Zapomnijcie o Jezusie Chrystusie, którego znacie z Nowego Testamentu. Przestańcie pamiętać o czasie, który dopełni się zgodnie z Ewangelią według Świętego Marka. Tu nie odróżnicie prawdy od fałszu i snu od realności. Nie próbujcie nawet szukać nowotestamentowego Mesjasza w tym bogobojnym ale pełnym wątpliwości i strachu galilejskim cieśli. To nie będzie ten sam święty nauczyciel, którego z takim zapałem wychwala celnik zwany Mateuszem. Każdy krok literackiego Jezusa to pełna chwiejności droga przez mękę dla jego wielkiej i zrozpaczonej duszy. Jego człowieczeństwo aż krzyczy z braku zdecydowania i prosi o boską pomoc w osiągnięciu prawdziwej harmonii. Jednak dopóki to rozdarcie duszy i ciała się nie zakończy, to nigdy nie osiągnie spokoju. Nawet po śmierci.

W oczekiwaniu na spełnienie przepowiedni żydowskich proroków, Nikos Kazantzakis podsunął mi usianą wspaniałymi przypowieściami, artystyczną wizję życia Jezusa z Nazaretu. Ta pełna zwiastunów opowieść, wprowadziła mnie do wiszącego na bardzo cienkiej nitce antycznego świata. A to wszystko za sprawą Zbawiciela, tak uparcie toczącego spór ze swoim Bogiem. Dzięki "Ostatniemu kuszeniu Chrystusa" mogłem przyjrzeć się wyrafinowanej walce dobra ze złem i wyjątkowo świadomie odczuć ciernistą drogę pełną pokus. Towarzysząc Odkupicielowi i jego uczniom w tej mrocznej i nie do końca zgłębionej historii, poznałem wiele ludzkich słabości. Kazantzakis odzierając Nazarejczyka z aureoli boskich przymiotów, pokazuje go głodnym i spragnionym ziemskich rozkoszy. Ale dokonuje tego, ukazując jednocześnie człowieka, który toczy ogromną walkę z samym sobą o to aby spełnić pokładane w nim nadzieje całej ludzkości.

Nie ukrywam, że cała wędrówka z Jezusem aż po sam szczyt wzgórza Golgoty wydała mi się dziwnym snem, który się jedynie przyśnił Bożemu Synowi. W tym pełnym tajemnic śnie, Chrystus przechodzi metamorfozę od znienawidzonego przez Żydów kolaboranta, poprzez proroka, aż do Mesjasza konsekwentnie dążącego na miejsce kaźni. "Ostatnie kuszenie Chrystusa" jest tak pełne biblijnych wątków, że czasami aż wymaga spoglądania do "Pisma Świętego" w celu weryfikacji tego, o czym grecki pisarz wspomina. Z pewnością nigdy nie zapomnę wersji Kazantsakisa dotyczącej roli Judasza Iskarioty, jaką ten odegrał w dochodzeniu Jezusa do poznania swego przeznaczenia. Wielu z Was zdziwi się postacią Marii Magdaleny, która obdarzona ogromną urodą stanie się ozdobą duszy Chrystusa. Ale pewnie niektórzy z czytelników nie zostawią suchej nitki na tym podobno obrazoburczym dziele, gdy dowiedzą się o losach sióstr Łazarza i ich związkach z Mistrzem z Nazaretu.

Jedno jest pewne, ta książka zachwyciła mnie nie tylko ekspresyjnym zatrzymaniem wód Jordanu czy też nadzwyczaj wyrazistym kuszeniem Jezusa na pustyni. To przede wszystkim jej przewrotność i umiejętność zadawania pytań, na które chrześcijanie nie chcą odpowiadać, spowodowały moje zauroczenie tą lekturą. Zafascynowany zuchwalstwem Nikosa Kazantzakisa brnąłem coraz głębiej w jego alternatywne wizje i co krok byłem zaskakiwany ukrzyżowaniem kolejnej nadziei, którą posiadałem względem swoich wyobrażeń co do postaci Jezusa. Ostatecznie, określiłbym nawet "Ostatnie kuszenie Chrystusa" kolejną ewangelią, która z wielką niecierpliwością domaga się cudów i oczarowuje swoim zainteresowaniem drogami do poznania wieczności.

Zapomnijcie o Jezusie Chrystusie, którego znacie z Nowego Testamentu. Przestańcie pamiętać o czasie, który dopełni się zgodnie z Ewangelią według Świętego Marka. Tu nie odróżnicie prawdy od fałszu i snu od realności. Nie próbujcie nawet szukać nowotestamentowego Mesjasza w tym bogobojnym ale pełnym wątpliwości i strachu galilejskim cieśli. To nie będzie ten sam święty...