bardzo dobra, erudycyjna książka. Pisał ją zawodowiec z warsztatem, nie dziennikarz-amator w typie ojciec-syn Stasińscy, więc jest dyscyplina, krytyka źródeł, odróżnianie spraw ważnych od nieważnych.

Nie ma się specjalnie czego czepić. Ja bym ewentualnie wskazał na dwie sprawy:

* brak osobnego potraktowania "czarnej legendy". Polska zawsze była w strefie wpływów francuskich, ale z drugiej strony rodzima tradycja katolicka była hamulcem dla propagacji angielsko-holenderskiej propagandy. Co z tego wyszło? Jak to się mieliło w praktyce? Jaka była droga od całkiem przyzwoitego hasła o Hiszpanii w encyklopedii Chmielowskiego (1745) do typowej francusko-encyklopedystycznej kalki Krasickiego w "Mikołaju Doświadczyńskim" (1775)?
* rzecz jest doprowadzona do schyłku XX wieku. A przecież dopiero potem się zaczęło! To po prostu fascynujące, jak postępowy sanhedryn, który na fali walki z lustracją ogłosił hiszpański model "bez rozgrzebywania przeszłości" jako wzorcowy, kiedy tylko zebrał wiatr w żagle zawrócił o 180 stopni i śpiewa hymny na rzecz Prawa o Pamięci Historycznej i innych totalitarnych bzdur z tej samej mańki. Tu jest dopiero pole do analiz, może autor wyda jakiś aneks albo kolejną edycję.

Polecam wszystkim, którzy interesują się Hiszpanią, zwłaszcza z polskiej perspektywy.

bardzo dobra, erudycyjna książka. Pisał ją zawodowiec z warsztatem, nie dziennikarz-amator w typie ojciec-syn Stasińscy, więc jest dyscyplina, krytyka źródeł, odróżnianie spraw ważnych od nieważnych.

Nie ma się specjalnie czego czepić. Ja bym ewentualnie wskazał na dwie sprawy:

* brak osobnego potraktowania "czarnej legendy". Polska zawsze była w strefie wpływów...

Okładka zdawała się sugerować, że to będzie lekka lektura ale okazało się, że było zupełnie inaczej. Jest to filozoficzno-naukowy esej mówiący o tym, jak Polacy odbierają Hiszpanię i Hiszpanów oraz próbujący dyskutować ze stereotypami.
Esej ten, w moim odczuciu, jest dość nierówny w odbiorze. Początkowe rozdziały są dość trudne gdyż zajmują się obrazami Hiszpanii u Polaków w XVIII i XIX wieku i odnoszą się do literatury, której praktycznie nie znam, do historii, której też nie znam (jeszcze) i do sporów, których dokładnie nie rozumiem (jeszcze). Kolejne rozdziały, mówiące o II Republice i o wojnie domowej, są dla mnie jasne. Najciekawszą częścią, ale pisaną często bardzo złożonym językiem, są końcowe rozdziały mówiące o okresie dyktatury Franco i o przejściu do demokracji.

Szukałem paraleli do dziejów najnowszych Polski i nie zawiodłem się! Ten temat profesor Kieniewicz rozważa bardzo głęboko. Rozważał go już na początku polskiej transformacji w 1989 roku a może nawet nieco wcześniej. Jego wnioski są, niestety, negatywne i raczej się z nim zgadzam: Hiszpanie z takich czy innych względów stali się świadomymi obywatelami zanim przyszła demokracja. Byli mało zależni od państwa zarówno pod względem organizacyjnym jak i finansowym, nauczyli się cenić rozwagę i porozumienie zanim mieli możliwość realnie użyć ich w życiu politycznym. My, Polacy, idziemy nadal inną drogą: przeszliśmy do demokracji zanim zostaliśmy obywatelami. A tak naprawdę obywatelami nie staliśmy się do tej pory, pomimo tego, że od zmiany ustroju wkrótce minie 30 lat.

Niektóre wnioski dla mnie są bardzo smutne: w Hiszpanii musiało minąć 60 lat od wojny domowej, żeby podziały polityczne z tamtego okresu przestały działać na wyborców. Co by znaczyło, że mamy przed sobą jeszcze mniej więcej 30 lat sporów politycznych zupełnie oderwanych od rzeczywistości i koncentrujących się na przeszłości zamiast na przyszłości. :-(

Mało tego, wydaje się, że jesteśmy w fazie przypominającej to co działo się przed wojną domową. Tak cytat z Kieniewicza na koniec:

"[...] nie przykład Hiszpanii może być dla nas interesujący, lecz wyzwanie, jakim są hiszpańskie sukcesy i porażki. Tam właśnie bowiem rywalizujące z sobą koncepcje ratowania i budowania ojczyzny zakładały eliminację przeciwników. Konsekwencją była tragedia, której skutki fizyczne i psychiczne są do dziś widoczne. [...] To co udało się Hiszpanom, nie jest dla nas lekcją, raczej bezpodstawnie bywało nadzieją. Może i powinno natomiast stać się wyzwaniem."

Okładka zdawała się sugerować, że to będzie lekka lektura ale okazało się, że było zupełnie inaczej. Jest to filozoficzno-naukowy esej mówiący o tym, jak Polacy odbierają Hiszpanię i Hiszpanów oraz próbujący dyskutować ze stereotypami.
Esej ten, w moim odczuciu, jest dość nierówny w odbiorze. Początkowe rozdziały są dość trudne gdyż zajmują się obrazami Hiszpanii u Polaków...