemy informację jak powoli i praktycznie niezauważalnie zmienia się ustrój w poszczególnych krajach. Z demokracji powoli przechodzi się do totalitaryzmu. Powstaje też władza imperialna, która z czasem wyjdzie...
więcej Pokaż mimo toŚwietne - politologicznie, socjologicznie, historycznie - przedstawienie wątków rosyjskich i działania reżimu putinowskiego, różnie jest z rozdziałem o USA; jako libertarianina trochę mnie dotknęło kolokwialne "wsadzanie do jednego wora." Tak czy inaczej, tutaj też przypomina lub odkrywa karty zapomnianych powiązań, faktów, które okazują się mieć niebagatelne znaczenie. Ważna książka na drugą dekadę XXI wieku.
Świetne - politologicznie, socjologicznie, historycznie - przedstawienie wątków rosyjskich i działania reżimu putinowskiego, różnie jest z rozdziałem o USA; jako libertarianina trochę mnie dotknęło kolokwialne "wsadzanie do jednego wora." Tak czy inaczej, tutaj też przypomina lub odkrywa karty zapomnianych powiązań, faktów, które okazują się mieć niebagatelne znaczenie....
więcej Pokaż mimo toTemat i osoba autora, a także entuzjastyczne oceny w mediach wydawały się gwarancją satysfakcji intelektualnej, ale dołączam do wszystkich, którzy poczuli się zawiedzeni. Do atutów należy analiza propagandowego funkcjonowania reżimu w Rosji putinowskiej, zdecydowane przedstawienie rosyjskiej agresji na Ukrainę i sposobów prowadzenia wojen informacyjnych. Ujmujące jest podkreślenie roli historii, jako metody i wiedzy wyzwalającej wolność człowieka wbrew ideologiom. Szkoda jednak, że historyczna podstawa wywodów w wielu miejscach jest tak zaskakująco płytka, by wspomnieć tylko ograniczenie ideowych uzasadnień putinowskiego imperializmu do Iwana Iljina - a gdzie idea Trzeciego Rzymu, "zbieranie ziem ruskich", panslawizm, rosyjski mistycyzm i komunizm? Słuszna jest też konstatacja, że podstawą zdrowych demokracji musi być prawda, rzetelna informacja, sprawne państwo i społeczeństwo obywatelskie - zespolenie siły instytucji i cnót. To brzmi jak wyznanie republikańskie, ale tak nie jest. Autor jest zaskoczonym i zdezorientowanym, choć uczciwym lewicowym liberałem. Wynikające z tego światopoglądu uproszczenia i stereotypy aż bolą. Przykładem tego ciekawy - ale bezsensownie narzucony na całe wywody jako jedyny i do znudzenia powtarzalny klucz interpretacyjny - koncept dwóch zgubnych kategorii widzenia świata i uprawiania polityki: nieuchronności i wieczności. Gdy mowa o nieuchronności (obok niewyraźnej i mglistej wymówki wobec konceptu neoliberalnego) nasuwa się wszak przede wszystkim krytyka oświeceniowej idei postępu aż po komunizm. Ale atak idzie oczywiście na złą prawicę: nacjonalizm i faszyzm to etykietki rozdawane bez składu i ładu na prawo i lewo - ładne autorskie pojęcie "schizofaszyzmu" mógłby Snyder zatem zastosować też wobec siebie. I na koniec jeszcze dwa moje rozczarowania. Wątek europejski to tylko opłakiwany brexit; analizy kryzysowej ewolucji UE do obecnego stanu nie ma, a chyba nie jest to droga do większej wolności, sprawniejszej demokracji i bardziej rzetelnego systemu komunikacji. Wątek USA to kampania wyborcza Clinton-Trump w jedynie słusznym oświetleniu, tzn. przepraszam, w mroku. Najfatalniejszy jednak w zgromadzonej masie faktów jest brak refleksji nad tym, jakie realne procesy i siły społeczno-gospodarcze i kulturowe oraz interesy geopolityczne tkwią za owymi cyberwojnami, propagandą, szarżami ideologicznymi, do jakich realnych potrzeb i emocji ludzkich się odwołują, jakie rzeczywiste braki eksploatują, że są tak skuteczne i niszczące?
Temat i osoba autora, a także entuzjastyczne oceny w mediach wydawały się gwarancją satysfakcji intelektualnej, ale dołączam do wszystkich, którzy poczuli się zawiedzeni. Do atutów należy analiza propagandowego funkcjonowania reżimu w Rosji putinowskiej, zdecydowane przedstawienie rosyjskiej agresji na Ukrainę i sposobów prowadzenia wojen informacyjnych. Ujmujące jest...
więcej Pokaż mimo toFrancuski filozof Jean Baudrillard w swoim dziele “Symulacje i symulakry” przedstawił koncepcję “pustyni rzeczywistości”. Podchwycili ją twórcy serii “Matrix” i szybko została ona spopularyzowana w popkulturze. Według Baudrillarda otaczają nas nierzeczywiste emocje, zachowania, potrzeby oraz wydarzenia. Jako przykład podał między innymi parki rozrywki typu Disneyland. Bazują one na wyimaginowanych postaciach, światach oraz opowieściach. Jedynie przynależne parkingi oraz znajdujące się na nich samochody są realne. Amerykański historyk i historiozof Timothy Snyder w swoje książce “Droga do niewolności” zwraca uwagę na szeroko zakrojoną akcję dezinformacji oraz mnożące się manipulacje medialne jakich doświadczamy. Jako źródło większości z nich wskazuje on rosyjskie instytucje. Ich działania są zarządzane przez oligarchów związanych z otoczeniem Putina. Snyder stawia tezę iż manipulowanie światową opinią publiczną jest jednym z narzędzi przy pomocy których rosyjskie władze próbują odbudować wpływy oraz zasięg utraconego po rozpadzie ZSRR imperium. Autor dość rzetelnie prześledził historię rosyjskich/radzieckich manipulacji, przemilczeń oraz zmian narracji historycznych. Drobiazgowo zostały opisane przełomowe wydarzenia, które wyniosły Putina do władzy pod koniec 1999 roku oraz moment ponownego wybranie go na prezydenta w 2012 roku. W obu przypadkach (druga wojna czeczeńska, walka z dekadenckim Zachodem, który próbującym zniszczyć Rosję) Putin był przedstawiany jako mąż opatrznościowy, wybawiciel narodu. Snyder pokazuje w jaki sposób oligarchowie przy pomocy rosyjskich służb specjalnych, mediów, agencji marketingowych, internetowych botów oraz cyberataków tworzą sztuczne kryzysy, tuszują fałszowanie wyników wyborów, zwalczają opozycję (oskarżając ją o rzekome związki z homoseksualnym lobby lub żydowskimi mocodawcami),wpływają na wyniki wyborów w USA, bądź wpływają na dezintegrację ukraińskiego państwa.Szczegółowo zostały opisane rosyjskie działania, które doprowadziły do brexitu. Amerykański historyk nie pozostawił suchej nitki na osobie i działalności Donalda Trumpa. Szczegółowo opisuje jego liczne powiązania z rosyjskimi oligarchami oraz podaje konkretne kwoty jakie od nich otrzymał. Jednocześnie oskarża byłego już prezydenta USA o wieloletnią pomoc przy praniu brudnych rosyjskich pieniędzy. Snyder ostro krytykuje również liderów Partii Republikańskiej, którzy wiedzieli o silnych powiązaniach Trumpa z Kremlem, jednak woleli udzielić mu poparcia niż narazić się na ewentualną przegraną w wyścigu wyborczym.
Autor naświetla w jaki sposób Federacja Rosyjska zamieniła się w państwo faszystowskie na bazie koncepcji stworzonych przez filozofa Iwana A. Iljina. Był on przeciwnikiem komunistów i w swoich pismach opisywał przyszłość Rosji po upadku ZSRR. Jego myśl została odpowiednio zaadaptowana do potrzeb rządzących elit. We współczesnej Rosji jego dzieła stały się legitymizacją autorytarnych rządów. Jest on ulubionym pisarzem Putina, który często go cytuje.
Opisany został również współczesny wianuszek faszystowskich działaczy i myślicieli rosyjskich jakimi otacza się rosyjska władza. Snyder ukuł wyrażanie schizofaszyzm. Polega on na tym, iż prawdziwi faszyści nazywają swoich wrogów “faszystami” (Obama, Merkel, UE, ukraiński rząd),obwiniają Żydów za Holokaust oraz traktują II wojnę światową jako argument za dalszym użyciem przemocy. Tego typu myślenie ma swoje sowieckie źródło. W ZSRR każdy wróg był identyfikowany jako “faszysta”. Współczesna kremlowska wykładnia głosi, że “antyrosyski=faszystowski”.
W książce są informacje na temat sponsorowania przez Kreml skrajnie prawicowych partii w całej Europie. Jest również wątek polski. Autor wysuwa tezę, iż Antoni Macierewicz był/jest na usługach Kremla. Snyder wymienia jego liczne rosyjskie kontakty. Również te z wysoko postawionymi pracownikami rosyjskich służb specjalnych. Należy wytknąć amerykańskiemu historykowi, że błędnie powiązał on sankcje UE na nasz kraj z dość niejasną pracą naszych służb wywiadowczych (kwestia sądownictwa w ogóle nie pojawia się w książce).
“Droga do niewolności” to pozycja obowiązkowa pod wieloma względami. Powinien się z nią zapoznać każdy kto interesuje się współczesną Rosją oraz byłym Związkiem Radzieckim. Amerykanistów na pewno zainteresuje szczegółowa analiza procesu jaki wyniósł Trumpa na urząd prezydenta USA. Warto uświadomić sobie, że otaczajaca nas “pustynia rzeczywistości” jest cynicznie kreowana przez konkretną siłę polityczną. Będzie to klucz do krytycznej oceny informacji serwowanych nam na każdym kroku. Jest to również mądra lekcja demokracji dla każdego. Płynie z niej przesłanie, że jednak każdy głos MA ZNACZENIE! Jeżeli w przeszłości głosowaliśmy pod wpływem fake newsów, fałszywej propagandy lub opinii serwowanej nam przez twitterowe boty to możemy naprawić swoje błędy podczas kolejnych wybór. Demokracja nie jest pustym rytuałem utrzymania tyranów przy władzy. Jest ona możliwością zmiany rządu podczas kolejnego głosowania. Jest możliwością zmiany na lepsze.
Francuski filozof Jean Baudrillard w swoim dziele “Symulacje i symulakry” przedstawił koncepcję “pustyni rzeczywistości”. Podchwycili ją twórcy serii “Matrix” i szybko została ona spopularyzowana w popkulturze. Według Baudrillarda otaczają nas nierzeczywiste emocje, zachowania, potrzeby oraz wydarzenia. Jako przykład podał między innymi parki rozrywki typu Disneyland....
więcej Pokaż mimo to