Sięgając po "Anię z Wyspy Księcia Edwarda", miałam nadzieję na sentymentalny powrót do dzieciństwa, choć gdzieś z tyłu głowy krążyły mi opinie określające tę książkę jako bardziej postępową od reszty cyklu o Ani, poruszającą trudne tematy i z nutą zgorzknienia odchodzącą od zaklętego kręgu baśni. Okazało się, że jedno nie przeszkadza drugiemu. Spotkanie z rodziną Blythe'ów w rozdziałach poświęconych twórczości Ani i Waltera zaspokoiło w pełni apetyt na sentymenty, a pozostałe części wniosły powiew świeżości do Glen St. Mary i Avonlea.

O dziwo i na szczęście, to nie Ania i jej rodzina są głównymi bohaterami powieści. Ich dalsze losy poznajemy pośrednio, ponieważ nieustannie są wspominani przez innych mieszkańców okolicznych miejscowości. Dla niektórych to wada, dla mnie spora ciekawostka. Nowe wątki wykreowane przez Lucy M. Montgomery są ciekawe i spójne, z poprzednimi częściami zgadzają się także wzmianki o Blythe'ach. Z prawdziwą przyjemnością dowiedziałam się co nieco o przyszłości Rilli, która jest zdecydowanie moją ulubioną postacią z całego cyklu. Bardzo podobała mi się forma powieści, czytelny podział na rozdziały pisane prozą i te w formie dramatu, z dodatkowym smaczkiem w postaci wierszy. Twórczość Ani i Waltera może nie ma specjalnej wartości literackiej i momentami przypomina pierwsze próby nieszczęśliwie zakochanej gimnazjalistki, ale było też kilka wierszy, które chwyciły mnie za serce. Między innymi wspominany tak często w ósmym tomie "Szczurołap". Myślę, że warto je przeczytać, żeby zrozumieć kontekst niektórych scen i lepiej poznać bohaterów. Choć przyznaję, że zdecydowanie ciekawsze są wypowiedzi i przemyślenia bohaterów pod wierszami.

Jeśli chodzi o wątki społeczne, które miały być dużo poważniejsze i poruszać sprawy przemilczane w poprzednich tomach, to nie odniosłam wrażenia, żeby coś takiego było na pierwszym planie. LMM zawsze pisała o sprawach nie do końca zrozumiałych dla dzieci - takich jak odrzucenie, sytuacja sierot, przymuszanie do małżeństwa, staropanieństwo w XIX wieku. Wystarczy wspomnieć historię Leslie Moore. Chyba żadne dziecko na świecie, czytając "Wymarzony Dom Ani", nie rozumiało, dlaczego Leslie cieszyła się z długich nieobecności męża. Być może w ostatnim tomie pewne zjawiska nazywane są bardziej bezpośrednio, ale w żaden sposób nie wpływa to na mój odbiór powieści.

To dziwne uczucie, czytać nową książkę kogoś, kto od dawna nie żyje, a w dodatku tworzył w dawno minionych czasach. Zupełnie jak dar od losu, przypadkiem znaleziony list, który przeleżał na poczcie kilkadziesiąt lat. Dzięki temu, że książka została napisana bezpośrednio po poprzednich częściach, zachowuje ich urok i z łatwością można ją zaliczyć do kanonu - w tej sztuce poległa J. K. Rowling, pisząc "Przeklęte dziecko", które pod żadnym względem nie dorasta do pięt siedmiu oryginalnym częściom. Montgomery nie spowodowała w moim sercu trzęsienia ziemi, raczej dodała coś nowego i pozwoliła spojrzeć na literackich przyjaciół z dzieciństwa z nowej, szerszej perspektywy. Po raz pierwszy przeczytałam "Anię z Wyspy Księcia Edwarda" już jako dorosła, trudno mi więc przewidzieć oddźwięk wśród dzieci, ale myślę, że to dobra lektura dla wszystkich, którzy dorastali i będą dorastać razem z Anią.

Sięgając po "Anię z Wyspy Księcia Edwarda", miałam nadzieję na sentymentalny powrót do dzieciństwa, choć gdzieś z tyłu głowy krążyły mi opinie określające tę książkę jako bardziej postępową od reszty cyklu o Ani, poruszającą trudne tematy i z nutą zgorzknienia odchodzącą od zaklętego kręgu baśni. Okazało się, że jedno nie przeszkadza drugiemu. Spotkanie z rodziną Blythe'ów...