Rozwód w Budzie

Konserwatywne, obudowane wielopokoleniowymi rytuałami społeczeństwo, które prowadzi niekończące się rozmowy o niczym. I nagle, młoda kobieta odchodzi od męża, bo jej małżeństwo jest puste, a ona tak naprawdę kocha innego. Ten inny, to sędzia sądu, który ma dać małżonkom rozwód, i który też wbrew sobie kocha tę kobietę.
Kilka krótkich spotkań i jedna dłuższa rozmowa przed laty, które zmieniły życie czworga ludzi. Oto "Rozwód w Budzie".

Konserwatywne, obudowane wielopokoleniowymi rytuałami społeczeństwo, które prowadzi niekończące się rozmowy o niczym. I nagle, młoda kobieta odchodzi od męża, bo jej małżeństwo jest puste, a ona tak naprawdę kocha innego. Ten inny, to sędzia sądu, który ma dać małżonkom rozwód, i który też wbrew sobie kocha tę kobietę.
Kilka krótkich spotkań i jedna dłuższa rozmowa przed...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Dużo zdrowia, szczęścia, pomyślności – tak kiedyś brzmiały standardowe życzenia składane przeze mnie ludziom wokół. W 2020 roku uzupełniłam je o tzw. spokój wewnętrzny. Dla mnie to spokojny sen, funkcjonowanie bez lęku niewiadomego pochodzenia, który zapowiada jakąś katastrofę. Dla każdego może to być zgoła coś innego. Jedni upatrują go w stabilizacji tożsamej z każdym dniem tak powtarzalnym jak te w Dniu Świstaka, drudzy w szaleńczym pędzie za tym, co nieuchwytne, by tylko być w formie, z przodu kolejki, przed innymi szczurami. Pozostali natomiast… no właśnie – jak to jest u Was?

Sandora Marai po raz pierwszy doświadczyłam, kiedy w moje ręce trafiła jego słynna już powieść „Żar”. Rzecz o męskiej przyjaźni, zniszczonej przez miłosny trójkąt, to pozycja wybitna. Zachęcona opinią, iż jedno z jego wcześniejszych dzieł nazywa się wstępem do wspomnianego arcydzieła, sięgnęłam po to preludium. Tak oto „Rozwód w Budzie” zagościł w moim łóżku i przez kilka nocy był moim przyjacielem. Początek romansu do najprostszych nie należał. Zapomniałam już, że Marai preferuje dłuższą grę wstępną i zanim przyjdzie czas na kwintesencję tej węgierskiej prozy, czeka mnie nieznośne jej wyczekiwanie – piękne, stylistycznie bogate, narracyjnie bezbłędne jednak dla tych niecierpliwych nieco nużące. Sympatycy Sandora wiedzą jednak, że uczta będzie przednia, więc warto spokojnie dać się do niej doprowadzić. Do literatury pięknej przez wielkie P!

Marai to genialny obserwator, który od swojego czytelnika również tego samego wymaga. Każde zdanie, z pozoru będące wtrąceniem, to kolejna cegła misternie budowanej wieży złożonej z życiowych pytań, dylematów, wątpliwości, niepowodzeń, lęków… Bohaterowie powieści stanowią lustrzane odbicie zmian społeczno-politycznych ówczesnych Wegier, gdzie na pierwszy plan wysuwa się ludzki dramat. Pod wątpliwość poddane zostają klasycznie pojmowane szczęście, stabilizacja, rodzina, kariera, miłość. Na pierwszy plan wysuwa się niepokój, lęk oraz wewnętrzny głos, który dotychczas był przez człowieka zagłuszany. Nadchodzi przebudzenie. Sędzia, którego życie było do szpiku kości przewidywalne, pozbawione trosk, schematyczne, a tym samym w jego oczach szczęśliwe, w przeciągu kilku godzin diametralnie się zmienia. To miała być rozprawa jak każda inna, prosta sprawa – orzekasz rozwód lub nie. Była jednak pewne drobna i dla obcych niezauważalna różnica – tym razem sędzia znał parę, o losie której miał zadecydować. Przyjaciel ze szkolnych lat i kobieta, którą raptem kilka razy w życiu spotkał. Akta tej sprawy podważyły jego wewnętrzny spokój. Tajemnica, którą w sobie skrywał, zapukała do jego drzwi, zażądała atencji.
„Rozwód w Budzie” to doskonała proza psychologiczna. Na światło dzienne wyciąga uczucia, które wpływają na nasze wybory. Pokazuje pustkę jaką stabilne, pozbawione ryzyka życie może w człowieku wywołać. Wali w pysk, jeńców nie bierze – wszyscy jesteśmy ubodzy, tylko każdy z nas inaczej. Bezsensowne rozpacze pojmujemy dopiero po fakcie. Wszyscy jesteśmy samotni, tylko każdy w odmienny sposób. Każdy zostaje sam na sam ze swoim losem i być może nikomu nie można pomóc? Być może właśnie owego cierpienia ludzkość potrzebuje? Nie ma większej tajemnicy nad tę, która stanowi sens życia człowieka – „objawy da się wyleczyć, na ból głowy można przepisać proszki, ale do tego, od czego boli głowa, lekarz nie może się przybliżyć”.

Naprzeciwko siebie, w rozmowie pod osłoną nocy stają sędzia i lekarz. W tle kluczowe pytanie – czy i na ile są w stanie udźwignąć ciężar narzucony im przez czasy, w których przyszło im żyć…

Ciekawostki:

_ Sandor Marai był pierwszym autorem tłumaczącym dzieła Kafki oraz publikującym teksty krytyczne na temat jego dorobku literackiego. Pracował w Radiu Wolna Europa. Bardzo ciężko przeżył śmierć żony, która w styczniu 1986 roku zmarła na raka gardła. Kilkanaście miesięcy po niej zmarł w Budapeszcie jego brat Geza, a w kwietniu 1987 roku w wieku 47 lat jego przybrany syn Janos.22 lutego 1989 w San Diego Marai popełnił samobójstwo, odbierając sobie życie strzałem z pistoletu. Pośmiertnie otrzymał najwyższą węgierską nagrodę w dziedzinie kultury i sztuki – Nagrodę Kossutha. Od 1943 roku, aż do śmierci prowadził Dziennik, który stanowi ważną część jego spuścizny intelektualnej oraz literackiej.

Dużo zdrowia, szczęścia, pomyślności – tak kiedyś brzmiały standardowe życzenia składane przeze mnie ludziom wokół. W 2020 roku uzupełniłam je o tzw. spokój wewnętrzny. Dla mnie to spokojny sen, funkcjonowanie bez lęku niewiadomego pochodzenia, który zapowiada jakąś katastrofę. Dla każdego może to być zgoła coś innego. Jedni upatrują go w stabilizacji tożsamej z każdym...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Interesujący główny bohater, ale sposób prowadzenia narracji.. oh..wynudził mnie prze!strasznie. Nieprzeciętny język, rozbudowane opisy, ale niestety mam wrażenie, że właśnie tych opisów, wątków pobocznych jest więcej niż samej powieści.

Interesujący główny bohater, ale sposób prowadzenia narracji.. oh..wynudził mnie prze!strasznie. Nieprzeciętny język, rozbudowane opisy, ale niestety mam wrażenie, że właśnie tych opisów, wątków pobocznych jest więcej niż samej powieści.

Pokaż mimo to

Tym razem nie. Nie zachwyciło. Nie zaiskrzyło. Nie pochłonęło. Oczywiście doceniam piękno i precyzję języka, wnikliwość i różnicowanie odcieni uczuć i przeżyć, fantastycznie przedstawioną psychologię postaci, analizę problemu, ale: nie. Dużo słów, dla mnie niepotrzebnych. Dużo wprowadzeń, dla mnie nierozwiniętych. Ale najgorsze dla mojego odbioru i oceny „Rozwodu w Budzie” okazało się coś topornego? męczącego? w konstrukcji wielu zdań, w brzmieniu słów, w braku tego czegoś, czym zwykle zachwycał mnie Márai. Zbyt mało Máraiego w Máraim?

W wielu opracowaniach dotyczących twórczości Máraiego "Rozwód w Budzie" wymienia się jednym tchem z "Żarem". Że wprowadzenie i rozwinięcie, że tematyka, że uniwersalizm, że przegadana noc i dwóch mężczyzn... "Żar" jest dla mnie arcydziełem, "Rozwód w Budzie", no cóż, wprawką do arcydzieła?

Doceniam i skłonna jestem twierdzić, bardziej chyba z uwielbienia dla autora, niż z przekonania o wartości tej pozycji, że to książka dobra. Niestety: nie dla mnie. Nie rozumiałam, nie przeżywałam. Bladym echem rozmyślania i przeżycia bohaterów odbiły się od wspomnienia pytań, wątpliwości i refleksji pochłaniających moje nastoletnie godziny. Kolejne akapity kusiły, by książkę odłożyć i wziąć do ręki coś bardziej ekscytującego…

Tym razem nie. Nie zachwyciło. Nie zaiskrzyło. Nie pochłonęło. Oczywiście doceniam piękno i precyzję języka, wnikliwość i różnicowanie odcieni uczuć i przeżyć, fantastycznie przedstawioną psychologię postaci, analizę problemu, ale: nie. Dużo słów, dla mnie niepotrzebnych. Dużo wprowadzeń, dla mnie nierozwiniętych. Ale najgorsze dla mojego odbioru i oceny „Rozwodu w Budzie”...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Bohaterem Sandora Maraia jest człowiek, którego los został już niejako zaprogramowany zanim się jeszcze urodził, nawet zanim jeszcze został poczęty. Ludzi takich jest szalenie dużo i to w każdej epoce. Kristof urodził się w rodzinie sędziowskiej, jego ojciec, dziad, pradziad i jeszcze wcześniejsi przodkowie aż od czasów Andegawenów mieszkali w Budzie i byli sędziami, każdy z nich oczywiście się ożenił i miał dzieci. Żona każdego z nich musiała oczywiście pochodzić z rodziny o określonym statusie majątkowym i społecznym. Nie do pomyślenia było, aby ktoś wyłamał się z tego schematu. Dziecko było wtłaczane w społeczeństwo na zasadach takich, jak chciała rodzina i otoczenie. Wszystko było przewidywalne i pozbawione ryzyka, ale dające za to mocną stabilizację, uwolnienie od trosk materialnych i akceptację, a nawet i szacunek otoczenia. Pisarz przygląda się więc mocno i przenikliwie Kristofowi, który żyje właśnie w taki sposób i usiłuje odpowiedzieć na pytanie, czy taki sposób na życie daje szczęście i spełnienie.
Niemal od początku czytelnik wie, że "Kristof długo słyszał ten głos. Aż w końcu ów głos zamarł, w jego miejsce zaś wdarła się głuchota, przyjemna głuchota. Długo tak żył, pracował, istniał w rodzinie, na swoim urzędzie, sądził i ustalał, a tymczasem wiedział, że "się broni", że jakiś głos w głuchym mroku, gdzieś tam, nakazuje co innego... Taki stan przypomina brzask, półsen tuż przed momentem przebudzenia".
całość
https://powrot-do-krainy-ksiazki.blogspot.com/2020/06/sandor-marai-rozwod-w-budzie.html

Bohaterem Sandora Maraia jest człowiek, którego los został już niejako zaprogramowany zanim się jeszcze urodził, nawet zanim jeszcze został poczęty. Ludzi takich jest szalenie dużo i to w każdej epoce. Kristof urodził się w rodzinie sędziowskiej, jego ojciec, dziad, pradziad i jeszcze wcześniejsi przodkowie aż od czasów Andegawenów mieszkali w Budzie i byli sędziami, każdy...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Wybitna powieść. Podobnie jak "Żar". Literatura piękna przez wielkie "L". Świetna psychologia postaci (mistrzowska eksploracja myśli i emocji), znakomicie nakreślona panorama społeczna oraz - jak zawsze u Máraiego - czujna i mądra diagnoza przemian w sferze mentalnej i cywilizacyjnej. Na pierwszym planie ludzki, bardzo osobisty dramat. Mnie ta powieść zachwyciła.

Wybitna powieść. Podobnie jak "Żar". Literatura piękna przez wielkie "L". Świetna psychologia postaci (mistrzowska eksploracja myśli i emocji), znakomicie nakreślona panorama społeczna oraz - jak zawsze u Máraiego - czujna i mądra diagnoza przemian w sferze mentalnej i cywilizacyjnej. Na pierwszym planie ludzki, bardzo osobisty dramat. Mnie ta powieść...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Książka przedstawia historię sędziego, który toczy ze swoim szkolnym kolegą rozmowę-grę, której ceną jest wiedza o tym, kiedy naprawdę rozpoczynam się miłość i czym ona w rzeczywistości jest. Emocjonująca rozprawa o uczuciach, które wpływają na ludzkie wybory.

Książka przedstawia historię sędziego, który toczy ze swoim szkolnym kolegą rozmowę-grę, której ceną jest wiedza o tym, kiedy naprawdę rozpoczynam się miłość i czym ona w rzeczywistości jest. Emocjonująca rozprawa o uczuciach, które wpływają na ludzkie wybory.

Pokaż mimo to

Bardzo ciekawa, analityczna, psychologiczna. Szczególnie interesująca ta część gdy zaczyna się opowieść lekarza, zdania o momencie
życia, gdy poczucie szczęśliwości, stabilizacji zamienia się w pustkę.

Bardzo ciekawa, analityczna, psychologiczna. Szczególnie interesująca ta część gdy zaczyna się opowieść lekarza, zdania o momencie
życia, gdy poczucie szczęśliwości, stabilizacji zamienia się w pustkę.

Pokaż mimo to

Książka jak dla mnie o niczym

Książka jak dla mnie o niczym

Pokaż mimo to

Sandor Marai znów mnie uwiódł narracją i konstrukcją swojej powieści.
Polecam wszystkim, dla których literatura to nie tytko rozrywka, ale uczta. Dla tych, którzy lubią się "nurzać" w konstrukcji zdań, słowach i "smakować" zwyczajność w opowiadaniu.

Sandor Marai znów mnie uwiódł narracją i konstrukcją swojej powieści.
Polecam wszystkim, dla których literatura to nie tytko rozrywka, ale uczta. Dla tych, którzy lubią się "nurzać" w konstrukcji zdań, słowach i "smakować" zwyczajność w opowiadaniu.

Pokaż mimo to