Granica zapomnienia
literatura piękna
370 str.
- Data wydania:
- 2018-02-01
- Data 1. wyd. pol.:
- 2018-02-01
- Liczba stron:
- 370
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788362498307
- Tłumacz:
- Grzegorz Szymczak
- Wydawnictwo:
- Claroscuro
- Kategoria:
- literatura piękna
- Tagi:
- Rosja pamięć kryminał poezja powieść biograficzna
1 nagroda - Data wydania:
- 2018-02-01
- Liczba stron:
- 370
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788362498307
- Tłumacz:
- Grzegorz Szymczak
- Wydawnictwo:
- Claroscuro
- Kategoria:
- literatura piękna
- Tagi:
- Rosja pamięć kryminał poezja powieść biograficzna
Debiut Siergieja Lebiediewa to opowieść o utracie pamięci narodowej i o jej moralnych konsekwencjach dla jednostki. Geolog udaje się na daleką północ Rosji, by odkryć prawdę o tajemniczym przyjacielu rodziny, który uratował mu życie, a którego znał jedynie jako Drugiego Dziadka. Wśród opuszczonych kopalń i rozpadających się baraków dawnych gułagów znajduje świat skazany na wymazanie, świat, gdzie łatwiej ignorować zarówno ofiary, jak i katów, niż zmierzyć się z przeszłością. Częściowo autobiograficzna Granica zapomnienia to poetycka, dynamiczna, bogata w opisy przyrody syberyjska odyseja, będąca krucjatą przeciwko zapomnieniu.
Zadając druzgocący cios ostrą poetycką obrazowością, Lebiediew zajmuje miejsce tuż obok Sołżenicyna i innych wielkich pisarzy, którzy zdecydowali się mówić... Powieść odważna i porażająca.
Kirkus Reviews
Ważna książka o tym, jaka jest dzisiejsza Rosja, z poetyckimi opisami i niezapomnianymi obrazami, które przywołują często z góry skazane na porażkę próby zrozumienia przez Rosjan mrocznej przeszłości ich narodu. Jestem pod ogromnym wrażeniem tego dzieła.
Jack F. Matlock Jr., były ambasador USA w ZSRR
Powieść kluczowa dla zrozumienia dzisiejszej Rosji... Mało w niej sentymentalizmu, choć dużo emocji... Nagradza czytelnika bogactwem niespodzianek.
The Globe and Mail
Granica zapomnienia jest jak powieść kryminalna... Wstrząsająca powieść... Jej prawdziwym tematem jest teraźniejszość Rosji, a nie jej przeszłość.
Words without Borders
Iście dantejska wędrówka... powieść Granica zapomnienia jest niczym lodowa szczelina: zimna i surowa, ale i piękna, zbudowana z wyraźną poetycką wrażliwością, by przeciwstawić się wymazywaniu pamięci.
The Wall Street Journal
Niezwykle mocno i pięknie napisana… Powieść ta „prześladowana” jest przez niepamięć. Lebiediew, pisząc ją, dał przeszłości teraźniejszość i rację bytu.
Judy Dempsey, Carnegie Europe, redaktor naczelny Strategic Europe
Pięknie napisana, hipnotyzująca i wciągająca powieść. Arcydzieło opowiadające o horrorach wciąż nie pogrzebanej sowieckiej przeszłości widzianej oczyma mężczyzny, który uzupełnia luki w swoim na wpół zrozumianym dzieciństwie.
Edward Lucas, publicysta tygodnika The Economist
Siergiej Lebiediew otwiera nowe przestrzenie w literaturze. Jego proza naznaczona jest wielkim darem obserwacji i precyzją w przedstawianiu obrazów.
Der Spiegel
Piękno języka jest prawie nie do zniesienia. Czytelnik rozkoszuje się poetyckim językiem powieści.
Frankfurter Allgemeine Zeitung
Zadziwiająca... genialnie zbudowana fabuła oparta na stopniowym odkrywaniu wspomnień z trudnej przeszłości, tej osobistej i narodowej... uderzająca nierzadko z trudną do zniesienia siłą emocjonalną.
The Times Literary Supplement
Tematem powieści jest przejmujący, zamarznięty krajobraz usiany ludzkimi szczątkami pozostałymi po nieludzkiej epoce. To, co nie pozwala o tym zapomnieć, to wyjątkowa moc języka. Niezapomniana lektura.
Michael Žantovský, były doradca i rzecznik prasowy prezydenta Václava Havla, autor książki Havel: A Life oraz były ambasador Republiki Czeskiej w Stanach Zjednoczonych, Izraelu i Wielkiej Brytanii
Gorąco polecam każdemu, kto poważnie traktuje literaturę czy historię.
Library Journal
Niezwykła książka, która zabiera czytelnika w podróż po opustoszałych terenach na północy Rosji i odkrywa tajemnice związane ze straszliwą spuścizną sowieckich łagrów, ujętych w sugestywnych, poetyckich portretach ludzi i miejsc.
Celestine Bohlen, International New York Times, felietonistka i była moskiewska korespondentka The New York Times
Granica zapomnienia to poetycki monolog, odzwierciedlający ponurą przeszłość narodu rosyjskiego. Sielankowe winiety o spokojnym życiu na daczy szybko zmieniają się w prozatorską wersję Krzyku Edvarda Muncha.
Serguei Oushakine, profesor antropologii oraz języków i literatur słowiańskich na Uniwersytecie Princeton
Obsesyjne rozmyślania nad pamięcią i zapominaniem... Ta wspaniała powieść ma szanse stać się zwierciadłem i budzikiem dla Rosji, ślepej na swoją historię.
Neue Zürcher Zeitung
Kup książkę
Polecane księgarnie
Pozostałe księgarnie
Informacja
Książki autora
Podobne książki
Recenzje oficjalnych recenzentów
Nieistotność
Pewien chłopiec miał przyszywanego dziadka, który umarł, ratując chłopcu życie. Chłopiec zawsze bał się i go nienawidził. Starzec był niewidomy, nikt nie znał jego przeszłości. Wiele lat po śmierci dziadka tamten chłopiec wyruszył w podróż, aby zrozumieć swoją i poznać cudzą przeszłość.
Tak w skrócie przedstawia się fabuła „Granicy zapomnienia”, lecz jej opowiedzenie niewiele mówi o samej książce. Zatem więcej szczegółów: chłopiec urodził się (tak jak autor) na początku lat 80. w Związku Radzieckim. Podróż zaniesie go za koło podbiegunowe, w świat tajgi, tundry, ciemności i bieli. Słowo „zaniesie” nie jest przypadkowe. Narratorem nie kieruje wola podróży, nie on wyznacza jej kierunek, nawet gdy wsiada do pociągu na północ, decyzje zawsze podejmuje kto inny, krajobraz albo siła przedmiotów (i wspomnień) niepozwalających się ominąć. Na rzece łódkę niesie prąd, na lądzie nogi same idą wzdłuż starego nasypu kolejowego.
Ten nasyp to jeden z wielu strasznych, wwiercających się w pamięć obrazów w powieści. Wzniesiony rękoma więźniów radzieckiego łagru, tysięcy ludzi skazanych na powolne konanie z głodu, zimna wskutek katorżniczej pracy. Ludzi, po których nie zostało nic, bo pamięć domaga się świadectw, a tu pozostał co najwyżej właśnie taki, położony nigdzie i prowadzący donikąd, wał ziemi, niedokończona droga do urojonego radzieckiego królestwa Północy, artefakt z innego świata (mniej ludzki, mniej realny niż neolityczne petroglify).
Kusi, by tytułową „granicę zapomnienia” potraktować jakoś dosłownie, jako na przykład koło podbiegunowe, wyraźną linię na mapie, za którą tylko śnieg, letnie błoto, przestrzeń i krajobraz. Gdyby się udało tak interpretować tytuł, całe zło, o jakim opowiada ta podróż, odsunęłoby się gdzieś daleko, w półbaśniową i półrealną krainę, i trochę łatwiej byłoby je znieść.
Niestety to daremna próba. Ta granica jest dużo bardziej nieuchwytna niż jej naturalni znaczeniowi pobratymcy. Tkwi w miastach-potworach, których byt nie dopuszcza pamięci, bo przyniosłaby im zagładę, w latach zniewolenia narodu, który nie nauczył się nazywać zbrodniarzami swoich masowych morderców, w człowieku indywidualnym, pochłoniętym własnym „tu i teraz” i osobistymi iluzjami. O tym właśnie jest książka Liebiediewa – o zapomnieniu absolutnym. Tak doskonałym, że dotyka w równej mierze ofiary co katów.
Ale można opowiedzieć fabułę i tak: Pewien chłopiec miał przyszywanego dziadka. Ten dziadek był winien zbrodni przeciw ludzkości. Choć ani on sam, ani nikt inny nigdy nie nazwał go mordercą. Prawdopodobnie dzięki temu starzec mógł umrzeć, ratując chłopcu życie. Uratowany przez niepamięć chłopiec dorósł i wyruszył w podróż, która jest spłatą długu. Dlatego że pamięć, przeszłość, dobro, zło i my istniejemy w splątani w węzeł i jeśli nie spróbujemy się z niego wydostać, zginiemy zduszeni w jego wnętrzu.
Skomplikuję to jednak jeszcze bardziej i niejako wbrew temu, co napisałam wyżej, zaznaczę, że to wcale nie jest powieść realistyczna. Narrator cytuje w niej w pewnym momencie „Epos o Gilgameszu” i to być może jest najlepsza wskazówka dla przyszłych czytelników. Tak wyglądałaby napisana dziś starożytna epopeja. Mit o zejściu do piekieł i poszukiwaniu źródeł.
To książka napisana niezwykle pięknym językiem. Z bolesną precyzją poezji. Oszałamiającymi metaforami. Okrucieństwem detalu. Z narastająca gęstością tekstu (kiedy słowu „płot" wiernie towarzyszy „drut kolczasty”, w końcu to niewinne, leniwe słowo staje się upiorne). To sprawia, że pod koniec opowieści proste zestawienia jeżą włos na głowie.
„Granicę zapomnienia” Siergieja Liebiediewa wydało wydawnictwo Claroscuro. Jest to pozycja wybitna. Tym razem więc pozwolę sobie zakończyć recenzję małym wyborem cytatów.
Spotkanie w pustce Północy drugiego wędrowca:
Wiedziałem, że to człowiek (...) zwierzę żyje w wymiarze horyzontalnym, w którym rozciągnięte jest jego ciało, a człowiek – to pionowa tyczka; jego ruch zmusza do ruchu wszystko wokół, tworzy przesuwające się osie współrzędnych, podczas gdy bieg zwierzęcia nie wpływa na przestrzeń, pozostawia ją w bezruchu.
Krajobraz:
(...) tam, gdzie pejzaż nie ma w swoim wnętrzu odróżniających cech, koczowanie staje się mentalnie najbardziej trafną zasadą istnienia.
Miasto-potwór i bloki:
(...) ludzie urządzali się w betonowych pudełkach tak, jak potrafili, wyszarpywali jeszcze po trzy-cztery metry powierzchni mieszkaniowej i w tych szopach-balkonach wystających na fasadzie budynku zawierało się żałosne, prawie nielegalne prywatne życie, wszechobecne i niezauważalne jak grzybica (...).
Miasto-potwór i Święto górnika:
(...) w dniu legalnego, a nawet popieranego pijaństwa w ludziach nagle uruchomiała się określona, nagromadzona i jak gdyby zawczasu ustalona skłonność do samodestrukcji; tak jak rozlicza się z życiem nie zdrowy człowiek, lecz beznogi kaleka, który jest już w jednej trzeciej martwy – i musi zabić już tylko dwie trzecie samego siebie (...).
Gorąco zachęcam do lektury.
Agnieszka Ardanowska
15 Popieram
Link do recenzji
641
204
50
Oceny
Dyskusje
Książka na półkach
- 320
- 42
- 35
- 6
- 5
- 5
- 4
- 2
- 2
- 2
Wypożycz z biblioteki
Cytaty
Człowiek bronił się, odgradzał, nie władał tą ziemią, a budki ochrony były architektonicznymi potomkami łagrowych wieżyc; ziemia to była zarażona grzybicą -grzybicą wartownika, i to wszystko...
Rozwiń
Zobacz więcej
Szedłem po nasypie; trudno było mi sobie uzmysłowić, że w tym nasypie nie ma niczego oprócz straconego czasu niewolniczej pracy i setek tysięcy taczek z ziemią. I jeśli była w nasypie jakaś ...
Rozwiń
Zobacz więcej
Tam, gdzie gatunek ludzki jest reprezentowany wyłącznie przez ciebie, powstaje dziwna, niemożliwa w innych miejscach tęsknota: nie tęsknota za ciepłem, za obcowaniem z ludźmi, lecz tęsknota ...
Rozwiń
Zobacz więcej
Opinie [16]
Ta książka nie jest napisana, ona jest namalowana słowem, a powstały obraz jest surowy, ale i piękny.
Pokaż mimo toSergiej Lebiediew "Granica zapomnienia"
więcejSergiej Lebiediew odbył morderczą wyprawę do postłagrowego świata północnej Rosji, zmierzyć się z bolesną historią własnych przodków oraz stanem zbiorowej świadomości tragicznego i haniebnego dziedzictwa bolszewizmu.
To wyraz niezgody na narodową amnezję. Na świat, w którym oprawcy i ofiary pokojowo współistnieją, wypierając z...
100 % Wielkiej Literatury!
więcejWielką rosyjską literaturę znam, cenię i kocham, ale do zeszłego tygodnia miałam wrażenie, że to już skończona epoka, zamknięty zbiór literackich tuzów: Dostojewski, Tołstoj, Bułhakow, Płatonow, Nabokov, Sołżenicyn, Gogol, Czechow…(dopowiedzcie sobie kolejnych dziesięciu gigantów), ich książki czyta się z zapartym tchem, z wypiekami na twarzy, ja...
"Granica zapomnienia" jest jedną z tych książek, do których trzeba dorosnąć. I chociaż Siergiej Lebiediew jest wirtuozem słowa, to jego debiutanckiej opowieści nie czyta się najłatwiej.
więcejGdyby nie podział na sześć rozdziałów, można by uznać, iż całość jest jednym długim opisem życia głównego bohatera (którym jest sam autor). Na próżno szukać będzie nam tutaj jakichkolwiek...
Powieść bardzo ważna w kontekście rosyjskiej tożsamości, napisana piękną niespieszną prozą, która z początku może odrobinę nużyć, za to z biegiem czasu owłada czytelnikiem w sposób niespotykany.
więcejAutor, niczym Jacek Kaczmarski w Epitafium dla Wysockiego wchodzi w piekielne kręgi spod znaku sierpa i młota. I podobnie jak nasz bard, stara się abyśmy nie pozwolili sobie i...
Cały czas byłem na granicy zapomnienia, a nawet kilka razy, jak sądzę, ją przekroczyłem. Nie, to nie była książka dla mnie.
Pokaż mimo toOd bardzo dawna nie siedziałam tak długo nad pustą kartką, na której chciałam napisać o wrażeniach z przeczytanej lektury. Dlaczego? Odwiedź jest banalna. Nie potrafię należycie docenić dzieła autora, jednocześnie mając świadomość, że to co przeczytałam jest bardzo dobrą powieścią, która aż się prosi o peany na jej cześć.
więcejDlatego też po raz pierwszy chyba, na końcu wpisu...
"O szarym postkomunistycznym świecie nie pisze się w ten sposób. W ogóle rzadko pisze się tak o świecie. Tak liryczny sposób pisania charakteryzuje utwory skierowane do wewnątrz – tak, znów wspomnę Virginię Woolf – tymczasem Lebiediew używa go do rozliczenia się ze straszną spuścizną totalitarnego systemu. Pomaga mu (cóż to za małe słowo!) niezwykły talent do wychwytywania...
więcejDługo się zastanawiałem nad tym co mam o tej książce napisać. Równie długo przez tę książkę ”brnąłem” bo to ogólnie nie jest łatwa i lekka literatura. Dotyka trudnych tematów, autobiograficzna historia niełatwej przeszłości własnej i bliskich, napisana naprawdę imponującym językiem w bardzo ciekawym stylu.
więcejPrzyznać muszę, że „Granica zapomnienia” to powieść bardzo dobra i...
Siergiej Lebiediew to rosyjski dziennikarz, poeta i prozaik. Urodzony w 1981 roku w Moskwie jest twórcą trzech powieści, z który debiutancka „Granica zapomnienia” doczekała się szeregu nominacji do najważniejszych nagród w Rosji.
więcejAutor snuje w niej niespieszną opowieść o życiu głównego bohatera podążającego śladami Drugiego Dziadka. Był on dla narratora swoistą zagadką,...