Białe zwierzęta są bardzo często głuche

Świetna książka, świetne tłumaczenie, świetna okładka!

Świetna książka, świetne tłumaczenie, świetna okładka!

Pokaż mimo to

Wiecie jak, to jest, gdy człowiek przeczyta dobrą recenzję, czy to książki, czy to filmu i uznaję, że to musi być ciekawa pozycja? I gdy kupi tą rzecz, w celu zapoznania się z tym dziełem, przeczyta te wszystkie rozpływające się blurby? A gdyż, w końcu zaczniecie go czytać/oglądać, już wiesz, że to będzie niewypał i czujesz, jak powoli osuwasz się w dolinę rozpaczy?

Wiecie! Każdy książkoholik, filmoholik zna to uczucie, więc liczę, że w pełni mnie teraz rozumiecie.



Na początku zaznaczę, że to nie jest zła książka, to jest przyjemny zbiór opowiadań, z których trzy są całkiem niezłe. Jest to pozycja przeciętna i nie jest w tym nic złego, ale po pisarce, określanej mianem najciekawszej współczesnej czeskiej pisarce, spodziewałam się czegoś więcej.



W zeszłym roku recenzowałam tu inną czeską książkę "Młyn do mumii" Petra Stancika, która nie jest również książką bez wad. Jest to pozycja o dość rozrywkowym charakterze, ale Stancikowi udało się to, co nie udało się Myskovej. "Młyn do mumii" miał klimat, taki charakterystyczny czeski klimat. Co ważne był napisany w bardzo ładny, bogaty sposób. "Białe zwierzęta są bardzo często głuche" są natomiast napisane prosto, a nawet prostacko. Czytając, brakowało mi tej estetyki, co w połączeniu z zupełnie nijakim klimatem opowiadań i ich treścią sprawiało, że tą króciutką książkę czytałam tydzień, bo paru stronach byłam już zmęczona.



Pomijając, jednak estetykę pisarską Myskovej, żeby nie wyszło, że jestem snobem, dla którego książką bez elaboratów na temat piękna jakiegoś stolika, jest z góry pozycją bezwartościową. Skupmy się, więc na tym co w książce najważniejsze, czyli na treści.

"Białe zwierzęta są bardzo często głuche" opowiadają o zwykłych ludziach i ich podejściu do innych ludzi, świata, które jest determinowane przez ich fatalistyczną, czy chorobliwe miejscami stoicką osobowość, potęgowaną przez kompleksy i brak pewności siebie.



Na pierwszy rzut oka, brzmi ciekawie. Myskova, jednak w swoich opowiadań, mówi nam prawie i wyłącznie o banałach. Na dowód mych słów, mogę podać jedno z lepszych opowiadań w tej książce, czyli "Zapach domu", o ile się nie mylę. Jest to opowiadanie, które w skrócie pokazuje nam pewną toksyczność, jaka często panuje "w przeciętnych rodzinach",ale przede wszystkim ukazuje, nam okrucieństwo ludzi wobec zwierząt, i to, że jeżeli ktoś nie szanuje zwierząt, równie często nie szanuje ludzkiego życia. Jedno z najlepszych opowiadań w tym zbiorze mówi nam o tym, o czym pisano już w XIX wieku, czego sztandarowym przykładem jest "Katedra Marii Panny w Paryżu" Victora Hugo. Hugo w znacznie ciekawszy sposób i znacznie lepiej napisany ukazał nam to, jak bardzo ludzi, przywiązani do swojej powierzchniowości, okazują okrucieństwo tym, których uważają za gorszych od siebie.

U Myskovej jest tak samo, pies jest stary, pies przeszkadza, psa trzeba się pozbyć. Żadnej nowej myśli, formy, a do tego to ,co najciekawsze w tym opowiadaniu, zostało nam wyłożone łopatą, abyśmy się przypadkiem nie zapomnieli domyśleć.



"Białe zwierzęta są bardzo często głuche" mamy jeden bardziej pomysłowy wątek. Jest to wątek scalający ze sobą wszystkie opowiadania, czyli biały jeleń z oponą na głową, która jakoś się tam dostała, a ten nic z nią nie zrobił i z nią umarł. Tym właśnie białym jeleniem jest każdy główny bohater opowiadań Myskovej. Są to osoby, które w żaden sposób nie potrafią zmienić swojego życia. Przyjmują to, co los im da, prawie nie protestując. Możemy to zinterpretować różnie, ale myślę, że do najciekawszych wniosków możemy dojść, patrząc na te opowiadania w kontekście ostatniego, zaledwie dwustronicowego.

Tylko dlatego białego jelenia z oponą na głowie, mogę powiedzieć, że warto się z opowiadaniami Myskovej zapoznać. Nie spodziewając się oczywiście zbyt dużo.

Wiecie jak, to jest, gdy człowiek przeczyta dobrą recenzję, czy to książki, czy to filmu i uznaję, że to musi być ciekawa pozycja? I gdy kupi tą rzecz, w celu zapoznania się z tym dziełem, przeczyta te wszystkie rozpływające się blurby? A gdyż, w końcu zaczniecie go czytać/oglądać, już wiesz, że to będzie niewypał i czujesz, jak powoli osuwasz się w dolinę rozpaczy?...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Zbiór jedenastu tragikomicznych opowiadań skupiający się na relacjach damsko- męskich. Na braku: pewności siebie, umiejętności kochania innych, wzajemnego porozumienia i akceptacji- nie tylko w związku, ale i w rodzinie. Koncentracja na formie, detalu, a nie treści dodaje narracji niezwykłej lekkości. Skłonność do absurdu potęgowana nieustannym poczuciem niepokoju sprawia, że lektura większości historii ściska w gardle.
Opowiadania są jednak bardzo nierówne. Jedne zachwycają, inne ulatniają się w zapomnieniu chwilę po zamknięciu książki. Natomiast dla tych kilku, które na długo zostaną w pamięci, warto sięgnąć po ten tytuł. Duży plus za ciekawe motywy zwierzęce.
Polecam miłośnikom krótkich, niebanalnych form.
4,5/6

Małgorzata Sierocińska

Zbiór jedenastu tragikomicznych opowiadań skupiający się na relacjach damsko- męskich. Na braku: pewności siebie, umiejętności kochania innych, wzajemnego porozumienia i akceptacji- nie tylko w związku, ale i w rodzinie. Koncentracja na formie, detalu, a nie treści dodaje narracji niezwykłej lekkości. Skłonność do absurdu potęgowana nieustannym poczuciem niepokoju sprawia,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Całość zbiorku niestety nie zachwyca (mi podobały się trzy opowiadania), a charakter niezwykłości zdarzeń, z jakimi muszą się zmierzyć bohaterowie opowiadań, nie jest zwykle ani intrygujący, ani specjalnie innowacyjny. Myšková niestety zbyt często nie była w stanie przekonać mnie do opowiadanych przez siebie historii i częściej mnie one nużyły, niż zachwycały. Cała recenzja tu: https://jedenakapit.blogspot.com/2018/11/biale-zwierzeta-sa-bardzo-czesto-gluche.html

Całość zbiorku niestety nie zachwyca (mi podobały się trzy opowiadania), a charakter niezwykłości zdarzeń, z jakimi muszą się zmierzyć bohaterowie opowiadań, nie jest zwykle ani intrygujący, ani specjalnie innowacyjny. Myšková niestety zbyt często nie była w stanie przekonać mnie do opowiadanych przez siebie historii i częściej mnie one nużyły, niż zachwycały. Cała recenzja...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Cykl neurotycznych, egzystencjalnych uwięzień i zapętleń w prywatnych obsesjach boleśnie wypełniających codzienność. Myskova skacze po tematach jak zwinna żabka, splata tysiące wątków i zamiast ujarzmiać rzeczywistość tylko ją rozpędza tworząc swoistą magmę dnia powszedniego.

Cykl neurotycznych, egzystencjalnych uwięzień i zapętleń w prywatnych obsesjach boleśnie wypełniających codzienność. Myskova skacze po tematach jak zwinna żabka, splata tysiące wątków i zamiast ujarzmiać rzeczywistość tylko ją rozpędza tworząc swoistą magmę dnia powszedniego.

Pokaż mimo to

"Miałam być psem-powiedziała podczas głaskania.- Ale przez pomyłkę jestem kobietą. I znowu byli smutni, smutni, że jest suką."

Chwilami cudownie, po czesku, aburdalna. Bohaterowie drażnią, czasami aż do granic wytrzymałości. Takie zadanie wymyśliła dla nich autorka.

Niektóre opowiadania były, w moim odczuciu, za bardzo przeciągnięte a przez to nierówne i trochę męczace.

"Miałam być psem-powiedziała podczas głaskania.- Ale przez pomyłkę jestem kobietą. I znowu byli smutni, smutni, że jest suką."

Chwilami cudownie, po czesku, aburdalna. Bohaterowie drażnią, czasami aż do granic wytrzymałości. Takie zadanie wymyśliła dla nich autorka.

Niektóre opowiadania były, w moim odczuciu, za bardzo przeciągnięte a przez to nierówne i trochę...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Opowiadania bizarne, niezwykłe i całkowicie nieprzewidywalne. Pomysły wręcz ze świata najlepszych zmyślaczy takich jak Vonnegut, Keret itp. A to wszystko napisała młoda czeska autorka. Smakowita czeskość, nie tylko dla bohemistów! :)

Polecam wszystko z czeskiej serii Dowodów na Istnienie. Mniam!

Opowiadania bizarne, niezwykłe i całkowicie nieprzewidywalne. Pomysły wręcz ze świata najlepszych zmyślaczy takich jak Vonnegut, Keret itp. A to wszystko napisała młoda czeska autorka. Smakowita czeskość, nie tylko dla bohemistów! :)

Polecam wszystko z czeskiej serii Dowodów na Istnienie. Mniam!

Pokaż mimo to

Bardzo ciekawe opowiadania.

Bardzo ciekawe opowiadania.

Pokaż mimo to

FATALIZM, CZYLI NIEZŁOMNOŚĆ NIEODWRACALNEGO

Zdarzają się książki, które intrygują czytelnika już w pierwszym, incydentalnym zetknięciu, już przy pomocy samego tytułu. „Białe zwierzęta są bardzo często głuche” mocno zaznaczają swoją przynależność do tej grupy dzieł literackich. Pod intrygującym tytułem i niezwykłą okładką kryje się zbiór jedenastu opowiadań Ivany Myškovej (ur. 1981) – jeśli wierzyć notce redakcyjnej, jednej z najciekawszych czeskich pisarek młodego pokolenia. Książki wydawane przez wydawnictwo Dowody na Istnienie, a w szczególności te wchodzące w skład serii prowadzonej przez Mariusza Szczygła, są gwarantem literatury najwyższej próby.

Głównym bohaterem opowiadań Myškovej jest według mnie fatalizm, jakaś „niezłomność nieodwracalnego”. Prozę tę zaludniają postaci, które utraciły kontrolę nad własnym życiem, zostały jego więźniami – i to wyłącznie z własnej winy. Wiele mówiącą metaforą jest występujący w tytułowym opowiadaniu biały jeleń, który włożył głowę w starą oponę, którą utknęła na jego szyi, a ponieważ nie potrafił jej zdjąć, pozostała ona z nim aż do śmierci. Fatalizm u czeskiej pisarki przybiera dziwną, zdegenerowaną formę, bo częściowo skrzyżowaną z jakimś rodzajem marazmu, niemożności zrobienia kroku. Zupełnie jak w zamykającym zbiór opowiadaniu „Długa czerwona nić” – gdzie widzimy młodą hrabiankę, haftującą zbyt długą nicią. Za każdym razem, gdy igła przebija się przez materiał, asystująca jej pokojówka musi biec wraz z igłą i nitką do drugiej komnaty, a następnie, biegiem, wrócić. A przecież wystarczałoby skrócić nitkę. Co ważne, zarówno arystokratka, jak i służąca zdają sobie z tego doskonale sprawę, ale nie robią nic, by ułatwić sobie życie.

Takie właśnie indywidua są bohaterami opowiadań czeskiej pisarki – pielęgnują „nieskończoność każdego osobistego kosmosu” i nie robią nic, by otwartymi na oścież drzwiami wyjść z matni, do której dobrowolnie się dostali. Można by z łatwością zrzucić to na karb zbytnio wybujałej wyobraźni autorki, albo podkreślić dokręconą do granic śrubę absurdu, najłatwiej zaś byłoby uznać bohaterów Myškovej za wariatów, pomyleńców i w ogóle najgorszy sort człowieka. Ale to nie takie proste – bo ileż uniwersalnej prawdy pisarka pomieściła w tych pozornie groteskowych życiorysach! Sama zresztą tak powiedziała o swojej książce w rozmowie z Mariuszem Szczygłem: „Przecież nie piszę o wariatach! Wobec wariata trudno być empatycznym, dlatego że jego przeżywanie jest nam w większości niedostępne. Może w swoim pragmatyzmie tak upraszczamy świat, że czyjąś większą wrażliwość zbyt łatwo nazywamy szaleństwem? (…) Szaleńcy (…) swojego szaleństwa nie analizują, a moi bohaterowie są wręcz uzależnieni od refleksji na własny temat”. Zatem, wygląda na to, że nie zawsze należy upraszczać, dokładnie odwrotnie niż twierdził Georges Perec w swoim słynnym dziele. Oczywiście, są to opowiadania naznaczone dużą dozą groteski, ale jednocześnie mocno zakorzenione w naszej codziennej rzeczywistości, dzięki czemu bardzo zyskują na uniwersalności. Ponad wszelką wątpliwość Ivana Myšková udowadnia, że nie trzeba wymyślać fantastycznych, onirycznych i ciemnych światów, by oddać absurd egzystencji.

Każde z opowiadań Ivany Myškovej rozpoczyna się cytatem z klasyki europejskiej literatury, co daje czytelnikowi pojęcie na temat tego, jakie są inspiracje pisarki i określa jej postawę wobec rzeczywistości. Myškova cytuje „Bakakaj” Gombrowicza, „Idiotę” Dostojewskiego, „Podróż do kresu nocy” Céline'a, „Mróz” Bernharda, „Śmierć w Wenecji” Manna, „Człowieka bez właściwości” Musila i „W poszukiwaniu straconego czasu” Prousta. A także samą siebie – przypomina mi się w tym kontekście, jak Boris Vian w swojej powieści „Jesień w Pekinie” opatrzył jeden z rozdziałów mottem z własnych „myśli dotąd niepublikowanych”: „Tylko od czasu do czasu wtrącę taki dzyndz-michałek, bo to się robi cholernie nudne”. Myškova jednak, co widać również po specyficznym doborze inspiracji, jest podobnie, jak Vian, daleka od optymizmu, jeśli chodzi o charakter przyrodzonej człowiekowi natury. Tu bardzo mocno przemawia zwłaszcza opowiadanie pod tytułem „Zapach domu”.

Za najwybitniejszy utwór zbioru uważam natomiast opowiadanie tytułowe, które zaczyna się niczym jeden z horrorów kolejowych Stefana Grabińskiego, jednak wraz z biegiem akcji okazuje się przejmującą opowieścią o tęsknocie za bliskością. Bohaterka zdobywa się na odwagę, by wreszcie zadać swojemu ojcu pytania, na które od dawna poszukiwała odpowiedzi. Jest to utwór inny od pozostałych dziesięciu, ponieważ można domniemywać, że jego bohaterka, w przeciwieństwie do innych postaci, wykonała jakiś krok naprzód, odniosła jakieś drobne, może nieważkie, może tymczasowe, ale jednak zwycięstwo.

Powiedzmy, że „Białe zwierzęta są bardzo często głuche”, to czeska odpowiedź na „Opowiadania bizarne” Olgi Tokarczuk. Oczywiście są to rozważania teoretyczne, bo „Białe zwierzęta…” ukazały się w 2017 roku, zbiegiem okoliczności czytelnik polski otrzymuje przekład utworu w tym samym roku, co opowiadania Tokarczuk. Myślę jednak, że oklaski należą się wydawcy, który pokazał, że w literaturze czeskiej istnieje nowy, młody głos, który powinien współbrzmieć z głosem „świętych starców” i wielkich klasyków, jak Hrabal, Kundera, czy Hašek. „Białe zwierzęta są bardzo często głuche” to krzywe zwierciadło, w którym warto się przejrzeć po to właśnie, by móc pewne rzeczy w sobie wyprostować. Opowiadania Ivany Myškovej, choć nieidealne, przypominają, trawestując słowa narratora z „Zewu galasów” – „żelatynowego misia wielkości pięcioletniego dziecka o równie pięknej lazurowej barwie, w którym można sobie wygryzać własne korytarze”.

FATALIZM, CZYLI NIEZŁOMNOŚĆ NIEODWRACALNEGO

Zdarzają się książki, które intrygują czytelnika już w pierwszym, incydentalnym zetknięciu, już przy pomocy samego tytułu. „Białe zwierzęta są bardzo często głuche” mocno zaznaczają swoją przynależność do tej grupy dzieł literackich. Pod intrygującym tytułem i niezwykłą okładką kryje się zbiór jedenastu opowiadań Ivany Myškovej...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Wygląda na to, że każdy z nas ma w sobie coś z pewnego białego zwierzęcia. Kolejny klejnocik od Dowodów na Istnienie - i może to trochę obrazoburcze, ale zawartość dorównuje okładce ;)

Wygląda na to, że każdy z nas ma w sobie coś z pewnego białego zwierzęcia. Kolejny klejnocik od Dowodów na Istnienie - i może to trochę obrazoburcze, ale zawartość dorównuje okładce ;)

Pokaż mimo to