Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Viktor Vischl vel Avigdor Dagan uważał podobno "Pieśń koguta" za swoją najlepszą książkę. Nie potrafię się do tego odnieść, nie znając - póki co - innych prac tego autora. Jeśli natomiast miałbym tu podejrzewać jakąś kwintesencję, to tylko w odniesieniu do fuzji dwóch przeciwstawnych nurtów kulturowych i dwóch sposobów pisania: baśniowo-mistycznego i anegdociarsko-realistycznego. Pierwszy ma źródło w około-kabalistycznej spuściźnie żydowskiej, drugi - w skądinąd nam znanej czeskiej swojskości. Autor ze zrozumiałych względów reprezentował oba nurty. Ale moim skromnym zdaniem to połączenie – aczkolwiek zręcznie podane w "Pieśni koguta" - nie wypada do końca przekonująco jako całość. Bajkowo-dydaktyczna otoczka trochę nie pasuje do groteskowej czeskiej lekkości, gdzie nie ma miejsca na pouczenia, a życiowe mądrości gdzieś między wierszami wypływają automatycznie i nienachalnie. Kogucia mądrość mnie urzekła, ale narzucający się symbolizm już niekoniecznie. Pod koniec zrobiło się trochę naiwnie, a język literacki nie udźwignął dylematów przemijania w obliczu miłości świata. Może zabrakło tu gadulstwa na miarę Hrabala czy Oty Pavela, gadulstwa pozornie pospolitego, ale z jakąż lekkością i bez pretensji oddającego najgłębsze prawdy. Dlatego uważam, że gdyby szala przechyliła się z mistycyzmu na stronę czeskiej anegdoty, książka by zyskała.