Wielkie i te nieco mniejsze pytania psychologii

Jak dobrze opowiedzieć człowieka?

Jako początkujący adept ustaleń psychologii, poszukuję w niej ‘skondensowanych’ opowieści o człowieku wobec siebie, innych i świata. Ileż do nauk społecznych wniosłyby ewentualne konfrontacje Homo sapiens z pozaziemską cywilizacją! Moglibyśmy szybko wzmocnić albo obalić ważne twierdzenia o istotach rozumnych, które czasem, i do tego chyba przedwcześnie, przyjmują status uniwersalnych prawd. Obecnie, przy braku Marsjan, skazani jesteśmy na śledzenie na przykład psychologii współczesnej. Książka Wiesława Łukaszewskiego „Wielkie i te nieco mniejsze pytania psychologii” jest próbą opowiedzenia o człowieku językiem popularnym, choć z zachowaniem solidnych ram warsztatowych i z licznymi przykładami wyników ilościowych. Postawione przez autora pytania są fundamentalne w psychologii, choć czytając miałem wrażenie, że ta nauka cierpi na brak nowych wyzwań. Mieszanie uczucia miałem też z konstrukcją pracy, w której pojawiają się liczne cytaty z literatury, jako przykłady obrazujące konkretne zagadnienie.

Czytając książkę profesora, śledziłem kilka interesujących mnie obszarów związanych z psychologią. Po pierwsze, w jakim stopniu korzysta ta nauka ze statystyki, po drugie jak interpretuje uzyskane dane - ile w niej indukcji (nie komunikacyjnej, ale rozumianej, jako metoda badawcza),a ile dedukcji, po trzecie, w jaki sposób wyzwala się z potocznych przekonań i po czwarte czy więcej w niej pytań, czy odpowiedzi. W sumie nie zawiodłem się, bo każde z tych zagadnień stanowi przedmiot analiz autora (wprost poprzez stawiane tezy i jako opis warsztatu pracy psychologa). Każdy rozdział obfituje w przywołane badania, różne stanowiska i charakterystyczne wyniki ilościowe. Pierwsza składowa pokazuje zasięg globalny poszukiwań, druga kontrowersje, a trzecia codzienność psychologów. Jest w tym sporo myśli wartych rozważenia, ciekawych tropów do pogłębienia dzięki załączonej rozbudowanej bibliografii.

Łukaszewski sprawnie balansuje między utrzymaniem ciekawości czytelnika, którego zaskakuje w wielu miejscach, a jasnością wywodu formalnego. Jeśli chcemy sprawdzić - czemu mężczyźnie łatwiej być atrakcyjnym niż kobiecie, jak zgrabnie nabieramy się na tautologiczne wyjaśnienia, dlaczego ludzie umierają rzadziej przed własnymi urodzinami, niż po - odpowiedzi uzyskamy podczas lektury. Najciekawszy dla mnie fragment, to opis problemu wolności jednostki (str. 405-408) i asymetrii w zestawieniu wolności z odpowiedzialnością (str. 413-414) czy podsumowanie psychicznej wyjątkowości ludzi oraz ich podobieństwa z ssakami wyższymi (str. 200-206). Osobnym jest wobec całości, niemal terapeutyczny (i przez to niepasujący do ogólnej wymowy książki),wstrząsający fragment o psychicznej odpowiedzi somy i psyche człowieka na przemoc seksualną (str. 271-279). Tu było bardzo poważnie i refleksyjnie.

Psycholog zastanawiając się nad zakresem zainteresowania własnej dziedziny, stopniem poznawalności człowieka, rozumieniem świadomości, znaczeniem inteligencji, wartością emocji i języka, zmiennością ludzkiej natury, pokazuje pewien potrzebny umiar w ważeniu racji skrajnych. Stąd ostatecznie, na podstawie przywołanych badań, przekonująco stwierdza, że zderzenia: geny-środowisko, natura-kultura, praca-talent wymagają raczej ich koniunkcji niż alternatywy, jeśli chcemy zbliżyć się do prawdy o człowieku.

Chyba nie mam systematycznie negatywnych odczuć po lekturze. Jednak spośród dziesiątek wykresów podsumowujących eksperymenty, kilka wypadło tak słabo, że nie da się z ich opisu wywnioskować wiele (np. str. 99) lub wnioski są niezrozumiałe (str. 426-427),czy wydają się swą efemerycznością nieistotne (str. 371). Muszę też wspomnieć o kuriozalnym dla mnie przekonaniu autora. Łukaszewskiemu raczej bliżej do socjologii, niż biologii, co według mnie nie usprawiedliwia stwierdzenia (str. 212-213):

"W dawnych ujęciach darwinizmu zakładano, że geny ulegają mutacji, a gatunki ulegają ewolucji, tymczasem neodarwiniści, w tym czołowi przedstawiciele socjobiologii i psychologii ewolucyjnej podają to w wątpliwość."

Przywołani w tekście Dawkins i Wilson, jako neodarwiniści, według mnie nie zgadzają się z tym stwierdzeniem. Neodarwinizm doprecyzowuje (względem darwinizmu klasycznego) pojęcie gatunku i jego zmienność, opisuje mechanizmy mutacji w duchu struktury DNA i definiuje molekularnie specjację (*).

„Wielkie i te nieco mniejsze pytania psychologii” to książka popularna, choć zapewne może stanowić niezły wstęp dla kandydatów na studia psychologiczne. Nie wszystkie rozdziały okazały się równie ciekawe, były i słabsze. Każdy jednak opatrzony został wartościowym podsumowaniem kilkudaniowym, które pomaga zrekapitulować właśnie przeczytany fragment. Odwołanie się do najnowszych badań, kondycji polskiego obywatela w XXI wieku, nakreślenie zagrożeń, które przyszłość może nam przynieść w związku z trendami, tworzy z całości ciekawy dialog z odbiorcą (str. 37):

"(...) silna koncentracja na cielesności, jaką obserwujemy współcześnie, zdaje się wskazywać, że z tak zwanej triady platońskiej (dobre, mądre i piękne) coraz większą wagę przywiązuje się do urody ciała, a coraz mniejszą do cnót moralnych i ludzkiej mądrości."

DOBRE - 7/10

--------

* Polecam chociażby: "Podstawy genetyki populacyjnej" (str. 51),D.L. Hartl, A.G. Clark, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2009; "Ewolucja. Twórcza moc selekcji" (str. 79),J. Dzik, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2021

Jak dobrze opowiedzieć człowieka?

Jako początkujący adept ustaleń psychologii, poszukuję w niej ‘skondensowanych’ opowieści o człowieku wobec siebie, innych i świata. Ileż do nauk społecznych wniosłyby ewentualne konfrontacje Homo sapiens z pozaziemską cywilizacją! Moglibyśmy szybko wzmocnić albo obalić ważne twierdzenia o istotach rozumnych, które czasem, i do tego chyba...

Rewelacyjna pozycja, która opisuje najważniejsze zagadnienia psychologii (nie wszystkie, oczywiście, ale te, które są podstawą),okraszona jest mnóstwem przykładów z badań i metaanaliz oraz, dodatkowo, fragmentami wszelakich powieści, poezji czy Biblii. To ostatnie, moim zdaniem, było świetnym zabiegiem, który pozwalał, prawie na żywo, prześledzić poruszane zagadnienia plus dał powiew pewnej nowosci. Jeśli chodzi zaś o ilość badań, to wszelkie opisywane teorie mogły znaleźć poparcie lub zostać obalone liczbami.
Książka jest napisana, w moim odczuciu, dość dostępnym językiem, jednak mam wrażenie, że bez liźnięcia podstaw psychologii, bez wczęśniejszego zainteresowania tematem, może być ciężko się połapać bo zagadnienia poruszane są dość ogólnie a liczba przytoczonyc badań może być oszałamiająca. Ja większość z nich znam (w rozszerzeniu) więc było dla mnie ok, ale dla ludzi, którzy nie zapoznali się z nimi wcześniej, może to być trochę przytłaczające i nie do końca zrozumiałe.
Moim zdaniem jest to bardzo dobre podsumowanie, zebranie do kupy wielu badań i teorii, i polecam wszystkim, którzy już interesują się psychologią naukową.

Rewelacyjna pozycja, która opisuje najważniejsze zagadnienia psychologii (nie wszystkie, oczywiście, ale te, które są podstawą),okraszona jest mnóstwem przykładów z badań i metaanaliz oraz, dodatkowo, fragmentami wszelakich powieści, poezji czy Biblii. To ostatnie, moim zdaniem, było świetnym zabiegiem, który pozwalał, prawie na żywo, prześledzić poruszane zagadnienia plus...

Bardzo ciekawa pozycja podparta solidną bibliografia, co jest dużym plusem. Niektóre rozdziały interesowały mnie bardziej, inne mniej. Ale reasumując dowiedziałam się dużo ciekawych rzeczy. Wiele z badań, przedstawianych w książce, były mi już znanych, ale dzięki lekturze udało mi się spojrzeć na ich wyniki z innej, bardziej uporządkowanej perspektywy.

Bardzo ciekawa pozycja podparta solidną bibliografia, co jest dużym plusem. Niektóre rozdziały interesowały mnie bardziej, inne mniej. Ale reasumując dowiedziałam się dużo ciekawych rzeczy. Wiele z badań, przedstawianych w książce, były mi już znanych, ale dzięki lekturze udało mi się spojrzeć na ich wyniki z innej, bardziej uporządkowanej perspektywy.

Książka jest bardzo dobra. Przede wszystkim na wstępie trzeba zaznaczy do kogo skierowana jest ta książka. W mojej ocenie zagadnienia i rozwiązania przedstawione w niej są skierowane do osób, które lubią tematykę psychologiczną, poznanie człowieka i samego siebie. Amatorsko, dla ciekawości i rozwoju. Tym samym w ogóle nie chcę deprecjonować wartości zagadnień, ani profesjonalizmu badań i spostrzeżeń autora. Jednak nie jest to książka dla osób, które mają zawodową styczność z problematyką w niej poruszaną (chyba że jak już wspomniałam - amatorsko, dla ciekawości.

Dużo badań, różnorodna problematyka i wiele odpowiedzi przez około 500 stron. Całość zakończona bibliografią, która na pierwszy rzut oka mnie przeraziła, bo nienawidzę tworzyć bibliografii i jej 46 storn budzi we mnie przede wszystkim podziw i strach. Warto zauważyć, że to tylko świadczy o profesjonalnym podejściu autora.

Najlepsza rzecz tej książki to możliwość nie tylko poznania bliżej mechanizmów działań człowieka, ale też samego siebie. Czytając, analizowałam sama siebie, co pomogło mi trochę zrozumieć moje Ja.

Książka jest bardzo dobra. Przede wszystkim na wstępie trzeba zaznaczy do kogo skierowana jest ta książka. W mojej ocenie zagadnienia i rozwiązania przedstawione w niej są skierowane do osób, które lubią tematykę psychologiczną, poznanie człowieka i samego siebie. Amatorsko, dla ciekawości i rozwoju. Tym samym w ogóle nie chcę deprecjonować wartości zagadnień, ani...

Ciekawy przegląd badań nt. psychologii człowieka, wartki język i teorii w sam raz:) Badania klasyczne i te całkiem współczesne. Dla zainteresowanych psychologią i ciekawych świata.

Ciekawy przegląd badań nt. psychologii człowieka, wartki język i teorii w sam raz:) Badania klasyczne i te całkiem współczesne. Dla zainteresowanych psychologią i ciekawych świata.

Po tytule spodziewałam się nacisku na braki w teoriach i badaniach - swoistą inspiracje do poszukiwań. Książka zawiera pytania typu "czy można poznać człowieka" i na nie odpowiada. Poziom I roku Psychologii. Dobra dla laików, dla znających podstawy psychologii w większości nudna. 1/3 książki to cytowania - Cialdiniego, Wojciszke, Strelau, Dolinskiego oraz autocytowania!!!

Po tytule spodziewałam się nacisku na braki w teoriach i badaniach - swoistą inspiracje do poszukiwań. Książka zawiera pytania typu "czy można poznać człowieka" i na nie odpowiada. Poziom I roku Psychologii. Dobra dla laików, dla znających podstawy psychologii w większości nudna. 1/3 książki to cytowania - Cialdiniego, Wojciszke, Strelau, Dolinskiego oraz autocytowania!!!

niestety bardzo słaba pozycja. Można zerknąć, ale nie warto czytać od deski do deski.

niestety bardzo słaba pozycja. Można zerknąć, ale nie warto czytać od deski do deski.

Książka napisana przystępnym językiem dla studenta psychologii, jak i dla każdej innej osoby. Odpowiada na wiele pytań, które nurtują wielu z nas. Polecam osobom, którzy chcą się trochę zagłębić w psychologię oraz poznać prawdziwą naturę człowieka.

Książka napisana przystępnym językiem dla studenta psychologii, jak i dla każdej innej osoby. Odpowiada na wiele pytań, które nurtują wielu z nas. Polecam osobom, którzy chcą się trochę zagłębić w psychologię oraz poznać prawdziwą naturę człowieka.

Bardzo dobra książka zarówno dla laików, jak i dla tych, którzy chcą uporządkować wiedzę.

Bardzo dobra książka zarówno dla laików, jak i dla tych, którzy chcą uporządkować wiedzę.

oj, książka ciężka do 'hobbystycznego' użytku. Zbiór mnóstwa informacji nt. wielu dziedzin psychologii. Kopalnia wiedzy o badaniach przeprowadzonych przez autora oraz innych badaczy. Często ukazane zmiany w rozumienie na przestrzeni czasu. Najlepiej czytać po jednym rozdziale, omawiającym dane zagadnienie. Nagromadzenie faktów powoduje, że bez notatek trudno się obyć.
Wg. niepotrzebne wstawki z literatury (beletrystyki) służące unaocznieniu jakiejś kwestii.

oj, książka ciężka do 'hobbystycznego' użytku. Zbiór mnóstwa informacji nt. wielu dziedzin psychologii. Kopalnia wiedzy o badaniach przeprowadzonych przez autora oraz innych badaczy. Często ukazane zmiany w rozumienie na przestrzeni czasu. Najlepiej czytać po jednym rozdziale, omawiającym dane zagadnienie. Nagromadzenie faktów powoduje, że bez notatek trudno się obyć.
Wg....